Badanie kału na pasożyty – jak się przygotować i w jaki sposób pobrać próbkę?

Jak przygotować się do badania kału na pasożyty?

1. Badanie kału na pasożyty wymaga odpowiedniego przygotowania. Jego podstawowym etapem jest zaopatrzenie się w trzy pojemniki przeznaczone na próbki do analizy. Kupisz je w każdej aptece czy punkcie badań. Pamiętaj, że kał w innych naczyniach – typu słoik – nie zostanie przyjęty do badania.
   

Badanie kału w kierunku pasożytów nie jest przeprowadzane w trakcie leczenia przeciwpasożytniczego. Próbki do analizy pobierz przed jego rozpoczęciem. W przypadku wcześniejszego poddania się badaniu obrazowemu z wykorzystaniem środków kontrastowych czy prowadzenia farmakoterapii niektórymi lekami (np. antybiotykami) odczekaj od 1 do 3 tygodni, zanim wykonasz badanie na pasożyty w kale.

Nie dokonuj żadnych istotnych zmian w sposobie żywienia. Niekorzystnie na badanie wpłynąć może zarówno tzw. głodówka, jak i znaczny wzrost ilości przyjmowanego pokarmu. Zadbaj za to o dostarczenie odpowiedniej ilości błonnika. Jeśli nie uda Ci się z dietą, to po konsultacji z lekarzem możesz wprowadzić suplementację preparatami z błonnikiem. W ten sposób perystaltyka jelit będzie prawidłowa i bez trudu uzyskasz próbkę kału do badania.

Jak pobrać kał do badania na pasożyty?

Zasady pobierania kału do badania na pasożyty nie są skomplikowane, ale jest ich całkiem sporo.

1. Przed pobraniem próbki opróżnij pęcherz moczowy.

2. Podczas obchodzenia się ze stolcem korzystaj z rękawiczek jednorazowych.

3. Kał, z którego pobierzesz próbkę do badania, oddaj na czysty papier lub do suchego i czystego naczynia (np. basenu, dziecięcego nocnika uprzednio poddanego dokładnej dezynfekcji czy plastikowego jednorazowego pojemnika). W aptekach znajdziesz też specjalne maty nakładane na toaletę, które ułatwiają pobranie materiału do badania.

4. Wyniki badania będą niewiarygodne, jeśli przeznaczysz do badania kał, który miał kontakt z moczem lub z wodą z muszli klozetowej.

5. Do badania kału na pasożyty przeznaczasz tylko niewielką część stolca – wielkością przypominającą orzech włoski. Pamiętaj, aby próbki pochodziły z kilku różnych miejsc stolca – przynajmniej trzech. 

6. W przypadku uformowanego kału próbka nie powinna zajmować więcej niż do 2/3 objętości pojemnika, a przy stolcu płynnym przekraczać 2 ml.

7. Próbkę kału do analizy pobierz przy użyciu łopatki dołączonej do pojemnika. Znajduje się ona z wewnętrznej strony nakrętki pojemnika. 

8. Po umieszczeniu próbki kału do badania na pasożyty dokładnie zakręć zakrętkę, a na pojemniku napisz czytelnie datę uzyskania próbki oraz swoje imię i nazwisko. Dane te umieść na etykiecie naklejonej na pojemnik.

9. Jeśli zaobserwujesz w kale pasożyty, to oddziel je od próbki i dostarcz do laboratorium w oddzielnym pojemniku w niewielkiej ilości soli fizjologicznej lub wody.

Badanie kału na pasożyty – ile próbek jest potrzebne?

Do badania na obecność pasożytów w kale specjaliści wymagają zazwyczaj trzech próbek. Kał do badania należy pobrać w ciągu 10 dni – jedna próbka co 2–3 dni. Taka ilość i częstotliwość przekazywania próbek kału do badania podyktowana jest różną fazą rozwojową i aktywnością pasożytów ludzkich. W związku z tym do stwierdzenia zakażenia niewystarczająca mogłaby być analiza mniejszej liczby próbek. Jeśli jesteś po niedawnym powrocie z tropikalnej podróży i podejrzewasz zakażenie pasożytnicze, to kał do badania zostanie pobrany czterokrotne. Ostatnia próbka po podaniu środków przeczyszczających.

Jak przechowywać próbkę kału na pasożyty?

Pojemnik z próbką kału na pasożyty dostarcz do laboratorium jak najszybciej, a przynajmniej w ciągu 2–3 godzin od pobrania. Jeśli z jakichś powodów jest to niemożliwe, przekaż go maksymalnie w ciągu 24 godzin. Pamiętaj jednak, aby przez ten czas przechowywać pojemnik w lodówce w temperaturze 4–8°C. Pojemniki z kałem transportuj w temperaturze pokojowej, w pozycji pionowej, chroniąc przed zgnieceniem lub pęknięciem.

Wyniki badania kału na obecność pasożytów

Z wynikami badania kału na obecność pasożytów zgłoś się do lekarza kierującego Cię na badanie (lub do lekarza rodzinnego, jeśli badanie było wykonane bez skierowania). Możesz omówić je ze specjalistą również podczas teleporady. Niezależnie od formy kontaktu lekarz określi dalsze postępowanie – ewentualne rozszerzenie diagnostyki czy sposób leczenia. O zakażeniu pasożytniczym świadczy obecność jaj, członów, dorosłych osobników lub cyst pasożyta. 

• Dowiedz się, w jaki sposób uniknąć rozwoju grzybicy po antybiotyku. Poznaj sprawdzone sposoby.

Wskazania do badania kału na pasożyty

Lekarze wymieniają wiele wskazań do badania kału. Do najważniejszych należą:

• częste bóle brzucha,

• krwawienia z przewodu pokarmowego,

• zaburzenia wchłaniania składników odżywczych z pokarmów i związane z tym niedobory,

• problemy z wypróżnianiem,

• intensywne biegunki,

• zmiana koloru/konsystencji stolca,

• wzdęcia, nudności,

• nagła utrata masy ciała,

• osłabienie, ogólne złe samopoczucie, 

• podwyższona temperatura ciała.
  

Badanie kału na pasożyty wymagane jest przed podjęciem pracy w niektórych zawodach, w tym m.in. w gastronomii, sklepach spożywczych, przetwórniach żywności.

Wymienione wyżej objawy mogą wskazywać na inwazję tasiemca. W Polsce spotyka się przeważnie tasiemca nieuzbrojonego i uzbrojonego, rzadziej bruzdogłowca szerokiego. Do innych pasożytów często bytujących w układzie pokarmowym należą też: lamblia jelitowa, glista ludzka, pierwotniaki z gatunku Giardia intestinalis. Jednakże najczęściej występującą chorobą pasożytniczą jest owsica. Zakażenie owsikiem niektórzy kojarzą wyłącznie z dziećmi. Nic bardziej mylnego. Owsiki u dorosłego nie należą do rzadkości.