Ból podbrzusza w ciąży – kiedy występuje i o czym świadczy?
Ból podbrzusza w ciąży to częsta dolegliwość, z którą zmagają się przyszłe mamy. Na każdym etapie oczekiwania na dziecko wygląda on nieco inaczej – w pierwszym trymestrze przyszła mama odczuwa dyskomfort związany z rozciąganiem macicy, a niedługo przed porodem pojawiają się dolegliwości w postaci skurczów przepowiadających. Ból podbrzusza nie musi być powodem do niepokoju, o ile nie towarzyszą mu niepokojące objawy, takie jak krwawienie z dróg rodnych czy przedwczesna, regularna czynność skurczowa. Sprawdź, co jeszcze warto wiedzieć na temat tej dolegliwości.
Ból podbrzusza w ciąży – z czego wynika?
Ból podbrzusza w ciąży – o niewielkim nasileniu i bez dodatkowych dolegliwości – to fizjologiczna dolegliwość, która stanowi naturalną reakcję na intensywne zmiany zachodzące w organizmie przyszłej mamy. Podwyższony poziom hormonów ciążowych sprawia, że drogi rodne stają się bardziej obrzmiałe i tkliwe. Odczuwanie bólu zależy od etapu oczekiwania na dziecko – początkowo ból przypomina dolegliwości miesiączkowe, następnie towarzyszy mu uczucie rozciągania, a w końcu przyjmuje postać czynności skurczowej, która prowadzi do porodu.
Przyszła mama narażona jest także na choroby niezwiązane z ciążą, które również mogą powodować dyskomfort w okolicach podbrzusza. Należą do nich m.in.: zapalenie pęcherza moczowego i/lub nerek, zapalenie wyrostka robaczkowego, kamica nerkowa czy niedrożność jelit.
Ból podbrzusza w ciąży – 1. trymestr
Pierwszy trymestr, czyli okres do 13. tygodnia ciąży, to czas, gdy w ciele kobiety zachodzą bardzo poważne zmiany. Kłujący ból podbrzusza w pierwszych tygodniach zazwyczaj świadczy o zagnieżdżeniu się zarodka w jamie macicy. Może towarzyszyć mu tzw. plamienie implantacyjne, podobne do skąpego krwawienia miesiączkowego. Niektórzy mylą je z miesiączką, jednak należy pamiętać, że okres w ciąży nie powinien się pojawiać, ponieważ po zapłodnieniu owulacja i towarzyszące jej procesy nie występują.
Na skutek zmian hormonalnych macica powoli zaczyna rosnąć i się rozciągać. Na początku ciąży ma ona ok. 7 cm długości i 4 cm szerokości, a tuż przed porodem jej objętość wynosi ok. 5 l. Tak znaczący wzrost narządu powoduje napinanie się więzadeł, na którym się utrzymuje, a w konsekwencji ból. Dolegliwościom tym zazwyczaj towarzyszy uczucie rozciągania w pachwinach oraz nacisk na pęcherz. Na tym etapie może się pojawić infekcja dróg moczowych, która zwykle nie daje dolegliwości, jednak może objawiać się bólem w dolnej części brzucha, dyskomfortem podczas oddawania moczu oraz zmianą jego koloru i zapachu.
W 1. trymestrze trzeba uważnie obserwować symptomy, jakie towarzyszą bólowi brzucha. Krwawienie lub intensywne plamienie może występować przy poronieniu.
Ból podbrzusza w ciąży – 2. trymestr
Drugi trymestr ciąży to okres, kiedy dziecko intensywnie rośnie i rozwija się w jamie macicy. W 24. tygodniu maluch mierzy już ok. 30 cm i waży ok. 800 g. Uczucie rozciągania i ból w dolnej części brzucha stają się coraz bardziej dokuczliwe. W połowie ciąży przyszła mama zaczyna czuć ruchy dziecka, które mogą być przez nią odbierane jako ból podbrzusza. Pod koniec 2. trymestru mogą pojawić się skurcze przepowiadające. Bólowi w podbrzuszu towarzyszy nieregularna i słaba czynność skurczowa. To jedna z powszechnych dolegliwości w ciąży, która powinna ustąpić po ciepłej kąpieli. Jeśli tak się nie dzieje, należy skontaktować się z lekarzem prowadzącym lub od razu udać się na szpitalną Izbę Przyjęć.
Ból podbrzusza w ciąży – 3. trymestr
W 3. trymestrze ciąży bóle w podbrzuszu wciąż wiążą się z intensywnym wzrostem dziecka. Rozciągnięta macica i maluch, który waży już ponad kilogram, uciskają pęcherz moczowy. Skurcze Braxtona-Hicksa – czyli wspomniane już skurcze przepowiadające – mogą pojawić się częściej. Wiele przyszłych mam, które zbliżają się do rozwiązania, skarży się na ból brzucha w ciąży podobny do bólów menstruacyjnych. Na końcowym etapie dziecko zaczyna powoli wstawiać się w kanał rodny, a jego przygotowaniom do przyjścia na świat często towarzyszą dolegliwości bólowe o różnym natężeniu. Do tego często dochodzi ból kręgosłupa, który staje się coraz bardziej obciążony przez rosnący brzuch.
Ból podbrzusza przed porodem
Wiele przyszłych mam zastanawia się, jak wygląda ból podbrzusza przed porodem. Początkowo może on przypominać dolegliwości miesiączkowe, a następnie pojawia się regularna czynność skurczowa. Skurcze porodowe są regularne i nie ustępują po zażyciu ciepłej kąpieli. Jeśli pojawiają się w kilkuminutowych odstępach, należy udać się do szpitala. Bóle podbrzusza w pierwszej fazie porodu wynikają głównie ze skurczów macicy i można złagodzić je za pomocą znieczulenia zewnątrzoponowego. Oprócz tego istnieją naturalne sposoby łagodzenia bólu porodowego, do których należy m.in. przyjmowanie pozycji wertykalnej z wykorzystaniem dużej piłki lub worka sako.
Ból podbrzusza w ciąży – kiedy iść do lekarza?
Są sytuacje, w których ból podbrzusza w ciąży powinien być powodem do niepokoju, szczególnie w 1. trymestrze, gdy ryzyko poronienia jest stosunkowo duże. Jednak na każdym etapie ciąży warto zwracać uwagę na symptomy, jakie towarzyszą bólowi brzucha. Do szczególnie niepokojących objawów należą:
krwawienie lub plamienie z dróg rodnych;
twardnienie brzucha;
silny ból brzucha;
przedwczesna, regularna czynność skurczowa;
silne nudności, wymioty i biegunka.
Takie dolegliwości trzeba pilnie skonsultować z lekarzem lub udać się na Izbę Przyjęć Ginekologiczno-Położniczą.
- P. Sarti i in., Ciąża, poród, macierzyństwo. Kompletny poradnik od poczęcia do szóstego roku życia dziecka, Wydawnictwo Rea, Kolonia Lesznowola 2012.
- S. William i in., Księga ciąży, Wydawnictwo Mamania, Warszawa 2014
- G. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, t. 1–2, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.