Chłoniak śródpiersia – przyczyny, objawy, leczenie

Co to jest chłoniak?

Chłoniaki są złożoną grupą chorób nowotworowych wywodzących się z układu chłonnego (limfatycznego). Układ ten jest zbudowany z naczyń limfatycznych oraz narządów: węzłów chłonnych, grudek chłonnych, migdałków i grasicy. W warunkach prawidłowych w układzie chłonnym wytwarzane są limfocyty. Komórki te uczestniczą w procesach odpornościowych organizmu. Niekiedy dochodzi jednak do „błędu” podczas wytwarzania limfocytów. Nieprawidłowa komórka zaczyna się intensywnie dzielić, prowadząc do tzw. klonalnej proliferacji, powiększenia węzłów chłonnych i wystąpienia chłoniaka. 

Chłoniaki stanowią około 5% wszystkich nowotworów złośliwych. Występują zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Mogą rozwinąć się w różnych narządach. Średnia wieku zachorowania to 63 lata.

Czynniki zwiększające ryzyko chłoniaka

Naukowcy określili czynniki, które zwiększają ryzyko zachorowania na chłoniaka. Są to m.in.:

• narażenie na pestycydy i herbicydy;

• zakażenie niektórymi bakteriami – Helicobacter pylori, Borrelia burgdorferi, Chlamydia psittaci, Campylobacter jejuni;

• wybrane infekcje wirusowe – zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C, HHV-8, przewlekłe zakażenie wirusem cytomegalii lub wirusem Epsteina-Barr;

• niedobór odporności – w przebiegu wrodzonych zaburzeń odporności, przy zakażeniu HIV oraz u osób po przebytym przeszczepie;

• stosowanie leków immunosupresyjnych, np. z powodu chorób autoimmunologicznych;

• choroby autoimmunologiczne – choroby zapalne jelit, reumatoidalne zapalenie stawów czy zespół Sjögrena.

Jeżeli jesteś w grupie ryzyka wystąpienia chłoniaka, pamiętaj o regularnych wizytach u lekarza i kontrolnych badaniach krwi. W przypadku wystąpienia niepokojących objawów, np. niezamierzonej utraty masy ciała czy nadmiernego pocenia się w nocy, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem.

• Poznaj również wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie człowieka.

Czym jest chłoniak śródpiersia?

Jednym z miejsc, gdzie może dojść do rozwinięcia się chłoniaka, jest śródpiersie. To przestrzeń, która oddziela płuca od innych struktur w klatce piersiowej. Umownie dzieli się ją na śródpiersie przednie, środkowe i tylne. W śródpiersiu znajduje się wiele bardzo ważnych narządów, m.in. serce, aorta, przełyk i tchawica.

Chłoniak śródpiersia może być pierwotny, co oznacza, że rozwija się ze struktur zlokalizowanych w śródpiersiu. Czasem też ma charakter wtórny do zmian nowotworowych zlokalizowanych w innej okolicy ciała. Pierwotny chłoniak śródpiersia występuje dość rzadko, zwykle u mężczyzn i kobiet w podeszłym wieku.

Najpopularniejsze typy tego nowotworu to chłoniaki: Hodgkina, MALT, limfoblastyczny z komórek T, anaplastyczny z dużych komórek i śródpiersia z dużych komórek B.

Chłoniak śródpiersia rozwija się zwykle bardzo szybko, prowadząc do wystąpienia licznych objawów.

Jakie objawy mogą wskazywać na chłoniaka śródpiersia?

Objawy chłoniaka śródpiersia są mało charakterystyczne. Mogą pojawić się: gorączka, nadmierne pocenie się w nocy i niezamierzona utrata masy ciała. Szybko powiększająca się masa w śródpiersiu bywa przyczyną kaszlu, duszności, chrypki oraz problemów z przełykaniem pokarmu. Zdarzają się także objawy anemii, w tym zmniejszenie tolerancji wysiłku, zaburzenia koncentracji, bladość skóry, kołatanie serca, bóle i zawroty głowy. Niekiedy u pacjentów stwierdza się również powiększenie węzłów chłonnych szyjnych i nadobojczykowych. Jeżeli zauważysz te objawy u siebie lub u bliskiej Ci osoby, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem rodzinnym.

Jakie badania wykonać przy podejrzeniu chłoniaka śródpiersia?

Jeżeli lekarz podejrzewa u pacjenta tę chorobę, kieruje go na badania laboratoryjne, m.in. morfologię krwi z rozmazem ręcznym, OB, stężenie CRP, kreatyninę, glukozę, aktywność LDH (dehydrogenazy mleczanowej) i próby wątrobowe. Te badania wykonuje się z próbki krwi. Zleca również wykonanie RTG klatki piersiowej, które pozwala na wstępną ocenę śródpiersia. 

W toku dalszej diagnostyki kolejny specjalista, zwykle onkolog, może zlecić wykonanie badania komputerowego klatki piersiowej, rezonansu magnetycznego tej okolicy lub badania PET (pozytonowej tomografii emisyjnej). Badania obrazowe pozwalają uwidocznić powiększenie węzłów chłonnych i inne nieprawidłowości w obrębie śródpiersia. Mogą one obejmować zmiany torbielowate, ogniska martwicy i krwawienia.

Podstawą rozpoznania chłoniaka jest badanie histopatologiczne. Standardem jest wykonanie biopsji wycinającej, która pozwala na ocenę całego węzła chłonnego.

Kto zajmuje się leczeniem chłoniaka śródpiersia?

Leczeniem chłoniaka śródpiersia zajmują się, ściśle ze sobą współpracując, hematolog (lekarz specjalizujący się w dziedzinie chorób krwi oraz układu krwiotwórczego) oraz onkolog (specjalista diagnostyki i leczenia chorób nowotworowych).

Na czym polega leczenie chłoniaka śródpiersia? Jakie jest rokowanie?

Podstawą leczenia chłoniaka śródpiersia jest chemioterapia. Aby uzyskać jak najlepszy efekt, stosuje się schematy wielolekowe. Dobór odpowiedniego leczenia zależy od rodzaju nowotworu. Do najczęściej stosowanych medykamentów należą cyklofosfamid, rytuksymab, doksorubicyna, bortezomib oraz sterydy (np. prednizon). Równolegle chorego poddaje się niekiedy radioterapii.

Rokowanie w przypadku chłoniaka śródpiersia jest dość dobre. Odsetek wyleczeń sięga 90%.