Czym jest borelioza? Jak ją rozpoznać i leczyć?
Borelioza jest chorobą zakaźną wieloukładową przenoszoną przez kleszcze. Najwięcej przypadków diagnozuje się w Europie - ponad 77%. Przeczytaj, gdzie można zarazić się boreliozą, jak rozpoznać jej objawy, a przede wszystkim - w jaki sposób można wyleczyć tę często spotykaną chorobę.
Boreliozę przenoszą kleszcze, czyli małych rozmiarów stawonogi, które żywią się krwią ludzi i zwierząt. Za pośrednictwem kleszczy przenoszonych jest wiele chorób, nie tylko borelioza. Zalicza się do nich również babeszjozę, kleszczowe zapalenie mózgu i anaplazmozę. W związku z tym ważne jest dokładne sprawdzanie swojej skóry po każdej wizycie w lesie lub na łące, zwłaszcza w sezonie letnim.
Polecane
Czym jest borelioza?
Borelioza, inaczej choroba z Lyme, rodzi wiele pytań. Jest to wielopostaciowa, wieloukładowa i przewlekła choroba, która wywoływana jest przez bakterię Gram-ujemną zwaną Borrelia burgdorferi, przenoszoną przez kleszcze. Te małe i wzbudzające wiadomą niechęć stawonogi zasiedlają przede wszystkim lasy liściaste i mieszane oraz tereny podmokłe. Pamiętaj, że boreliozą możesz zarazić się, spacerując po miejskim parku, działce, polach uprawnych i łąkach. W jaki sposób dochodzi do zakażenia? Kleszcz zakażony krętkiem Borrelia wczepia się w skórę żywiciela za pomocą aparatu kłująco-ssącego. W pierwszej chwili możesz nie zauważyć, że do twojej skóry przyczepił się nieprzyjaciel. Kleszcz bowiem wprowadza pod skórę człowieka substancję o właściwościach znieczulających, co skutecznie odwraca uwagę od momentu wkłucia. Zakażenie zazwyczaj następuje stosunkowo szybko, ponieważ po upływie od 24 do 48 godzin. W tym czasie można usunąć kleszcza i zmniejszyć ryzyko boreliozy. Dlatego tak ważne jest dokładne sprawdzenie całego ciała po spacerze w lesie lub na łące. Jeśli na pieszej lub rowerowej wycieczce towarzyszyli ci bliscy, koniecznie obejrzyj ich pachy, pośladki, zgięcia dużych stawów i głowę.
Objawy boreliozy
Borelioza ma bardzo zróżnicowany i złożony obraz kliniczny. Może rozwijać się latami, nie dając specyficznych objawów. Tym, co powinno wzbudzić twoją czujność, jest tzw. rumień wędrowny. Tworzy się on w miejscu wkłucia kleszcza i wygląda jak niewielka plamka lub grudka, która stopniowo zwiększa swoją średnicę. Ostateczne na skórze pojawia się duża ciemnoróżowa lub czerwona plama z bardzo charakterystycznym przejaśnieniem w środku. Ta zmiana dermatologiczna można dawać uczucie swędzenia, pieczenia, a nawet lekki ból.
Rumieniowi towarzyszy często także szereg objawów przypominających grypę, w tym: gorączka, bóle głowy, zmęczenie i bóle mięśni.
Po kilku tygodniach, a nawet miesiącach od zakażenia bakterie przedostają się do wielu narządów ludzkiego ciała, powodując stany zapalne stawów oraz komplikacje natury neurologicznej i kardiologicznej. Wówczas chory może doświadczyć m.in.:
zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych,
postępującej kardiomiopatii,
neuropatii obwodowych,
zapalenia osierdzia i wsierdzia,
zaburzenia przewodnictwa mięśnia sercowego.
Późna, przewlekła faza boreliozy może się rozwijać do kilku lat od momentu zakażenia. Na tym etapie dochodzi niekiedy do pojawienia się poważnych i niebezpiecznych dla życia i zdrowia objawów neurologicznych i kardiologicznych.
Jak sam widzisz, wczesne rozpoznanie boreliozy, najlepiej na etapie pojawienia się tzw. rumienia wędrownego, jest kluczowe w celu szybkiego wdrożenia odpowiedniego leczenia. Nie bagatelizuj zatem typowych zmian na skórze i jeśli masz wątpliwość, czy jest to skutek zwykłej alergii czy początek boreliozy, wybierz się do lekarza. Natychmiastowa reakcja to szansa na zachowanie zdrowia i życia.
Jak rozpoznaje się boreliozę?
Jedynym pewnym sposobem na to, aby poprawnie zdiagnozować boreliozę, jest dostrzeżenie na skórze tzw. rumienia wędrującego. Jest on na tyle specyficzny, że żaden specjalista nie będzie miał wątpliwości, że ma do czynienia z chorobą odkleszczową. Niestety nie u każdej osoby rumień zakaźny jest widoczny. Wówczas należy wykonać testy z krwi. Szczególnie wtedy, gdy pacjent ma podejrzenia, że mogło dojść do zakażenia, i doświadcza takich objawów, jak bóle mięśni i stawów, czy też ogólne osłabienie. Materiałem do badania laboratoryjnego jest krew. Procedura w niczym nie różni się od zwykłej morfologii. Pielęgniarka pobierze ci niewielką ilość krwi z żyły w zgięciu łokcia. Test polega na wykryciu specyficznych przeciwciał anty-Borrelia, które nasz układ odpornościowy zaczyna produkować po kontakcie z bakterią. Analityk szuka we krwi przeciwciał klasy IgM oraz IgG. Ważne jest także wykluczenie innych chorób przewlekłych, które mogą przebiegać z wyżej opisanymi objawami, w tym np. reumatoidalnego zapalenia stawów. Jeśli test potwierdzi obecność przeciwciał, lekarz decyduje o podjęciu leczenia.
Jeśli w czasie nie dłuższym niż 6 miesięcy od ukąszenia przez kleszcza zauważysz na ciele rumień, któremu towarzyszą objawy grypopodobne, nie zwlekaj – skonsultuj się z lekarzem i rozpocznij leczenie boreliozy.
Sprawdź, co możesz zyskać dzięki Polisie Zdrowie Welbi. To prywatne ubezpieczenie zdrowotne da Ci dostęp do lekarzy pierwszego kontaktu i specjalistów (w tym neurologa), wielu badań, w tym laboratoryjnych, obrazowych i czynnościowych (nawet do blisko 300 badań w najbardziej rozbudowanym pakiecie OCHRONA GOLD za 239 zł miesięcznie) oraz do drobnych zabiegów (np. usunięcia kleszcza).
Wypełnij formularz i otrzymaj ofertę – dowiesz się, co możesz zyskać, wybierając prywatną opiekę medyczną od TU Zdrowie.
Leczenie boreliozy
Najczęstszym wyborem w leczeniu boreliozy jest antybiotykoterapia. Jeśli po zażyciu leków objawy choroby znacznie się osłabiają, a komfort życia pacjenta jest lepszy, świadczy to o skuteczności wybranej metody leczenia. Gdy dwukrotna próba doboru antybiotyku nie przyniesie spodziewanych rezultatów, lekarz musi rozważyć inną formę leczenia.
Warto podkreślić, że choroba wykryta w bardzo wczesnym stadium daje całkowitą szansę na wyleczenie. Dlatego zadbaj o zdrowie swoje i swoich najbliższych i bądź czujny podczas wakacyjnych wojaży na świeżym powietrzu.
- G. Stanek i F. Strle. Borelioza: europejskie spojrzenie na diagnostykę i leczenie. Current Opinion in Infectious Diseases, 2009, t. 22, s. 450-454.
- Ż. Smoleńska, A. Matyjasek i Z. Zdrojewski. Borelioza - najnowsze rekomendacje w diagnostyce i leczeniu. Forum Reumatologiczne, 2016, t.2, nr 2, s. 58-64.
- A. Godek. Nowoczesne metody leczenia boreliozy z koinfekcją (antybiotyki, żywienie). Medycyna Rodzinna, 2014, t. 3, s. 147–151.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
