Co to jest aseksualność? Jak objawia się brak popędu seksualnego?
Aseksualność (inaczej aseksualizm) to wrodzony, trwały brak pociągu seksualnego do ludzi obojga płci. Osoby aseksualne często żyją w związkach partnerskich i są zdolne do budowania głębokich emocjonalnych więzi. Nie czują jednak potrzeby realizowania ich na płaszczyźnie erotycznej.
Co to znaczy „aseksualność”?
Aseksualność to fenomen, który został zaobserwowany niedawno, ale z pewnością dotyczył ludzi już od zarania dziejów. Osoby aseksualne nie wzbudzały jednak zainteresowania naukowców, ponieważ ich zachowanie nie różniło się od obserwowanego wśród heteroseksualistów czy homoseksualistów. Część aseksualistów miała przeciętne życie seksualne, inni rezygnowali z seksu, nie różniąc się jednak pod tym względem od ludzi wstrzemięźliwych czy oziębłych płciowo. Aseksualiści stali się „widoczni” za sprawą wynalazku Internetu. Łatwość nawiązywania kontaktu i anonimowość, jaką zapewniają wirtualne społeczności, sprawiła, że badacze dostrzegli skalę zjawiska aseksualności. Okazało się, że osoby aseksualne mogą stanowić nawet kilka procent całej populacji, czyli zbyt wiele, by mówić o marginalnym zaburzeniu. Dzięki opiniom wyrażanym w mediach społecznościowych możliwe stało się zdefiniowanie i scharakteryzowanie aseksualizmu. Osoba aseksualna jest trwale pozbawionapopędu seksualnego. Nie odczuwa go zarówno w stosunku do ludzi płci obojga, jak i jakichkolwiek innych obiektów. Od najwcześniejszego dzieciństwa nie wykazuje zainteresowania sferą erotyki i nie zmienia się to do końca życia. Nawet jeśli aseksualista żyje w związku i jest aktywny seksualnie, nie przeżywa podniecenia związanego z osobą partnera i nie czerpie rokoszy z intymnej relacji.
Jakie są objawy aseksualności?
Zachowania osób aseksualnych są bardzo zróżnicowane. Niektóre z nich odczuwają fizjologiczne objawy podniecenia, a nawet są aktywne seksualnie (zwykle ze względu na potrzeby partnera, dla którego brak seksu w związku jest trudny do zaakceptowania). Innym jakiekolwiek napięcie seksualne jest obce, więc nawet jeśli budują więzi uczuciowe, to są one pozbawione erotycznego wymiaru. To, co łączy aseksualistów, to całkowity brak potrzeby uprawiania seksu ze względu na płynącą z tego przyjemnośćOsób aseksualnych nie należy mylić z tymi, które rezygnują z życia seksualnego lub ograniczają je do minimum z jakichkolwiek innych powodów. Aseksualni nie są ludzie:
wstrzemięźliwi, powstrzymujący się od uprawiania seksu np. ze względu na przekonania religijne;
pozbawieni libido z powodu chorób somatycznych czy problemów natury psychicznej, po których ustąpieniu mogą odzyskać popęd płciowy;
cierpiący na trwałe fizyczne dysfunkcje uniemożliwiające im normalną aktywność seksualną.
Można zatem stwierdzić, że aseksualność jest cechą umysłu, która jest niezmienna przez całe życie i niezależna od woli danej osoby
Aseksualność a związki partnerskie
Choć osoby aseksualne nie odczuwają ochoty na seks i o wyborze partnera w ich przypadku nie decyduje popęd płciowy, zdolne są do romantycznych uczuć i budowania trwałych, głębokich więzi. Dla wielu z nich związek partnerski jest życiowym priorytetem. Co ciekawe, wśród aseksualistów spotyka się zarówno ludzi heteroromantycznych (wybierających partnerów spośród osób o płci przeciwnej), homoromantycznych (zainteresowanych osobami tej samej płci) i biromantycznych (zakochujących się w osobach obojga płci). Ponieważ aseksualiści nie mają potrzeb związanych z erotyczną sferą życia, chętnie łączą się w pary z ludźmi podobnymi do siebie. Nie jest to jednak regułą. Wielu z nich zakochuje się z wzajemnością w osobach obdarzonych popędem płciowym. W takich związkach aseksualiści często decydują się na uprawianie seksu, by zaspokoić potrzeby partnera, choć sami nie czerpią z tego osobistej przyjemności. Zdarza się także, że partnerzy osób aseksualnych za ich przyzwoleniem realizują swój popęd poza związkiem.
Jak leczyć aseksualność?
Aseksualność nie jest zaburzeniem, czyli skłonnością nabytą na skutek chorób (np. braku równowagi hormonalnej czy uszkodzeń mózgu) albo trudnych doświadczeń z okresu dzieciństwa, które mogły wpłynąć na kształtowanie się tożsamości płciowej. Choć fenomen aseksualizmu wciąż nie został w pełni zbadany, naukowcy są raczej zgodni, że niektórym ludziom po prostu brak wrodzonego popędu seksualnego, podobnie jak inni są z natury leworęczni lub piegowaci. Zgodnie z uznawanymi przez Światową Organizację Zdrowia czy Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne kryteriami diagnostycznymi, jeśli określona cecha nie utrudnia człowiekowi funkcjonowania, nie przysparza mu cierpień i nie stanowi zagrożenia dla innych ludzi, nie można uznać jej za schorzenie i nie ma potrzeby jej leczenia. W przypadku aseksualności nie ma nawet możliwości jej modyfikacji. Aseksualność coraz częściej nazywana jest czwartą orientacją seksualną. Jeśli czujesz się osobą aseksualną, nie potrzebujesz terapii. Brak popędu płciowego jest wrodzoną, integralną cechą twojej osobowości i mieści się w spektrum zdrowych zachowań seksualnych. Masz prawo realizować swoje życie uczuciowe zgodnie z własnymi preferencjami, a otoczenie musi zaakceptować cię takiego, jaki jesteś.
- A. Niemczyk, Aseksualność. Czwarta orientacja, Novae Res, Gdynia 2020
- A. F. Bogaert, Understanding Asexuality, Rowman & Littlefield Publishers, Lanham 2012.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.