Jak brak snu wpływa na mózg i ludzki organizm?
W dzisiejszych czasach z brakiem snu zmaga się bardzo wielu ludzi. Kłopoty ze snem wynikają z problemów natury zdrowia fizycznego i psychicznego. Mogą one mieć bardzo niekorzystne konsekwencje nie tylko następnego dnia po nieprzespanej nocy, ale też w perspektywie długoterminowej.
Polecane
Co powoduje brak snu? Jakie są objawy?
Brak snu może mieć charakter ilościowy ‒ kiedy śpisz zbyt mało godzin na dobę lub jakościowy ‒ kiedy Twój sen jest niekomfortowy. W wyniku niewyspania człowiek funkcjonuje mniej wydajnie i gorzej się czuje. Nie są to jednak jedyne szkodliwe symptomy, z jakimi spotka się Twój organizm.
Niedobór snu wpływa niekorzystnie na procesy fizjologiczne, które są odpowiedzialne za przemianę materii, pracę układu nerwowego, odporność organizmu i regenerację jego komórek. Jeśli śpisz zbyt krótko lub Twój sen nie jest efektywny, to zostaje zachwiana równowaga we wszystkich procesach, jakie zachodzą w Twoim organizmie.
Jeśli Twoje ciało jest niewyspane, może gorzej przechodzić infekcje i być na nie bardziej podatne. Wolniej regenerują się jego tkanki, gdy ulegną uszkodzeniu. Gdy jesteś niewyspany, gorzej Ci się myśli, masz gorszy nastrój, kiepsko zapamiętujesz i nie możesz się skoncentrować.
Do niedoborów snu może prowadzić Twój tryb życia. Czasem wynika to z faktu, że dużo pracujesz, łączysz ze sobą kilka etatów albo pracujesz w trybie zmianowym i nie masz możliwości, by się wyspać. Może być też tak, że czasami musisz iść na kompromis w łączeniu życia prywatnego z obowiązkami zawodowymi i rezygnujesz z kilku godzin snu, by dobrze wywiązać się ze swoich ról. Niestety permanentne niewyspanie ma bardzo negatywne skutki dla Twojego zdrowia.
Najczęściej rozpoznawanym zaburzeniem snu wśród współczesnych ludzi jest bezsenność. Polega ona na problemach z zasypianiem albo zbyt wczesnym budzeniu się. Może pojawić się również kłopot z nocnymi przebudzeniami. Jeśli zmagasz się z bezsennością, to Twój sen jest ogólnie gorszej jakości.
Można wyróżnić dwie grupy przyczyn bezsenności ‒ zewnątrzpochodne (hałasy, źle dobrana pościel, niewygodny materac w łóżku, zbyt wysoka lub zbyt niska temperatura w sypialni, świecąca latarnia za oknem lub migoczące światła neonów) i wewnątrzpochodne (chrapanie i bezdech senny, częste oddawanie moczu w nocy, bóle reumatyczne, depresja, lęki, stres, problemy neurologiczne, męczące koszmary senne, a także problemy gastryczne).
Jakie są skutki braku snu?
Po krótkotrwa łym doświadczaniu braku snu możesz cierpieć na zmęczenie, ból głowy, senność. Może zdarzyć Ci się „przysypianie” w ciągu dnia, kiedy będziesz wykonywać codzienne czynności. Inni mogą zauważyć u Ciebie rozdrażnienie czy pogorszenie koncentracji uwagi.
Musisz koniecznie uważać, jeśli jesteś kierowcą i prowadzisz samochód. Brak snu osłabia refleks i wydłuża czas reakcji. Zmniejsza również zdolność do podejmowania trafnych decyzji.
Długotrwałe zmaganie się z brakiem snu może skutkować poważnymi zaburzeniami i chorobami. Dlatego nie powinieneś lekceważyć tego problemu. Gdy przez dłuższy czas cierpisz na brak snu, możesz zacząć zmagać się z chorobami takimi jak:
nowotwory,
stany zapalne jelit,
choroba Leśniowskiego-Crohna,
nadciśnienie tętnicze,
choroby układu krwionośnego i serca,
nadwaga i otyłość ‒ dochodzi do nich w wyniku problemów z przemianą materii i zaburzeń hormonalnych spowodowanych brakiem snu,
cukrzyca,
demencja i choroby otępienne (np. choroba Alzheimera) ‒ gdy nie masz odpowiedniej ilości snu, procesy regeneracyjne w Twoim mózgu nie zachodzą w odpowiedni sposób. W efekcie nie są odpowiednio neutralizowane szkodliwe białka, których odkładanie się w mózgu jest główną przyczyną chorób neurodegeneracyjnych mózgu.
Jaki jest wpływ braku snu na mózg człowieka?
W Twoim mózgu znajdują się specjalne komórki glejowe, które odpowiadają za usuwanie odpadów oraz starych i niesprawnych komórek. Są to działania wspierające Twój układ nerwowy. Jeżeli cierpisz z powodu niedoboru snu, to zaburzeniu ulega działanie komórek glejowych i zaczynają one niszczyć zdrowe neurony. To z kolei wpływa na zwiększenie ryzyka zapadnięcia na chorobę neurodegeneracyjną mózgu (np. Alzheimera) lub na inne choroby o podłożu neurologicznym.
Jak sobie poradzić z brakiem snu?
Jeśli bardzo mocno doświadczasz braku snu, mogą Ci pomóc leki ziołowe zawierające ekstrakt z chmielu i waleriany. Mają one działanie rozluźniające i uspokajające, poprawiają jakość snu. Zauważysz, że po ich spożyciu będziesz mieć spokojny i głęboki sen. Waleriana i ekstrakt z szyszek chmielu nie uzależniają i można je kupić w aptece bez recepty. Nie podawaj ich dzieciom poniżej 12. roku życia. Nie powinieneś ich również stosować, gdy zmagasz się z chorobą wątroby lub niewydolnością nerek. Nie wsiadaj za kierownicę pojazdów mechanicznych, gdy spożyjesz walerianę lub ekstrakt z szyszek chmielu. Jeśli te ziołowe specyfiki nie przyniosą efektu, skonsultuj swój brak snu z lekarzem. Specjalista dobierze dla Ciebie odpowiedni produkt z melatoniną, która ułatwi Ci zasypianie.
Domowym sposobem na bezsenność jest wypicie soku z wiśni. Powinieneś rozcieńczyć go w proporcji 30 ml soku na szklankę wody i wypić przed pójściem spać. Dzięki temu szybciej zaśniesz i lepiej zregenerujesz swój organizm.
- A. Sykut i in., Zaburzenia snu jako powszechny problem społeczny ‒ wybrane uwarunkowania i konsekwencje zdrowotne, „Pielęgniarstwo XXI wieku”, vol.16, nr 2 (59)/2017.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.