Jaki poziom przeciwciał IgG i IgM pozwala na rozpoznanie boreliozy?

Czym jest borelioza?

Borelioza z Lyme jest chorobą zakaźną wywołaną przez krętki, które dostają się do organizmu po ugryzieniu przez kleszcza. W Polsce są trzy typy krętków z rodziny Borrelia – Borrelia burgdorferi, Borrelia afzelii i Borrelia garinii. Różne rodzaje kleszczy, które przenoszą te krętki, można spotkać zarówno w lasach, jak i parkach czy przydomowych ogrodach. Znaczny wzrost aktywności tych małych pajęczaków przypada na okres wiosenno-letni.

W przebiegu boreliozy są dwa główne etapy: wczesne i późne stadium choroby. Najbardziej typowym objawem, jaki można zauważyć na początku zakażenia, są zmiany skórne określane jako rumień wędrujący. Zazwyczaj przybiera on postać plamki z centralnie występującym przejaśnieniem. U niektórych osób nie występują charakterystyczne zmiany na skórze, a rozpoznanie boreliozy lekarz stawia na etapie zakażenia uogólnionego. Występuje wtedy powiększenie węzłów chłonnych, a osoba chora ma objawy grypopodobne. W przebiegu boreliozy może również dojść do zapalenia opon mózgowych oraz zapalenia mięśnia sercowego.

Opisane objawy nie są charakterystyczne i mogą występować w wielu różnych schorzeniach. Jeśli lekarz podejrzewa u Ciebie boreliozę, zleci wykonanie badań serologicznych na obecność specyficznych przeciwciał w klasie IgM i IgG. Są to białka produkowane przez jedne z komórek układu odpornościowego, limfocyty B, w odpowiedzi na pojawienie się krętków Borrelia w organizmie. Mają one różne stężenie na każdym z etapów choroby.

Diagnostyka boreliozy – jak bada się przeciwciała IgG i IgM?

Testy na boreliozę Western Blot i ELISA to badania serologiczne, czyli takie, które mają na celu wykrycie antygenów lub (w tym wypadku) przeciwciał w krwi. Badają miano przeciwciał, czyli ich stężenie we krwi. Badanie na obecność przeciwciał klasy IgM i IgG wykonuje się z próbki krwi pobranej z żyły łokciowej. Standardowe testy wykonywane są metodą immunoenzymatyczną (ELISA). Jest to bardzo czułe badanie, jednak ze względu na małą swoistość (może dać błędny wynik dodatny) dodatnie wyniki wymagają potwierdzenia metodą Western Blot.

Testy serologiczne nie są idealną metodą diagnostyczną boreliozy. Dodatni wynik tych badań bez obecności objawów typowych dla boreliozy nie może stanowić podstawy do rozpoznania choroby.

Przeciwciała IgM – o czym świadczy ich podwyższony poziom?

Przeciwciała w klasie IgM pojawiają się we krwi po upływie około 4 tygodni od zakażenia. Ich najwyższy poziom jest wykrywany po około 6 tygodniach od ukąszenia przez kleszcza. Znikają po 6 miesiącach. Podwyższone miano przeciwciał IgM świadczy o niedawnej infekcji krętkami Borrelia.

Przeciwciała IgG – o czym świadczy ich podwyższone stężenie?

Wykrycie przeciwciał IgG u osoby z boreliozą jest możliwe po upływie 4–6 tygodni od ugryzienia przez kleszcza. Duże ilości przeciwciał IgG mogą utrzymywać się przez wiele lat, nawet po zwalczeniu choroby. Podwyższony poziom tych białek może również wystąpić u osób zakażonych krętkiem kiły i cierpiących z powodu chorób autoimmunologicznych. Dodatnie wyniki u takich osób nie mogą stanowić potwierdzenia boreliozy.

Kiedy wykonuje się badania na obecność przeciwciał IgM i IgG?

Badania serologiczne na obecność przeciwciał wykonuje się w przypadku podejrzenia boreliozy (np. przy występujących objawach). Osoby chore zazwyczaj nie pamiętają momentu ugryzienia przez kleszcza, co może utrudniać diagnozę. Ślad po kleszczu nie ma też charakterystycznego wyglądu. To mały punkt na skórze lub grudka przypominająca pieprzyk. Wykrycie przeciwciał w klasie IgM lub IgG pozwala na potwierdzenie rozpoznania boreliozy i zastosowanie odpowiedniego leczenia.

IgM i IgG – jak interpretować wyniki?

Wykonanie badań poziomu przeciwciał IgM i IgG powinno być poprzedzone konsultacją lekarską. Nie należy ich interpretować bez odniesienia do występujących objawów klinicznych. 

Dodatni wynik IgM może wystąpić we wczesnym etapie choroby, kiedy nie doszło jeszcze do wytworzenia przeciwciał IgG.

Dodatnie wyniki IgM i IgG świadczą o wczesnym stadium boreliozy.

Uzyskanie ujemnego wyniku IgM oraz dodatniego IgG może świadczyć o tym, że mamy do czynienia z zakażeniem, które trwa już dłuższy czas. Przeciwciała klasy IgM po 6 miesiącach od zakażenia stopniowo zanikają.

Dodatni wynik IgG będą miały również osoby, które przeszły zakażenie krętkiem Borrelia i zostały wyleczone. Podwyższony poziom tych immunoglobulin może również wystąpić u osób z chorobami autoimmunologicznymi i zakażonych krętkiem kiły.

Jeśli badania poziomu przeciwciał IgM i IgG uzyskane za pomocą testu ELISA są dodatnie, a Ty obserwujesz u siebie objawy wskazujące na boreliozę, to jeszcze nie koniec. Taki wynik trzeba potwierdzić bardziej specyficzną metodą – na przykład Western Blot. Za jej pomocą można wykryć specyficzne przeciwciała skierowane przeciwko krętkom Borrelia.

Boreliozę można również potwierdzić innymi sposobami, takimi jak:

• hodowla krętków z krwi,

• bezpośrednia ocena mikroskopowa,

• badania molekularne wykonane metodą PCR,

• badanie płynu mózgowo-rdzeniowego u osób z objawami neuroboreliozy,

• badanie wycinka skóry u osób z przewlekłym zanikowym zapaleniem skóry.
  

O wykonaniu takich badań decyduje specjalista chorób zakaźnych, który także zajmuje się leczeniem boreliozy.