Bielactwo u dzieci – objawy, przyczyny, leczenie

Bielactwo u dzieci – co to takiego?

Bielactwo jest chorobą skóry i polega na niedoborze, a nawet całkowitym braku melaniny (barwnika) w skórze. Objawia się ono już w wieku dziecięcym tuż po urodzeniu lub po ukończeniu 10. roku życia. Bielactwo wrodzone, czyli albinizm to problem dotyczący niewielkiej części światowej społeczności – zdarza się raz na 10 tysięcy urodzeń. Co ciekawe, stosunkowo często występuje w Tanzanii, w której może być nawet 150 tys. ludzi dotkniętych tym schorzeniem. Odmienny wygląd spowodowany chorobą często staje się powodem prześladowań. Dyskryminacja osób z albinizmem to jeden z poważnych problemów społecznych w krajach afrykańskich.

Jakie są przyczyny bielactwa u dzieci?

Bielactwo u dzieci może mieć charakter nabyty – wtedy mówi się o chorobie autoimmunologicznej, w której przebiegu organizm zaczyna niszczyć własne melanocyty. Jednak sam mechanizm powstawania tej choroby nie jest jeszcze znany. Niektóre badania mówią o tym, że ryzyko zachorowania wzrasta u osób zmagających się z niedoczynnością lub nadczynnością tarczycy.

Bielactwo bywa również chorobą genetyczną (wodzoną). Jako takie ujawnia się tuż po narodzeniu i określane jest popularnie jako albinizm. Rodzice mogą nosić tzw. gen bielactwa i nie mieć przy tym żadnych objawów, a charakterystyczne symptomy widoczne są dopiero u ich potomstwa.

Jak wygląda bielactwo u dzieci?

Choroba ta objawia się odmiennym wyglądem. W przypadku bielactwa nabytego pojawiają się niewielkie, odbarwione plamki, tzw. plamy bielacze. Występują przeważnie na twarzy, rękach (dłoniach, łokciach), na kolanach i w okolicach narządów płciowych. Początkowo są niewielkie, a z czasem zaczynają obejmować coraz większe obszary ciała. Zazwyczaj mają nieregularne kształty – choć z reguły występują symetrycznie – a ich obwódka ma wyraźnie ciemniejszą barwę. Są czymś znacznie więcej niż białe plamki po opalaniu, bo pojawiają się również jako skutek silnego stresu lub wynik traumatycznych doświadczeń. 

U dzieci dotkniętych albinizmem, czyli bielactwem wrodzonym, objawy widoczne są już w pierwszych dniach życia. Noworodki mają bardzo jasną cerę i tęczówki oka, a także prawie białe włosy, rzęsy i brwi. Z czasem mogą pojawić się u nich również zaburzenia słuchu i wzroku. Badania pokazują także, że są bardziej narażone na niektóre choroby nowotworowe.

Czy bielactwo u dzieci jest groźne?

Bielactwo u dzieci z reguły nie daje poważniejszych objawów poza charakterystycznymi zmianami skórnymi. Choroba ta nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla życia, jednak znacznie obniża jego komfort, ponieważ albinosi są np. bardziej narażeni na szkodliwe działanie promieni UV i oparzenia słoneczne. Widoczne białe plamy często stają się też powodem do napiętnowania w grupach rówieśniczych, co dla dzieci bywa szczególnie bolesne. Dlatego ważnym zadaniem rodziców i wychowawców jest kształtowanie tolerancyjnych postaw u młodych ludzi. 

Bielactwo u dzieci – do jakiego lekarza się zgłosić?

W przypadku bielactwa wrodzonego (albinizmu) dziecko otrzymuje diagnozę tuż po narodzinach i od tej pory może być pod opieką lekarza dermatologa. Na stan zdrowia takiego dziecka należy jednak patrzeć kompleksowo i reagować, jeśli równolegle zaczną pojawiać się problemy ze wzrokiem, słuchem lub inne dolegliwości.

Jeśli dostrzegasz białe plamy na ciele swojego dziecka, zgłoś to lekarzowi pediatrze lub lekarzowi rodzinnemu. Kolejnym krokiem – gdy podejrzenia okażą się uzasadnione – jest skierowanie do dermatologa, który postawi diagnozę i zaleci odpowiednie leczenie. 

Jak leczyć bielactwo u dzieci?

Albinizmu – czyli choroby genetycznej – nie sposób wyleczyć, jednak w przypadku bielactwa nabytego medycyna dysponuje wieloma środkami pomagającymi częściowo przywrócić normalny stan skóry. Jest to zazwyczaj długotrwały proces i lekarze nie są w stanie zagwarantować, że terapia przyniesie oczekiwane rezultaty. Metody leczenia dostosowywane są do wielkości zmian. Wśród wykorzystywanych środków należy wymienić:

• glikokortykosteroidy;

• pochodne witaminy D;

• inhibitory kalcyneuryny;

• psoraleny stosowane doustnie;

• fototerapia promieniami UVA (stosowana u dzieci powyżej 12. roku życia);

• lampy UVB.

Oprócz tego praktykowane są przeszczepy prawidłowo działających melanocytów do miejsc, które są ich pozbawione. Nowoczesna medycyna proponuje również przeszczep komórek naskórka.

Opieka nad dzieckiem dotkniętym bielactwem – na co zwrócić uwagę?

Dzieci dotknięte bielactwem są bardziej wrażliwe na działanie promieni słonecznych niż ich rówieśnicy nie mający tego problemu. W przypadku albinizmu konieczne jest stosowanie kremów z wysokim filtrem (np. SPF 50) i ograniczona ekspozycja na słońce. Dziecku musisz zapewnić także regularne kontrole u specjalistów – okulistów, laryngologów czy dermatologów. Oprócz wad wzroku wymagających korekcji mogą pojawić się mniej poważne problemy skórne, takie jak łupież.