Beta-glukan - właściwości, zastosowanie, korzyści dla zdrowia

Czym jest beta-glukan?

Beta-glukan jest frakcją błonnika pokarmowego, który występuje w ścianach komórkowych bakterii, grzybów i drożdży. Występuje naturalnie również w różnych produktach spożywczych, zwłaszcza w zbożach, takich jak owies i jęczmień. Istnieją dwa główne rodzaje beta-glukanu: połączony za pomocą wiązań β-(1,3-) i β-(1,4-) oraz β-(1,3-) i β-(1,6-). Pierwszy rodzaj można znaleźć w produktach zbożowych, takich jak owsianka i jęczmień, podczas gdy drugi rodzaj jest otrzymywany głównie z grzybów i drożdży. Beta-glukan wykazuje wiele korzystnych właściwości zdrowotnych. 

• Przeczytaj również, czym są ceramidy i jakie mają właściwości.

Właściwości beta-glukanu

Beta-glukan ma wiele unikalnych właściwości, które przyczyniają się do jego korzystnego wpływu na zdrowie.

Wzmacnianie układu odpornościowego

Badania wykazują, że beta-glukan może wspomagać układ odpornościowy poprzez aktywację komórek odpornościowych, takich jak makrofagi, neutrofile i komórki NK, które są odpowiedzialne za eliminację substancji i komórek szkodliwych dla organizmu. Dlatego suplementacja beta-glukanem może być szczególnie korzystna dla osób o osłabionej odporności, osób starszych oraz osób przechodzących choroby. Działa jako immunomodulator, pomagając organizmowi zwalczać infekcje i choroby.

Obniżanie poziomu cholesterolu

Badania naukowe wykazują, że beta-glukan może mieć korzystny wpływ na poziom cholesterolu we krwi. Działa on poprzez hamowanie wchłaniania kwasów żółciowych w przewodzie pokarmowym, co prowadzi do ich wydalania z organizmu i obniżenia poziomu "złego" cholesterolu LDL. Ponadto, beta-glukan tworzy ochronną warstwę wewnętrzną jelita cienkiego, która ogranicza wchłanianie cholesterolu.

Regulacja poziomu cukru we krwi

Spożywanie beta-glukanu może również pomóc w regulacji poziomu glukozy we krwi. Dzięki zwiększeniu lepkości pokarmów, beta-glukan umożliwia stopniowe przyswajanie glukozy, co przeciwdziała gwałtownym wahaniom poziomu cukru we krwi. Jest to szczególnie istotne dla osób z cukrzycą, które muszą monitorować swoje stężenie glukozy we krwi. Pomaga zapobiegać nadwadze, otyłości i cukrzycy typu 2 poprzez opóźnianie opróżniania żołądka i wydłużanie uczucia sytości.

Wspomaganie zdrowia jelit

Błonnik pokarmowy, w tym beta-glukan, odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu układu pokarmowego. Dzięki swoim właściwościom beta-glukan wpływa na pracę jelit, regulując perystaltykę i zapewniając prawidłowe trawienie. Korzystny wpływ na jelita może przyczynić się do poprawy ogólnego stanu zdrowia.

Antyoksydacyjne działanie

Beta-glukan wykazuje silne właściwości antyoksydacyjne, co oznacza, że pomaga zwalczać wolne rodniki i chronić organizm przed stresem oksydacyjnym. To z kolei może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, nowotworów i procesów starzenia.

• Przeczytaj, czym jest mikrobiom skóry i jak o niego zadbać.

Jakie są źródła beta-glukanu?

Beta-glukan występuje naturalnie w różnych produktach spożywczych. Najlepszym źródłem tego składnika są grzyby shiitake, ponieważ zawierają ok. 0,22 g beta-glukanu w 100 g suchej masy. Na drugim miejscu są grzyby z rodzaju boczniaków, które zawierają ok. 0,414 g beta-glukanu w 100 g.

Ten składnik znajduje się w znacznie mniejszych ilościach w: jęczmieniu, owsie, otrębach owsianych, życie, sorgo, kukurydzy, pszenicy, pszenżycie i ryżu.

Jakie zastosowanie ma beta-glukan?

Beta-glukan znajduje zastosowanie nie tylko w żywności, ale także w suplementach diety, kosmetykach i preparatach leczniczych.

Suplementy diety

Suplementy diety zawierające beta-glukan są popularne jako środki wspomagające odporność organizmu. Mogą być szczególnie korzystne dla osób z osłabionym układem odpornościowym, dzieci, osób starszych i sportowców.

Kosmetyki

Beta-glukan znajduje zastosowanie w kosmetykach ze względu na swoje właściwości nawilżające, łagodzące i regenerujące skórę. Wykazuje on zdolność do poprawy elastyczności skóry oraz redukcji drobnych zmarszczek. Dlatego też jest polecany w pielęgnacji skóry suchej, podrażnionej, uszkodzonej, wrażliwej oraz skóry z oznakami starzenia. Może być stosowany w kremach, balsamach do ciała, maseczkach i innych produktach pielęgnacyjnych. Doskonale sprawdzi się w przypadku suchej skóry twarzy czy suchej skóry pod oczami.

• Dowiedz się, jak jeszcze nawilżyć skórę.

Preparaty lecznicze

W niektórych krajach beta-glukan jest stosowany jako lek w celu wspomagania leczenia różnych chorób, takich jak infekcje, alergie, cukrzyca i nowotwory. Jednak przed zastosowaniem beta-glukanu w celach leczniczych zawsze należy skonsultować się z lekarzem.

Przeciwwskazania i skutki uboczne

Podczas spożywania beta-glukanu w zalecanych dawkach nie stwierdzono poważnych skutków ubocznych. Jednak niektóre osoby mogą być uczulone na beta-glukan lub mogą doświadczać nietolerancji pokarmowej. W takich przypadkach należy przerwać spożywanie beta-glukanu i skonsultować się z lekarzem.