Co to jest asertywność? Czy można stać się osobą asertywną?

Co to jest asertywność?

Asertywność jest zespołem umiejętności, które umożliwiają danej osobie funkcjonowanie w społeczeństwie z poszanowaniem siebie – swoich emocji, wartości i potrzeb. Należy do niej również zdolność swobodnego wyrażania siebie, komunikowania się z innymi oraz odrzucania próśb. Postawa asertywna ma charakter nabyty, co oznacza, że można nauczyć się jej poprzez odpowiedni trening.

Wiele osób sprowadza asertywność wyłącznie do umiejętności stanowczego i grzecznego odmawiania. Tymczasem na tę kompetencję społeczną składa się jeszcze umiejętność:

• wyrażania swoich potrzeb i uczuć (pozytywnych i negatywnych),

• wyrażania swojej szczerej opinii (w tym krytyki),

• kontrolowania swoich emocji,

• zwracania się do kogoś z prośbą i wydawania poleceń,

• dopasowania swojego zachowania do sytuacji,

• przyjmowania krytyki i komplementów,

• przyznania się do błędu i przekroczenia obowiązujących norm (uzasadnione poczucie winy

• empatii,

• bycia stanowczym,

• unikania manipulacji,

• realizowania swoich celów zgodnie z własnym interesem,

• poinstruowania innych, jak chcemy być traktowani.

Osoba asertywna jest świadoma siebie i swojej wartości. Oznacza to, że zdaje sobie sprawę ze swoich zalet, ale także wad. Obca jest jej niska samoocena. Ma swoją opinię na określone tematy, a także jasno sprecyzowany cel. Dąży do niego, nie poddając się negatywnym opiniom, naciskom i manipulacjom ze strony innych osób. Osoba asertywna traktuje z szacunkiem siebie i wszystkich ludzi.

Co daje asertywność?

Asertywność ma wiele korzyści. Dzięki niej możesz postępować w zgodzie z samym sobą, a jednocześnie okazać szacunek innym osobom. Nie musisz podejmować działań, które nie są zgodne z twoimi przekonaniami lub po prostu nie masz na nie ochoty. Dodatkowo możesz wskazać swoim współpracownikom, przełożonym, znajomym lub członkom rodziny (oraz innym osobom, z którymi wchodzisz w interakcje), jak chcesz być traktowany.

Asertywność wpływa na poczucie własnej godności i samoocenę. Wiesz, ile jesteś wart, jakie masz zalety i wady. Dzięki temu nikt nie jest w stanie cię stłamsić i sprawić, że stracisz wiarę w to, że postępujesz dobrze. Jednocześnie nie jesteś arogancki i umiesz przyjąć uzasadnioną krytykę. Potrafisz też wczuć się w sytuację innych osób.

Asertywność w pracy, szkole lub we wszystkich sytuacjach, które zdarzają się na co dzień, pozwala zachować dobre samopoczucie psychiczne. Nie czujesz napięcia i frustracji. Jeżeli coś ci nie odpowiada, potrafisz o tym powiedzieć i wskazać, czego oczekujesz. To podstawa budowania zdrowych relacji.

Asertywność w pracy przydaje się wtedy, gdy jesteś kierownikiem zespołu. Dzięki niej jest ci łatwiej postawić się na miejscu swojego pracownika. Nabierasz także umiejętności wydawania poleceń i bycia stanowczym, kiedy to konieczne. Potrafisz kontrolować swoje emocje w nagłych, nieprzewidzianych i stresujących sytuacjach.

Jak być asertywnym na co dzień?

Jeżeli zastanawiasz się, jak stosować asertywność na co dzień, musisz wiedzieć, że nie jest to trudne. Wszystkiego możesz się nauczyć. Jest to także cecha, którą trzeba systematycznie rozwijać. Pomóc może ci w tym profesjonalny mentoring. Jest to trening asertywności pod okiem doświadczonej osoby. Można go przeprowadzić w każdym wieku.

Trening asertywności może być przeprowadzony indywidualnie lub grupowo. Najczęściej ma on formę kursu. Zdarza się także, że ćwiczenia tego typu są jednym z elementów innych szkoleń – np. przygotowujących do profesji, w której postawa asertywna jest niezbędna.

Nauka asertywności polega głównie na ćwiczeniu wyrażania swoich opinii, uczuć, potrzeb oraz odmawiania i wydawania poleceń w różnych sytuacjach. Trener zwraca uwagę na aspekty, które były poprawne oraz te, nad którymi należy jeszcze popracować. Dzieli się także swoją wiedzą i doświadczeniem, które dotyczą tego, jak radzić sobie z różnego rodzaju trudnościami, ograniczeniami i negatywnymi myślami. Podpowiada także, jak chronić się przed szantażem i manipulacjami ze strony innych osób.