Anaplazmoza – jak się objawia?

Anaplazmoza – co to takiego? 

Kiedy myślisz o chorobach wywoływanych przez kleszcze, prawdopodobnie jako pierwsza na myśl przychodzi ci borelioza. Jak się jednak okazuje, nie jest to jedyne schorzenie, do którego przyczyniają się te małe pasożyty. Anaplazmoza – zwana też anaplazmozą granulocytarną – to ogólnoustrojowa choroba wywołana przez bakterie Anaplasma phagocytophilum, a przenoszona przez kleszcze z gatunku Ixodes. W praktyce oznacza to, że gdy pasożyt wbija się w skórę, do organizmu człowieka dostają się szkodliwe drobnoustroje, które w pierwszej kolejności atakują białe krwinki, w szczególności granulocyty. Bakteria rozprzestrzenia się po organizmie, a jej obecność da się wykryć nie tylko w krwi obwodowej, ale także w węzłach chłonnych, nerkach, płucach czy w płynie mózgowo-rdzeniowym (jeśli zakażenie okaże się bardzo rozległe). 

Choroba najczęściej dotyka osoby starsze i tych, którzy mają osłabiony układ odpornościowy. Co ciekawe, dotyczy ona nie tylko ludzi, ale zapadają na nią również zwierzęta – głównie ugryzione przez kleszcze owce, konie czy psy.

• Sprawdź, jakie są najgroźniejsze rodzaje kleszczy i gdzie występują!

Gdzie występuje anaplazmoza?

Pierwsze przypadki anaplazmozy zostały opisane na początku lat 90. ubiegłego stulecia w Stanach Zjednoczonych. Kleszcze, które wywołują omawiane schorzenie, występują przede wszystkim na terenach Ameryki Północnej, Azji i w niektórych krajach Europy. Szacuje się, że około 3% amerykańskiej populacji ma przeciwciała przeciwko bakterii Anaplasma phagocytophilum. Krajami europejskimi, w których pojawia się to schorzenie, są m.in.: Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Dania, Finlandia, Estonia, Mołdawia, Niemcy, Włochy, Słowenia czy Węgry. W Polsce przypadki anaplazmozy są niezwykle rzadkie – statystyki Państwowego Zakładu Higieny (PZH) mówią o kilku zachorowaniach rocznie. Dane te mogą być nieco zaniżone ze względu na niecharakterystyczne symptomy. W naszym kraju z pewnością częściej pojawiają się inne choroby odkleszczowe, takie jak borelioza czy babeszjoza.

Jakie objawy daje anaplazmoza?

Anaplazmoza daje szereg niecharakterystycznych symptomów, które stosunkowo łatwo pomylić z grypą lub z inną sezonową infekcją wirusową. Jej przebieg może być bezobjawowy, ale w większości przypadków występują:

• znacznie podwyższona temperatura ciała (powyżej 39°C);

• bóle głowy;

• ogólne osłabienie;

• dreszcze;

• dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak: biegunka, nudności, wymioty czy bóle brzucha;

• powiększenie wątroby i śledziony;

• bóle mięśni i stawów;

• brak apetytu;

• suchy kaszel;

• zapalenie płuc;

• wysypka.

Objawy te w wielu punktach pokrywają się z oznakami innych chorób odkleszczowych, takich jak tularemia. Ciężki przebieg anaplazmozy występuje dość rzadko, ale – jeśli już się pojawi – może przyjąć postać zaburzeń świadomości lub sepsy.

Anaplazmoza – diagnostyka

Jeśli obserwujesz u siebie niepokojące objawy, a na Twojej skórze widoczny jest ślad po kleszczu, nie czekaj, ale udaj się do lekarza pierwszego kontaktu. Aby rozpoznać anaplazmozę, konieczny jest oczywiście szczegółowy wywiad lekarski, a następnie wykonanie badań krwi na obecność bakterii Anaplasma phagocytophilum. W ostrej fazie choroby powinny dać one jednoznaczny wynik. 

Jak leczyć anaplazmozę?

Anaplazmoza to choroba wywołana przez bakterie, dlatego konieczne będzie wdrożenie antybiotykoterapii – tu do wyboru są środki, takie jak tetracyklina czy ryfampicyna. Ze względu na uciążliwe objawy lekarze zazwyczaj łączą leczenie przyczynowe z objawowym i zalecają choremu przyjmowanie środków przeciwbólowych oraz przeciwgorączkowych. Po zastosowaniu właściwego leczenia dolegliwości ustępują bardzo szybko, bo już po 1–2 dniach od przyjęcia pierwszej dawki leku.

Anaplazmoza to choroba, którą można całkowicie wyleczyć. Pamiętaj, aby w czasie stosowania antybiotyku dbać o swój układ pokarmowy i przyjmować probiotyk. Po zakończeniu leczenia daj sobie czas na rekonwalescencję i stopniowo wracaj do normalnych aktywności. 

Jakie mogą być powikłania anaplazmozy?

Powikłania anaplazmozy zdarzają się dość rzadko. Jeżeli występują, dotyczą osób z chorobami współistniejącymi, o obniżonej odporności. Do powikłań anaplazmozy należą m.in.: porażenie nerwu twarzowego, zawroty głowy, zaburzenia krzepnięcia krwi i wynikające z nich krwawienia wewnętrzne. W skrajnych przypadkach dochodzi do niewydolności nerek lub układu oddechowego albo zapalenia mięśnia sercowego.

Aby nie narażać się na groźne powikłania, chroń się przed kleszczami – unikaj przebywania w wysokich trawach, a na spacer do lasu zakładaj odzież z długimi rękawami i nogawkami. Latem noś krótkie spodenki, ale dobierz do nich dłuższe skarpety. W sezonie wiosennym i letnim możesz dodatkowo posłużyć się preparatem do odstraszania kleszczy.