Co to jest bigoreksja? Przyczyny i objawy zaburzenia
Bigoreksja jest związana z nieprawidłowym postrzeganiem własnego ciała. Rozpoznaje się ją u osób, które uważają, że mają zbyt niską masę mięśniową i nieustannie dążą do jej zwiększenia. Poświęcają temu całą swoją uwagę, co zaburza funkcjonowanie na innych płaszczyznach. Bigoreksja może mieć niebezpieczne skutki. Zobacz, jak objawia się to zaburzenie.
Polecane
Co to jest bigoreksja?
Bigoreksja jest zaburzeniem psychicznym, które charakteryzuje się nieprawidłowym postrzeganiem własnego ciała. Osoby, które na nią cierpią, uważają, że mają niewystarczająca ilość tkanki mięśniowej. Brak akceptacji własnego wyglądu powoduje, że podejmują one różnego rodzaju działania, które mają na celu jego poprawę. Skoncentrowanie się na własnym ciele jest wręcz obsesyjne. Bigoreksję określa się także mianem dysmorfii mięśniowej.
Kogo dotyczy bigoreksja?
Bigoreksja jest zaburzeniem, które może pojawić się w każdym wieku. Najczęściej obserwuje się ją jednak u osób młodych – nawet około 18 roku życia. Badania pokazują, że dotyczy ona nawet 10% wszystkich ludzi, którzy uprawiają kulturystykę. W zdecydowanej większości przypadków bigoreksja występuje u mężczyzn. U kobiet rozpoznaje się ją niezwykle rzadko.
Bigoreksja często jest rozpoznawana u mężczyzn, którzy mają wątłą budowę ciała. Jednak nadwaga również może być czynnikiem, który predysponuje do wystąpienia zaburzenia. Jest to związane z opinią, która powszechnie panuje w społeczeństwie. Głosi ona, że mężczyzna powinien być szczupły, ale jednocześnie silny i umięśniony. Osoby, które zatracają się w dążeniu do idealnej sylwetki, dążą do bycia akceptowanym.
Jakie są objawy bigoreksji?
Pierwsze objawy bigoreksji mogą zostać niezauważone przez otoczenie. Osoba chora jest niezadowolona ze swojego wyglądu i podejmuje działania związane z jego poprawą. Kontynuuje je nawet wtedy, gdy osiąga swój cel. Dzieje się tak, ponieważ w jej ocenie nadal jest wiele do poprawy. Bigorektyk może:
wykonywać intensywny trening kilka razy dziennie;
liczyć kalorie i stosować diety przybliżające do osiągnięcia wymarzonego celu;
zrezygnować z hobby i kontaktów społecznych na rzecz treningów;
podporządkować wszystkie aspekty życia chęci osiągnięcia wymarzonej sylwetki.
Osoba z bigoreksją często sięga po różnego rodzaju suplementy i wspomagacze, nawet kosztem własnego zdrowia i samopoczucia.
Jakie są przyczyny bigoreksji?
Przyczyny bigoreksji upatruje się przede wszystkim w braku akceptacji własnego ciała i niskiej samoocenie. Dokładny patomechanizm zaburzenia nie jest znany. Zjawisko to jest potęgowane przez presję społeczną oraz kult ciała, który popularyzują telewizja i media społecznościowe.
Za tym, że przyczyną bigoreksji jest niskie poczucie własnej wartości, przemawia fakt, że zaburzenie to często rozpoznaje się u osób, które w przeszłości zostały odtrącone. Spotykały się one z szykanami związanymi z wyglądem (zbyt szczupłe ciało lub nadmierna tkanka tłuszczowa) lub zostały wykluczone z grupy właśnie z powodu nieodpowiedniej sylwetki. Przyczyną bigoreksji mogą być również problemy w innych sferach (np. nadmierny perfekcjonizm, przewlekły stres). Wówczas koncentracja na rozbudowie masy mięśniowej jest sposobem na ich odreagowanie.
Jak wygląda leczenie bigoreksji?
Leczenie bigoreksji bywa długotrwałe. Musisz pamiętać, że jest to proces, który wymaga ścisłej współpracy osoby chorej z terapeutą. Terapia nie przyniesie żadnych korzyści, jeżeli pacjent nie wykazuje chęci zmiany, a także nie ma poczucia tego, że jest chory. Warto tutaj podkreślić, że bigorektycy rzadko szukają pomocy – właśnie ze względu na brak wglądu w chorobę. Niepokojące sygnały zwykle są rozpoznawane przez ich bliskich.
Bigoreksję leczy się przy pomocy psychoterapii. Najczęściej opiera się ona na metodach psychodynamicznych lub behawioralnych. Jej celem jest zmiana sposobu myślenia, a tym samym zachowania i reakcji na pewne bodźce. Leczenie farmakologiczne zwykle nie jest potrzebne. Stosuje się je w przypadkach, gdy wraz z bigoreksją występują inne zaburzenia psychiczne (np. depresja).
Często zdarza się, że osoby z bigoreksją nie odżywiają się prawidłowo. Elementem leczenia jest zatem zmiana nawyków żywieniowych. Warto rozpocząć współpracę z dietetykiem. Specjalista podpowie, co jeść po treningu oraz między ćwiczeniami, aby zachować odpowiedni poziom tkanki mięśniowej i tłuszczowej.
Zagrożenia, które niesie za sobą bigoreksja
Bigoreksja nie jest tak szkodliwa, jak anoreksja i bulimia, ale również niesie za sobą pewne zagrożenia. Powinieneś pamiętać, że niekiedy przez intensywny trening i restrykcyjną dietę następuje szybka utrata wagi. Mogą także pojawić się zaburzenia odżywiania. Często zdarza się wyczerpanie organizmu, ale także zaburzenia w codziennym funkcjonowaniu społecznym i zawodowym. Dzieje się tak, ponieważ cała uwaga i wysiłek są skupione na dążeniu do idealnej sylwetki. Osoba cierpiąca na bigoreksję może stale odczuwać frustrację i napięcie emocjonalne związane z niezadowoleniem ze swojego ciała. Bigoreksja niesie za sobą również niebezpieczeństwo w postaci sięgania po dodatkowe farmakologiczne środki wspomagające rozrost tkanki mięśniowej, a to z kolei niesie za sobą poważne konsekwencje zdrowotne.
- W. Wilczek, E. Kolarzyk, J. Kwiatkowski, Dysmorfia mięśniowa (bigoreksja) – czy rzeczywiście stanowi realne zagrożenie dla młodych mężczyzn?, „Hygeia Public Health” 2013, t. 48, nr 4, s. 537–544.
- J. Papież, Bigoreksja jako zagrożenie męskiej tożsamości, „Ars Educandi” 2014, nr 11, s. 109–116.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.