Dieta ajurwedyjska – co należy jeść, by być zdrowym?

Dieta ajurwedyjska – na czym polega i jakie ma założenia?

Ajurweda zakłada, że każdy człowiek ma dominujący typ urodzeniowy. Wyróżnia ona trzy takie typy: vata, pitta i kapha. W zależności od tego, jakim jest się typem, należy spożywać określone produkty w większej lub mniejszej ilości. Przede wszystkim powinny to być produkty nieprzetworzone i świeże, o charakterze wegańskim.

W ajurwedzie istnieje również wegańska odmiana tej diety, warto również o niej poczytać.

Rozpoznanie swojego typu urodzeniowego najlepiej przeprowadzić podczas konsultacji ajurwedycznej. Pomoże ona najlepiej ocenić cechy fizyczne oraz mentalne i wybrać odpowiednią doszę. Można także spróbować samodzielnie ocenić swój typ, bazując na internetowych testach.

Ajurweda zakłada odnalezienie harmonii pomiędzy człowiekiem a światem. Jest systemem medycznym, który stara się zapewnić człowiekowi pełnię zdrowia, radości, energii i spokoju wewnętrznego.

Żywienie w ajurwedzie zakłada, że dieta powinna być zróżnicowana i indywidualnie dopasowana do człowieka. Chodzi także o wzmacnianie energii poszczególnych dosz, czyli typów urodzeniowych, które poprzez spożywanie odpowiednich produktów można unormować. 

Określone produkty wzmacniają energię danego typu, np.:

• vatę wzmacniają groch, ziemniaki, pomidory, sałata, żurawina i suszone owoce,

• pittę wzmacniają orzechy, ostre przyprawy, czosnek, a także masło,

• kaphę wzmacniają produkty mleczne.

Może zainteresuje Cię również tekst o diecie fleksitariańskej?

Każdy człowiek jest indywidualnym typem - połączeniem wszystkich dosz. Jedna z nich może dominować bardziej. Natomiast wszystkie dosze mają trzy podstawowe stany. Są to:

• stan zrównoważony, gdzie każda z dosz u konkretnego człowieka zachowuje stan równowagi, czyli jest w naturalnych proporcjach, tak jak zostały stworzone,

• stan zwiększony, gdzie któraś z dosz zaczyna dominować bardziej, niż ma to miejsce na co dzień. Mówi się wtedy o stanie nadmiernym lub pogarszającym się,

• stan zmniejszony, gdzie któraś z dosz ulega wycofaniu i występuje w mniejszej proporcji niż zawsze. Określa się go stanem wyczerpania lub stanem zredukowanym.

Jak ajurweda wpływa na zdrowie i jakie są jej zasady?

Światowa Organizacja Zdrowia uznała w roku 1979 ajurwedę, za jedną z koncepcji dotyczących zdrowia. Wśród jej głównych założeń jest dążenie organizmu do tego, by zachować pierwotną równowagę, czyli zdrowie. Ajurweda łączy w sobie nie tylko medycynę, ale także psychologię i filozofię. Takie holistyczne podejście pozwala na długie życie w dobrym zdrowiu.

Człowiek, a także każda istota, cały wszechświat są według ajurwedy energią. Każdy z nas zbudowany jest z cząsteczek energii. Składa się ona z indywidualnej mieszanki trzech podstawowych typów pitty, vaty i kaphy. Każda istota ma swoją niepowtarzalną i indywidualną równowagę zbudowaną z tych trzech rodzajów, które świadczą o jej zdrowiu. Taka równowaga nazywana jest w ajurwedzie konstytucją. Im jest ona silniejsza i bliższa naturalnemu stanowi rzeczy, tym jest się zdrowszym, silniejszym i odporniejszym na choroby. Od tej indywidualnej konstytucji, uzależniony jest także temperament, zdolności, potrzeby, odporność fizyczna i psychiczna, a także skłonność do zachorowania na konkretne choroby. Ajurwedyjska równowaga obejmuje każdy aspekt życia – ciało, umysł i ducha. Aby zachować w zdrowiu ciało, trzeba mieć również zdrowy umysł i na odwrót.

Przywrócenie naturalnej równowagi pomiędzy doszami w organizmie człowieka przebiega przez dwa etapy. Są to:

• oczyszczanie – konieczne jest pozbycie się wszelkich toksyn z organizmu, które mogły się w nim pojawić np. przez niewłaściwe odżywianie. Dopiero po ich usunięciu, możliwe jest wdrożenie odpowiedniej terapii. Oczyszczanie polega na zażywaniu kąpieli parowych, stosowaniu konkretnych olejów, lewatyw, a także masaży skóry z zastosowaniem olejków ziołowych.

• wyzdrowienie – specjalista medycyny ajurwedyjskiej po przeprowadzeniu procesu oczyszczania organizmu, może dopiero zastosować preparaty ziołowe i mineralne, by pomóc przywrócić naturalną równowagę umysłu i ciała. Zaleca się także odpowiedni styl odżywiania dopasowany do typu urodzeniowego oraz aktywności fizycznej.

Ważnym produktem diety ajurwedyjskiej jest ciecierzyca.

Jak należy odżywiać się zgodnie z ajurwedą??

Dieta ajurwedyjska zakłada istnienie trzech typów urodzeniowych: vata, pitta i kapha. Każdy z nich charakteryzuje się innymi cechami i wymaga innych produktów, które wzmacniają jego zdrowie.

Do najważniejszych założeń diety ajurwedyjskiej należą:

• spożywanie dużych ilości produktów o charakterze wegańskim,

• spożywanie w głównej mierze produktów nieprzetworzonych i świeżych,

• jedzenie regularnych posiłków w odstępie czasu od 3 do 6 godzin,

• jedzenie posiłków w spokoju, bez zakłóceń, co sprzyja trawieniu,

• dokładne przeżuwanie pokarmu.

Każdy z typów urodzeniowych powinien tak komponować przepisy na swoje posiłki, aby zawierały produkty, które są dla niego zalecane.

Kluczowym produktem według ajurwedy, który może sprawić, że dieta poszczególnych typów będzie prawidłowa lub nie, jest cukier. Na każdy z typów wpływa inaczej.

Vata jest typem ajurwedyjskim, który jest mocno zaburzany przez spożywanie cukru. Cukier zatrzymuje Vatę, uziemia ją, przez co czuje się zagubiona w życiu i nie potrafi znaleźć wyjścia ze swojej sytuacji. Powinna ona ograniczyć jego spożywanie, aby móc zachować równowagę.

Pitta jest typem, który lubi spożywać produkty z cukrem. Najczęściej skutkuje to tzw. zakwaszeniem organizmu (to pojęcie występuje w medycynie alternatywnej, w medycynie konwencjonalnej zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej odnosi się do zupełnie innego, bardzo poważnego stanu organizmu). W wyniku czego ma częste problemy ze zgagą, biegunkami i wyglądem skóry.

Według ajurwedy najtrudniejszym typem żywieniowym jest Kapha. Osoby w typie Kapha lubią jeść dużo i szybko, przez co mają tendencję do tycia. Najczęściej spożywane są przez nie produkty słodkie i zbożowe. Ta dosza wpada w błędne koło spożywania cukru – im więcej go zjada, tym bardziej go pragnie.

Przeczytaj też ciekawy tekst o diecie peskatariańskiej.

Jeśli chodzi o spożycie konkretnych produktów dla poszczególnych dosz, najlepiej jest skonsultować się z lekarzem medycyny ajurwedyjskiej i pod jego kontrolą skomponować dietę odpowiednią dla siebie. Z jego pomocą można dokładnie określić, jakim jest się typem lub połączeniem typów, dzięki czemu tak utworzona dieta będzie bezpieczna dla organizmu.

Czy wiesz, że ajurweda to nie tylko dieta? To również ćwiczenia jogi. Przeczytaj tekst.