Czym jest badanie anty-TG i jaki jest jego koszt?

Czym są przeciwciała?

Przeciwciała, zwane też immunoglobulinami, są białkami układu odpornościowego, odpowiadającego za ochronę naszego organizmu przed inwazją drobnoustrojów, takich jak wirusy czy bakterie. Czasami jednak nie rozpoznają one prawdziwego wroga, a zaczynają atakować komórki narządów, doprowadzając do ich uszkodzenia. Jest to reakcja autoimmunologiczna. Jeśli dotyczy ona tarczycy, to komórki ją budujące, zwane tyreocytami, ulegają uszkodzeniu. Nie spełniają swojej biologicznej funkcji, jaką jest produkcja trójjodotyroniny (FT3) i tetrajodotyroniny (FT4). Zaburzenia funkcjonowania gruczołu tarczowego wymagają określenia poziomu przeciwciał anty-TG. Warto więc dowiedzieć się, czym dokładnie są przeciwciała skierowane przeciwko tyreoglobulinie (TG) i jakie są konsekwencje ich występowania dla organizmu.

Czym są anty-TG?

Skrót anty-TG oznacza przeciwciała skierowane przeciwko TG. To grupa białek produkowanych w gruczole tarczowym. Tyreoglobulina odgrywa kluczową rolę w syntezie trójjodotyroniny i tyroksyny. Przeciwciała anty-TG oznacza się przy podejrzeniu chorób tarczycy. 

Przeciwciała przeciwtarczycowe występują w trzech wariantach: 

• TRAb – są to przeciwciała skierowane przeciwko receptorom dla tyreotropiny,

• TPOAb – przeciwciała skierowane przeciwko peroksydazie tyreotropiny,

• TgAb – są przeciwciałami skierowanymi przeciw tyreoglobulinie.

Obecność tych przeciwciał, tak jak wspomniano powyżej, może świadczyć o różnych schorzeniach tarczycy, głównie o podłożu autoimmunologicznym.

Badania przeciwciał TPOAb wykonuje się przy podejrzeniu niedoczynności tarczycy. Ich obecność może wskazywać na chorobę Hashimoto lub Gravesa-Basedowa.

Oznaczanie przeciwciał TgAb wykonywane jest regularnie celem oceny postępów leczenia raka tarczycy. Ich obecność może sugerować nawrót choroby. Przeciwciała TGAb pojawiają się też w chorobie Hashimoto. Przeciwciała TgAb oraz TRAb pojawiają się we krwi w chorobie Gravesa-Basedowa, u których występują objawy nadczynności tarczycy.

Anty-TG jest jednym z trzech przeciwciał pomocnych w rozpoznawaniu autoimmunologicznych chorób tarczycy. Innymi przeciwciałami są przeciwciała przeciwko tyreoperoksydazie (anty-TPO) oraz przeciwko receptorowi TSH (anty-TSHR). Warto więc w diagnostyce chorób tarczycy rozważyć wykonanie badania anty-TPO oraz anty-TSHR.

Kiedy wskazane jest wykonanie badania anty-TG?

Badanie na obecność przeciwciał skierowanych przeciwko tyreoglobulinie zleca lekarz, widząc powiększony gruczoł tarczowy (charakterystyczne wole) lub kiedy inne badania tarczycy, takie jak badanie FT3, FT4, czy TSH, wyjdą nieprawidłowe.

Oznaczanie stężenia przeciwciał przeciwko tyreoglobulinie służy do diagnostyki:

• autoimmunologicznych chorób tarczycy,

• zapalenia tarczycy,

• powiększenia obwodu szyi,

• choroby Hashimoto,

• choroby Gravesa-Basedowa,

• niedoczynności tarczycy.

Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie wykonuje się także u pacjentów cierpiących z powodu:

• reumatoidalnego zapalenia stawów,

• tocznia rumieniowatego układowego,

• niedokrwistości złośliwej,

• cukrzycy typu I,

• chorób tkanki łącznej (tzw. kolagenozy),

• problemów z poczęciem dziecka,

• występowania samoistnych poronień.

To też badanie zalecane dla osób po 60. roku życia, po chirurgicznym usunięciu tarczycy, po terapii jodem radioaktywnym oraz kobiet planujących założenie rodziny.

Jak przygotować się do badania anty-TG?

Oznaczenie poziomu przeciwciał anty-TG nie wymaga specjalnego przygotowania. Jeśli Ci je zlecono, wystarczy, że przyjdziesz do laboratorium rano. Nie ma nawet konieczności bycia na czczo. Zwróć jednak uwagę, czy oprócz oznaczenia anty-TG lekarz nie zlecił innych badań krwi, które wykonuje się przed posiłkiem. Ważne jest również, aby pacjent zażywający przewlekle hormony przyjął je też przed wykonaniem badania, by nie zaburzyć wyników. Do badania przeciwciał skierowanych przeciwko tyreoglobulinie potrzebna jest krew obwodowa. W większości przypadków pobiera się ją z żyły łokciowej. 

W jaki sposób interpretować wynik oznaczenia anty-TG?

Na otrzymanym wyniku z laboratorium znajdują się tzw. zakresy referencyjne dla oznaczanego parametru. Są one zależne od wieku czy płci danego pacjenta. Na ich wartość ma też wpływ metoda stosowana w laboratorium. Za wynik prawidłowy przyjmuje się wartość do 100 IU/ml. Jeśli oznaczona wartość jest wyższa od podanej, to jest to wynik nieprawidłowy. Niezależnie od wartości należy się jednak skonsultować z lekarzem zlecającym badanie.

Zdrowy człowiek nie powinien mieć dużego stężenia przeciwciał skierowanych przeciwko tyreoglobulinie. Nie powinny być one też obecne po chirurgicznym usunięciu tarczycy. Przeciwciała lekko podwyższone mogą wskazywać na nadczynność lub niedoczynność tarczycy. Jeśli jednak uzyskany wynik ma wysoką wartość, możemy mieć do czynienia z chorobami o podłożu autoimmunologicznym, takimi jak choroba Gravesa-Basedowa, gruczolak tarczycy, zapalenie, rak brodawkowy czy pęcherzykowaty tarczycy.

Obecność przeciwciał przeciwtarczycowych u ciężarnych kobiet może zwiększać ryzyko niedoczynności lub nadczynności tarczycy u dziecka.

Ile kosztuje badanie anty-TG?

Oznaczenie anty-TG jest refundowane ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia. Jeśli więc masz skierowanie od lekarza chorób wewnętrznych z przychodni albo ze szpitala, za badanie nie musisz płacić. Lekarz, który przyjął Cię na wizycie prywatnej, nie ma możliwości wystawienia skierowania na bezpłatne badanie. W takiej sytuacji za oznaczenie należy zapłacić. Koszt oznaczenia poziomu przeciwciał skierowanych przeciwko tyreoglobulinie waha się od 40 do 45 zł w zależności od laboratorium.