Ból głowy przed okresem – dlaczego się pojawia i jak sobie z nim radzić?

Menstruacja – jakie zmiany zachodzą wówczas w organizmie?

Na cykl miesiączkowy kobiet składają się fazy: folikularna (poprzedzona menstruacją) i lutealna (poprzedzona owulacją). Płynnie przechodzą między sobą, począwszy od krwawienia miesięcznego, przez owulację, kończąc ponownie na krwawieniu w kolejnym cyklu.

Menstruacja zwana potocznie okresem to czas, kiedy złuszcza się błona śluzowa macicy, w której nie zagnieździła się zapłodniona komórka jajowa. Towarzyszy temu pękanie zakończeń naczyń krwionośnych, co skutkuje krwawieniem.

Jest to czas dużych zmian hormonalnych, które możesz odczuwać nawet 14 dni przed miesiączką. Owulacja wiąże się ze spadkiem estrogenów i jednoczesnym wzrostem progesteronu i estradiolu. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia – poziom progesteronu zaczyna natomiast gwałtownie spadać.

Polecamy

---

Zdrowie

Jakie badania hormonalne może zlecić ginekolog?

Wizyta u ginekologa kojarzy się przede wszystkim z cytologią, USG, badaniem piersi albo prowadzeniem ciąży. Jednak w kompetencjach lekarza tej specjalizacji leży także leczenie niektórych zaburzeń hormonalnych. Dziedziną medycyny, zajmującą się badaniem hormonów jest przede wszystkim endokrynologia, ale narządy płciowe, którymi zajmuje się ginekologia, również odgrywają istotną rolę w produkcji hormonów. Zastanawiasz się nad tym, jakie badania hormonalne może zlecić ci ginekolog w czasie wizyty? Przeczytaj artykuł.

Redakcja30.11.2021

Objawy PMS (napięcia przedmiesiączkowego)

Z PMS, czyli zespołem napięcia przedmiesiączkowego, boryka się około 20–40% kobiet (wg niektórych źródeł nawet 80%) z cyklami owulacyjnymi. Odczuwane symptomy są najbardziej intensywne u kobiet w wieku 35–45 lat.

PMS ma ponad 200 objawów natury fizycznej, behawioralnej i psychicznej. Pojawiają się regularnie wraz ze zbliżającym się kolejnym krwawieniem menstruacyjnym i ustępują w ciągu kilku dni od rozpoczęcia się miesiączki.

Do najczęściej występujących objawów PMS należą:

• wzdęcia i zatwardzenia,

• zaburzenie trawienia,

• ból i tkliwość piersi,

• migrenowe bóle głowy,

• wzrost łaknienia,

• zmęczenie i senność,

• problemy skórne,

• spadek samopoczucia,

• napady płaczu i złości,

• trudności z koncentracją,

• nerwowość,

• wycofanie społeczne.

Aby stwierdzić występowanie PMS, kluczowa jest powtarzalność i długość trwania symptomów. Powinien wystąpić przynajmniej jeden objaw w czasie nie krótszym niż pięć dni przed menstruacją i ustąpić w kilka dni od rozpoczęcia krwawienia.

Objawy nie powinny również występować w fazie innej niż lutealna, a więc od owulacji, aż do miesiączki. Ponadto, aby zdiagnozować PMS, bóle głowy, tkliwość piersi czy napady złości powinny pojawić się przynajmniej w dwóch następujących po sobie cyklach menstruacyjnych.

Dlaczego przed okresem boli głowa?

Mimo wielu lat badań wciąż nie jest znana bezpośrednia przyczyna występowania przed okresem objawów takich jak ból i zawroty głowy.

Występują one jednak wyłącznie u kobiet w wieku reprodukcyjnym z cyklami owulacyjnymi. Jednocześnie symptomów takich nie odnotowuje się przed wejściem w okres dojrzewania, w ciąży oraz po menopauzie. To pozwala sądzić, że ból głowy przed miesiączką jest bezpośrednio związany z aktywnością jajników.

Ponadto wystąpienie tych nieprzyjemnych doznań związane jest z wpływem estradiolu i progesteronu na stężenie neuroprzekaźników: kwasu gamma-aminomasłowego i serotoniny. Skutkiem tego jest m.in. zwiększona wrażliwość na odbierane bodźce.

Skłonność do odczuwania silnego bólu głowy przed okresem jest dziedziczona genetycznie. Wciąż nie wiadomo jednak, jaki genotyp jest za to bezpośrednio odpowiedzialny.

Migreny w fazie lutealnej cyklu mogą również być silniej odczuwane, jeśli masz nadwagę, nieprawidłowo się odżywiasz, albo jesteś uzależniona od substancji psychoaktywnych.

Choć objawy PMS możesz zacząć odczuwać nawet 14 dni przed planowaną miesiączką, to w przypadku migren czas ten jest znacznie krótszy. Zwykle pojawiają się na kilka dni przed okresem lub nawet w czasie jego trwania. Silny ból może trwać od kilku do kilkunastu godzin (sporadycznie może wydłużyć się do trzech dób), po czym samoistnie ustępuje.

Ból głowy przed okresem – jak sobie z nim radzić?

Tak jak w przypadku każdego z ponad 200 symptomów napięcia przedmiesiączkowego, tak i ból głowy przed okresem może mieć różne nasilenie. U jednych kobiet będzie to uczucie tzw. ćmienia, u innych natomiast – ostry ból, który utrudnia czy wręcz uniemożliwia codzienne funkcjonowanie.

Jeśli i Ty borykasz się z migrenami przed miesiączką, skorzystaj z pomocy specjalisty, który wdroży odpowiednie metody leczenia.

Lekarz po wykluczeniu chorób współistniejących i stwierdzeniu bezpośredniego związku bólu głowy z cyklem miesięcznym może zaproponować stosowanie m.in.:

• doustnych środków antykoncepcyjnych (z drospirenonem i estradiolem),

• inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny,

• estrogenu,

• analogów GnRH (hormonu uwalniającego gonadotropinę).

Możesz również samodzielnie postarać się o zmniejszenie intensywności przebiegu migren. W tym celu ogranicz spożywanie kofeiny, soli, cukru rafinowanego, a także alkoholu.

Wprowadź również codzienną aktywność fizyczną, bazującą na ćwiczeniach aerobowych. Korzystny wpływ na redukcję bólu głowy przed okresem ma również suplementacja wapnia, magnezu, oraz witamin: B6, D. i E. Stosuj też wyciągi z niepokalanka mnisiego, dziurawca zwyczajnego, wiesiołka, pluskwicy groniastej i mniszka lekarskiego.

Jeśli bólowi głowy towarzyszy podwyższona temperatura, możesz zastosować dostępne bez recepty środki z ibuprofenem lub paracetamolem.