Audiolog-foniatra – wskazania do wizyty. Czym zajmują się te specjalizacje?
Audiologia i foniatria to specjalizacje otolaryngologii zajmujące się diagnozowaniem i leczeniem nieprawidłowości słuchu i głosu. Wskazaniem do wizyty są wszelkie zaburzenia jakości słuchu, a także mowy, również spowodowane przewlekłą chrypką. Wizyta u audiologa i foniatry wymaga skierowania od lekarza rodzinnego.
Czym się zajmuje audiologia?
Audiologia to dziedzina otolaryngologiczna. Zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem zaburzeń słuchu u dzieci i dorosłych.
Badanie audiologiczne – co to jest?
Podstawowe badanie audiologiczne u dziecka i dorosłego przeprowadzane jest za pomocą otoskopu, czyli urządzenia do wziernikowania przewodu słuchowego. Umożliwia ono ocenę wnętrza ucha i błony bębenkowej, a także pozwala na wykrycie uszkodzeń fizycznych w ich obrębie. Badanie uzupełnia dokładny wywiad z pacjentem, a na ich podstawie specjalista podejmuje decyzję o tym, jakie inne badania specjalistyczne należy wykonać.
Audiometria tonalna to badanie, które umożliwia ocenę jakości słuchu i ustalenie ewentualnej skali ubytków. Pacjent zostaje zamknięty w specjalnie wytłumionym pomieszczeniu, tzw. kabinie ciszy, w której nakłada słuchawki. Następnie słyszy dźwięki o różnych częstotliwościach i natężeniach. Każdorazowe ich usłyszenie pacjent komunikuje lekarzowi specjalnym przyciskiem.
W celu oceny funkcjonalności akustycznej ucha środkowego specjalista może wykonać audiometrię impedancyjną, która polega na pomiarze naprężenia błony bębenkowej w reakcji na dźwięk. W celu lokalizacji uszkodzenia narządu słuchu niezbędne jest wykonanie audiometrii nadprogowej. Natomiast w przypadku podejrzenia niedosłuchu odbiorczego lub niedosłuchu przewodzeniowego audiolog wykonuje otoemisję akustyczną. Badanie polega na rejestracji odpowiedzi w ślimaku na bodziec akustyczny. Do zaawansowanych pomiarów progu słyszenia należy badanie elektrofizjologiczne. Przebiega ono z wykorzystaniem elektrod przyklejonych do głowy pacjenta, które rejestrują zjawiska elektryczne w mózgu w reakcji na słyszalne bodźce dźwiękowe.
Wskazania do wizyty u audiologa
Jeśli od dłuższego czasu masz wrażenie zatkanych uszu, dokuczają ci szumy uszne lub odczuwasz pogorszenie jakości słyszenia, udaj się do audiologa. Wskazaniem do wizyty u audiologa jest również nadwrażliwość słuchowa, szczególnie u osób narażonych na intensywny hałas, który może mieć negatywny wpływ na zdrowie. Ze specjalistą warto się również skonsultować w przypadku często nawracających stanów zapalnych ucha, które powodują przewlekłe problemy ze słuchem. Natomiast w przypadku małych dzieci wizyta u audiologa jest wskazana, jeśli maluch nie reaguje na dźwięki i wołanie rodzica lub ma problemy z mówieniem. Konsultację powinni rozważyć również rodzice, którzy chcą poprawić słuch dziecka na wczesnym etapie rozwoju i uniknąć w przyszłości inwazyjnych metod leczenia.
Audiolog a laryngolog – jaka jest różnica?
Audiolog jest lekarzem laryngologii posiadającym specjalizację w zakresie audiologii. Laryngolog to specjalista zajmujący się leczeniem chorób związanych z dysfunkcją narządów głowy i szyi: zatok, gardła, krtani, tchawicy, nosa, uszu. Natomiast specjalizacja audiologii skupia się jedynie na diagnozie i leczeniu zaburzeń słuchu. Skierowanie do audiologa i laryngologa wystawia lekarz pierwszego kontaktu.
Foniatra – co leczy?
Foniatria, podobnie jak audiologia, jest jedną ze specjalizacji otolaryngologii. Foniatrą może być laryngolog, który ma specjalizację z foniatrii. Warto wiedzieć, że część laryngologów ma podwójną specjalizację z audiologii-foniatrii. Skierowanie do lekarza foniatry wystawia lekarz rodzinny lub laryngolog. Dziedzina skupia się na diagnozowaniu i leczeniu schorzeń (m.in. nieprawidłowego artykułowania dźwięków), które prowadzą do zaburzeń mowy. Do zadań foniatry należy zebranie dokładnego wywiadu i przeprowadzenie badań diagnostycznych, na podstawie których specjalista opracowuje rodzaj terapii, m.in. ćwiczenia z emisji głosu.
Lekarz foniatra zajmuje się również diagnozowaniem i leczeniem zaawansowanych chorób i dysfunkcji, takich jak np. porażenie fałdu głosowego, rak krtani, nagła głuchota, pozaślimakowe zaburzenia słuchu.
Wskazania do konsultacji u foniatry
Wskazania do wizyty u foniatry to m.in. przewlekła chrypka, zanikanie głosu związane z zatykaniem uszu, dysleksja, niedosłuch i głuchota. Konsultację ze specjalistą powinni rozważyć rodzice, których dzieci mają problem z seplenieniem, przesadnie wyraźnym wypowiadaniem niektórych głosek czy też jąkaniem.
Z foniatrą skonsultuj się również wtedy, gdy zauważysz zmiany na języku lub cierpisz z powodu przewlekłego drapania w gardle. Wizyta jest szczególnie wskazana dla osób, które pracują głosem, czyli nauczycieli, wykładowców, trenerów śpiewu. Lekarz foniatra pomaga ponadto dopasować aparat słuchowy.
Na czym polega badanie u foniatry?
Wizyta u foniatry zaczyna się od dokładnego wywiadu z pacjentem i poznania problemów zdrowotnych. Następnie lekarz przeprowadza badanie fizykalne jamy nosowo-gardłowej i krtani. Ocenia wygląd gardła, języka, krtani, wnętrza nosa i uszu. Na podstawie wyniku badania wstępnego lekarz ocenia, jakie inne bardziej specjalistyczne badania są niezbędne w celu postawienia diagnozy.
Bardzo często wykonywanym badaniem, zaliczanym do podstawowej diagnostyki, jest ocena stanu poszczególnych strun głosowych. Ich analiza przebiega przy pomocy specjalnego mikrofonu, którym lekarz nagrywa wydawane przez pacjenta określone dźwięki. Innym badaniem jest wziernikowanie gardła i krtani, przeprowadzane za pomocą laryngostroboskopu, czyli wziernika wprowadzonego do gardła.
Czy badania u audiologa-foniatry są bolesne?
Badania zarówno u audiologa, jak i u foniatry są bezbolesne. Całkowity czas ich trwania wynosi kilkanaście minut. Ewentualny niewielki dyskomfort może wystąpić podczas badania u foniatry, który przeprowadza wziernikowanie gardła. Procedura przebiega w znieczuleniu, dlatego pacjent nie odczuwa bólu.
- K. Kochanek, Obiektywne badania słuchu u progu XXI wieku, „Audiofonologia” 2004, nr 25, s. 35–40.
- E. Piłka, A. Piotrowska, Próby stroikowe w codziennej praktyce audiologicznej, „Nowa Audiofonologia” 2014, nr 3(1), s. 57–61.
- A. Szkiełkowska, P. Krasnodębska, B. Miaśkiewicz, Zastosowanie elektromiografii w praktyce otolaryngologicznej i foniatrycznej, „Nowa Audiofonologia. Praktyka kliniczna” 2015, nr 4, s. 53–57.
- R. Markowska, i in., Wyniki rehabilitacji foniatrycznej u dzieci z zaburzeniami głosu, „Audiofonologia” 2005, nr 27, s. 111–114.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.