Co jeść w ciąży, aby uniknąć anemii?
Zmęczenie, nadmierne wypadanie włosów, kołatanie serca i duszności to tylko niektóre objawy anemii w ciąży. Dotyczą one wielu kobiet. Najczęściej wystarczy zmiana dieta, wzbogacenie jej o produkty zawierające żelazo, a także witaminę C, która ułatwia wchłanianie tego pierwiastka. Niekiedy jednak konieczna jest suplementacja, która pomoże podnieść poziom żelaza we krwi.
Anemia w ciąży – na czym polega?
Niedokrwistość w ciąży zazwyczaj jest spowodowana zmianami, jakie zachodzą w organizmie przyszłej mamy. Warto wiedzieć, z jakimi dolegliwościami może się spotkać przyszła mama. Nie należy ich lekceważyć, warto natomiast obserwować organizm i w razie pojawienia się niepokojących objawów skonsultować je z lekarzem. Anemia jest diagnozowana wtedy, gdy stężenie hemoglobiny, liczba czerwonych krwinek oraz hematokryt są poniżej wartości referencyjnych dla ciężarnych. Stężenie hemoglobiny we krwi powinno wynosić nie mniej niż 11 g/dl, a hematokryt powinien być niższy niż 33%. Jeśli wyniki badań kobiety w ciąży odbiegają od referencyjnych, konieczne jest podjęcie odpowiednich kroków.
U wielu kobiet przyczyną niedokrwistości jest zbyt niski poziom żelaza, które jest ważnym pierwiastkiem, w szczególności w 3 trymestrze. Anemia może się również rozwinąć u kobiet, którym brakuje kwasu foliowego oraz witaminy B12. Warto przed rozpoczęciem starania się o dziecko oznaczyć stężenie tych witamin i pierwiastków we krwi.
Objawy anemii w ciąży
Charakterystycznym objawem anemii w ciąży jest zmęczenie, które utrudnia wykonywanie codziennych obowiązków. Przyszła mama szybciej się męczy, może odczuwać kołatanie serca. Kobiety cierpiące na anemię w ciąży zauważają, że ich włosy są bardziej łamliwe i wypadają. Wiele kobiet nie wie, jak anemia w ciąży wpływa na dziecko, dlatego po zaobserwowaniu pierwszych objawów warto zgłosić się do lekarza. Należy mu wspomnieć o wszystkich niepokojących dolegliwościach, nawet takich, jak niskie ciśnienie w ciąży, drażliwość czy duszność wysiłkowa.
Często objawy anemii w ciąży są podobne do dolegliwości, jakie pojawiają się w tym okresie, dlatego wiele kobiet je lekceważy. To błąd, ponieważ niedokrwistość może wpływać na przebieg ciąży oraz na dziecko.
Czym grozi anemia w ciąży?
Lekarz na podstawie wynik ów badań może zdiagnozować anemię w ciąży. O tym, jak ją leczyć, decyduje specjalista, biorąc pod uwagę to, jak duże są niedobory, a także jak wygląda dieta przyszłej mamy. Nieleczona nawet lekka anemia w ciąży może doprowadzić do przedwczesnego porodu, poronienia, a także obumarcia płodu wewnątrz macicy. Ponadto dzieci kobiet, u których zdiagnozowano anemię w ciąży, mają zazwyczaj niższą punktację w skali Apgar, a także są wcześniakami. Dlatego leczenie takiego stanu jest bardzo istotne.
Co jeść przy anemii w ciąży?
Ważna jest dieta w ciąży, a także odpowiednia suplementacja preparatami z żelazem. Przyszła mama powinna także zadbać o dietę bogatą w ten pierwiastek. Żelazo można znaleźć w:
mięsie, głównie czerwonym,
rybach i owocach morza,
produktach pełnoziarnistych,
zielonych warzywach, takich jak: jarmuż, szpinak, natka pietruszki,
roślinach strączkowych,
tofu,
żółtkach jaj kurzych,
nasionach i orzechach,
kakao.
Należy pamiętać o odpowiednim sposobie komponowania posiłków. Kobiety cierpiące na anemię w ciąży powinny jeść również produkty zawierające witaminę C, ponieważ ułatwia ona wchłanianie się żelaza. Warto do posiłków dodać cytrusy, czarne porzeczki, czerwoną paprykę oraz kiwi. Należy jednak zrezygnować ze spożywania kawy i herbaty podczas jedzenia. Ograniczają one wchłanianie tego pierwiastka. Można je pić, ale należy zachować przerwę około 2 godzin po jedzeniu i przed nim.
Mięso zawiera lepiej wchłaniane żelazo, dlatego kobiety będące na diecie wegańskiej lub wegetariańskiej powinny w szczególności przyjrzeć się swojej diecie i zwiększyć w niej ilość produktów bogatych w ten pierwiastek. Kobiety, u których została zdiagnozowana anemia, muszą zwracać uwagę na to, co jedzą i piją przez cały okres ciąży. Początkowo może to powodować trudności ze skomponowaniem jadłospisu, dlatego warto zastanowić się nad konsultacjami dietetycznymi. Dieta ustalona przez specjalistę może pomóc w walce z niskim poziomem żelaza, a także dostarczyć innych cennych witamin i minerałów.
Jak zapobiec anemii w ciąży?
Badania profilaktyczne wykonywane przed rozpoczęciem starań o dziecko mogą dostarczyć ważnych informacji dotyczących stanu zdrowia przyszłej mamy. Poza podstawową morfologią warto również oznaczyć poziom żelaza i ferrytyny. Pozwoli to na włączenie odpowiedniej suplementacji lub na zmianę diety jeszcze przed zajściem w ciążę. Niska hemoglobina może zaniepokoić przyszłą mamę, jednak wczesna diagnoza pozwala na poprawę samopoczucia ciężarnej.
Niekiedy anemia w ciąży utrudnia wykonywanie codziennych obowiązków, dlatego warto wiedzieć, kiedy udać się do szpitala. Kobiety, które mają niedokrwistość, powinny regularnie monitorować stężenie hemoglobiny, a także poziom żelaza. Wskutek doustnej suplementacji wartości te powinny wzrosnąć, jednak jeśli po upływie 3 miesięcy nadal są na niskim poziomie, lekarz może rozważyć leczenie szpitalne. Często wiąże się ono z zastosowaniem wlewów dożylnych preparatów żelaza lub nawet przetoczeń koncentratu krwinek czerwonych.
Silna anemia w ciąży czasem musi być wspomagana odpowiednią suplementacją. Nie należy samodzielnie sięgać po preparaty zawierające żelazo. Lekarz na podstawie wyników badań ustala dawkowanie, a także rodzaj preparatu, po jaki powinna sięgnąć kobieta. Ciężarna jest w stałym kontakcie ze specjalistą i powinna zgłaszać się na badania w określonym przez niego terminie.
- A. Falkowska, Niedokrwistość u kobiet ciężarnych, „Nowa Medycyna” 16, nr 3, 2010, s. 96–103.
- M. Jarosz, Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2012.
- G.H. Brębrowicz, Położnictwo i ginekologia, t. 1, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.