Czym jest agorafobia? Jak sobie z nią radzić?

Co to jest agorafobia?

Agorafobia jest zaburzeniem, które charakteryzuje się występowaniem lęku przed przebywaniem w otwartej przestrzeni, ale także w nieznanych miejscach, skupiskach ludzi, w miejscach z utrudnionym wyjściem lub w sytuacjach, w których pozostaje się bez opieki. Wiążą się z nią obawy o to, że może stać się coś złego i niebezpiecznego, a uzyskanie pomocy będzie niemożliwe. Osoby z agorafobią boją się również, że wówczas utracą nad sobą kontrolę, a tym samym skompromitują się przed innymi.

W przebiegu agorafobii może pojawiać się lęk przed:

• wyjściem z domu,

• przebywaniem w sklepie lub galerii handlowej,

• przejazdem komunikacją miejską (zwłaszcza bez osoby towarzyszącej),

• przebywaniem w miejscach publicznych.

Agorafobia jest zaburzeniem przewlekłym, które może przebiegać z okresami zaostrzenia. Bardzo często towarzyszy innym problemom psychicznym (np. depresji). Wyróżnia się dwie postaci – agorafobię i bez napadów paniki.

Przyczyny agorafobii często nie są możliwe do jednoznacznego ustalenia. Wpływ na pojawienie się zaburzeń mogą mieć przykre doświadczenia z przeszłości (np. udział w wypadku, zasłabnięcie w miejscu publicznym), urazy psychiczne, sytuacje z dzieciństwa. Dużą rolę odgrywają niekiedy cechy osobowości. Fobię często rozpoznaje się u osób lękliwych, niepewnych, biernych i zależnych od innych.

Jakie są objawy agorafobii?

Objawy agorafobii to nieuzasadnione obawy i lęk przed przebywaniem w miejscach publicznych, z których wycofanie się jest z różnych powodów utrudnione. Z tego powodu osoby chore unikają takich sytuacji. Pojawia się niechęć do wyjścia z domu, wycofanie z aktywności społecznej i zawodowej, zaniechanie kontaktów z innymi. Częste jest także uzależnienie od innych osób i konieczność posiadania „opiekuna”, ponieważ wpływa to na poczucie bezpieczeństwa i zmniejsza lęk.

Objawy agorafobii, która przebiega z atakami paniki, to:

• duszność i uczucie dławienia się,

• uczucie kołatania serca,

• przyspieszenie oddechu,

• wzmożona potliwość,

• drżenie ciała lub uczucie drętwienia rąk i nóg,

• uczucie suchości w ustach,

• nudności,

• lęk przed utratą kontroli.

Atakowi paniki bardzo często towarzyszy poczucie, że dana sytuacja nie dzieje się naprawdę (derealizacja) lub nie dotyczy danej osoby, czyli dzieje się „poza nią” (depersonalizacja). Napad trwa zwykle kilka lub kilkanaście minut. Objawy ustępują samoistnie i stopniowo.

Jak leczyć agorafobię?

Agorafobia jest zaburzeniem, które wymaga odpowiedniego leczenia. Niestety, nie wszyscy pacjenci szukają pomocy (szacuje się, że leczy się co czwarta osoba z fobią). Jeżeli znasz kogoś, kto cierpi z tego powodu, porozmawiaj z nim i zaoferuj wsparcie. Pamiętaj, aby wykazać się przy tym delikatnością, zrozumieniem i cierpliwością. Ocenianie i naciski mogą przynieść efekt odwrotny do zamierzonego.

Leczenie agorafobii jest dopasowywane indywidualnie. Bardzo ważna jest psychoterapia, umożliwiająca ustalenie przyczyny zaburzeń i przepracowanie jej. Najczęściej stosuje się techniki poznawczo-behawioralne. W jej trakcie pacjent stara się poznać mechanizm lęku i bodźce, które go wywołują. Uwagę przywiązuje się też do nauczenia się technik relaksacyjnych oraz stopniowej konfrontacji z sytuacjami, które skutkują pojawieniem się objawów. Część osób z agorafobią może być poddana farmakoterapii lub leczeniu szpitalnemu.

Agorafobia – jak sobie radzić?

Zdrowie psychiczne jest bardzo ważne, a obecność lęku znacznie obniża jakość życia i utrudnia codzienne funkcjonowanie, dlatego powinieneś wiedzieć, jak sobie radzić z agorafobią. Przede wszystkim nie wstydź się poprosić o pomoc. Na pewno masz wokół siebie osoby, które udzielą ci potrzebnego wsparcia. Pamiętaj też, że leczenie psychiatryczne lub psychoterapia to nic złego. Psychiatrzy i psychologowie to osoby z dużym doświadczeniem w zwalczaniu zaburzeń nerwicowych. Powinieneś im zaufać i postępować zgodnie z ich zaleceniami. Daj sobie czas i nie stawiaj sobie zbyt dużych wymagań.