Anemia – co powinna o niej wiedzieć każda kobieta w ciąży?

Objawy anemii w ciąży

W organizmie ciężarnej kobiety zachodzi wiele zmian. Warto go obserwować i reagować na wszelkie niepokojące objawy. Anemia jest na przykład diagnozowana w momencie, kiedy hematokryt, poziom hemoglobiny oraz liczba erytrocytów są poniżej wartości referencyjnych ustalonych dla kobiet w ciąży. Niedokrwistość może pojawić się u kobiet wraz z niskim stężeniem witaminy B12 oraz kwasu foliowego.

Objawy anemii są bardzo charakterystyczne. Pojawia się chroniczne zmęczenie, kołatanie serca oraz większa męczliwość. Włosy są słabsze, bardziej łamliwe i nadmiernie wypadają. Kobiety często narzekają na większą drażliwość, duszność po wysiłku oraz bladość skóry, oraz błon śluzowych. Podobne objawy towarzyszą również w normalnym przebiegu ciąży, dlatego często są bagatelizowane. 

Przyczyny anemii

Ciąża jest okresem, kiedy wzrasta zapotrzebowanie na wiele witamin i minerałów, w tym na żelazo, kwas foliowy oraz witaminę B12. Z powodu częstych wymiotów i nudności ich podaż może być zmniejszona. Jest również kilka czynników, które zwiększają ryzyko wystąpienia anemii u ciężarnych. Zalicza się do nich:

• niedoborową dietę,

• stosowanie używek,

• choroby przewodu pokarmowego,

• zakażenia,

• ciążę mnogą,

• niektóre choroby.

Przygotowując się do ciąży, warto wykonać niezbędne badania, które pozwolą ocenić, czy przyszła mama może być narażona na pojawienie się anemii. U kobiet w ciąży zaleca się również monitorowanie stanu zdrowia poprzez wykonywanie morfologii krwi co 4–6 tygodni. Regularne wykonywanie badań pozwala na wczesne wykrycie nieprawidłowości i wdrożenie odpowiedniego leczenia. 

Konsekwencje anemii u kobiet będących w ciąży

Niedokrwistość należy leczyć, ponieważ może wpływać na przebieg ciąży oraz na poród. Skutki niedoboru żelaza powodują czasem przykre konsekwencje. W pierwszym trymestrze mogą znacząco utrudniać zagnieżdżenie się zarodka w śluzówce macicy, dlatego zanim zaczniesz się starać o dziecko, wyrównaj wszelkie niedobory. 

Anemia jest jedną z przyczyn poronień lub przedwczesnego porodu. Może powodować wewnątrzmaciczne wzrastanie płodu. Czasem zdarza się, że nieleczona anemia powoduje zaburzenie obkurczania macicy po porodzie. Dzieci, u których matek zdiagnozowano anemię, otrzymują mniej punktów w skali Apgar, a także rodzą się przed terminem. W późniejszym etapie życia może rozwinąć się u nich niedokrwistość, dlatego należy jak najwcześniej włączyć odpowiednie leczenie. 

Jedną z przyczyn anemii jest niedobór żelaza, dlatego poza standardowymi badaniami warto wykonać oznaczenie poziomu ferrytyny we krwi. W ciąży zapotrzebowanie na żelazo jest większe, ponieważ powinno ono zaspokajać zarówno potrzeby matki, jak i przyszłego dziecka. Niski poziom tego pierwiastka zdarza się u kobiet, u których zaobserwowano zaburzenia wchłaniania z jelit. 

Jak zapobiec anemii w ciąży?

Kobiety, które mają anemię, często nie wiedzą, co jeść i pić w ciąży, dlatego warto nauczyć się poprawnie komponować jadłospis. Bardzo ważne jest stosowanie zbilansowanej i zdrowej diety. Powinno się w niej znaleźć wiele produktów bogatych w żelazo, witaminę B12 czy kwas foliowy, takich jak pełnoziarniste pieczywo, dobrej jakości wołowina, fasola, soja, żółtka jaj czy kasze. 

Należy także zrezygnować ze spożywania produktów, które mogą zaburzyć wchłanianie żelaza. Z diety powinno się wykluczyć napoje gazowane, kawę, herbatę oraz kakao. Dobrym pomysłem jest także wyeliminowanie produktów, które wypłukują żelazo z organizmu. Warto natomiast zwiększyć spożycie tych, które zawierają duże ilości witaminy C, ponieważ ułatwia ona wchłanialność tego pierwiastka. Można ją znaleźć w czerwonej papryce, cytrusach, natce pietruszki czy owocu dzikiej róży. 

Równie ważny jest sposób spożywania posiłków. Należy zachować przynajmniej 2-godzinną przerwę pomiędzy spożyciem nabiału a produktów bogatych w żelazo lub suplementów zawierających ten pierwiastek. Nie powinno się ich również popijać kawą ani herbatą, ponieważ zaburzają jego wchłanianie. Prawidłowa dieta ma ogromne znaczenie dla zmniejszenia ryzyka pojawienia się niedokrwistości. Anemia ciążowa dotyczy wielu kobiet, dlatego bardzo istotne jest jej wczesne wykrycie. 

Leczenie anemii

Kobieta, będąc kolejny raz w ciąży, niekiedy bagatelizuje większość objawów, które mogą wskazywać na niedokrwistość. Aby zdiagnozować anemię, konieczna jest zmiana nawyków żywieniowych, dlatego warto wiedzieć, jak szybko uzupełnić żelazo w organizmie. Czasem zaleca się również stosowanie leków zawierających żelazo, kwas foliowy oraz witaminę B12. Leczenie powinno trwać 3 miesiące albo do momentu, kiedy wartości hemoglobiny będą zadowalające. Czasem konieczne jest leczenie szpitalne.