Czym jest choroba Kawasaki i w jaki sposób się objawia?
Choroba Kawasaki (a właściwie Kawasakiego) to ostre zapalenie naczyń krwionośnych, które najczęściej dotyczy dzieci przed ukończeniem 5. roku życia. Odpowiednio wczesne jej leczenie pozwala uniknąć groźnych powikłań kardiologicznych. Dokładna przyczyna choroby nie została do tej pory poznana, ale wiadomo, że na zachorowanie wpływają predyspozycje genetyczne i przebyte infekcje. O tym, czym dokładnie jest choroba Kawasaki oraz jakie są jej objawy, przeczytasz w poniższym artykule. Dowiesz się również, jak wykrywana jest choroba Kawasaki i jak można ją leczyć.
Czym jest choroba Kawasaki?
Choroba Kawasaki, nazywana również skórno-śluzówkowym zespołem węzłów chłonnych, to ostre zapalenie naczyń krwionośnych, w którego przebiegu dochodzi do ich poszerzenia. W przebiegu choroby Kawasakiego występuje bardzo charakterystyczna wysypka o charakterze pokrzywki przypominająca szkarlatynę lub odrę. Jest ona zlokalizowana głównie na tułowiu i kończynach. U części pacjentów w ciągu pierwszego tygodnia choroby obserwuje się czerwoną, łuszczącą się wysypkę w okolicy krocza. Za szczególnie niebezpieczne w przebiegu schorzenia Kawasaki uważa się zmiany w naczyniach wieńcowych serca. Choroba najczęściej obserwowana jest u dzieci przed ukończeniem 5. roku życia. Dorośli cierpią z jej powodu bardzo rzadko.
Przyczyna choroby jak dotąd nie została poznana. Specjaliści podejrzewają jednak, że wywołuje ją infekcja górnych dróg oddechowych. Dochodzi wtedy do pobudzenia komórek układu odpornościowego, co wywołuje zapalenie naczyń.
Jak objawia się choroba Kawasaki?
Wyróżniamy trzy fazy choroby Kawasakiego:
ostrą – trwającą od 10 do 14 dni,
podostrą – trwającą między 12 a 25 dni
zdrowienia – trwającą między 28 a 31 dni.
Do głównych objawów choroby Kawasaki zaliczamy:
wysoką gorączkę, która trwa dłużej niż 5 dni i nie ustępuje mimo podania leków przeciwgorączkowych i antybiotyków,
przyspieszenie czynności serca,
zapalenie spojówek,
zapalenie błon śluzowych jamy ustnej, nosa,
czerwone, suche usta i wyjątkowo czerwony język, określany jako truskawkowy,
powiększenie węzłów chłonnych, zazwyczaj po jednej stronie szyi,
ból i obrzęk stawów,
zmiany na skórze, takie jak rumień i wysypka,
łuszczenie się skóry w okolicach krocza,
obrzęk rąk i stóp,
biegunka,
wymioty,
nudności,
ból brzucha,
drażliwoś ć,
światłowstręt.
Warto zaznaczyć, że rzadko się zdarza, by u dziecka występowały naraz wszystkie wymienione objawy. Zazwyczaj rozwija się tylko kilka z nich. Można też spotkać inne mniej specyficzne symptomy, takie jak zaczerwienienie skóry w miejscu podania szczepionki na gruźlicę.
Dziecko z podejrzeniem choroby Kawasaki powinno jak najszybciej znaleźć się pod opieką lekarza. Mimo że w większości przypadków schorzenie ustępuje samoistnie, to niestety może dojść do groźnych powikłań. Najpoważniejsze konsekwencje przebycia choroby Kawasaki to zmiany w układzie sercowo-naczyniowym, takie jak: tętniaki tętnicy wieńcowej, niewydolność serca i zaburzenia rytmu serca.
W jaki sposób można wykryć chorobę Kawasaki?
Lekarz rozpoznaje chorobę Kawasaki głównie na podstawie opisywanych objawów. Dokładnie bada chorego i przeprowadza wywiad kliniczny.
Aby rozpoznać chorobę Kawasaki u dziecka, musi być stwierdzona gorączka, która trwa dłużej niż 5 dni. Ponadto należy zaobserwować co najmniej 4 spośród 5 wymienionych poniżej symptomów:
powiększenie węzłów chłonnych szyi,
zmiany na wargach i w jamie ustnej, takie jak truskawkowy język i suche, spierzchnięte usta,
obustronne, nieropne zapalenie spojówek,
wysypka na tułowiu,
łuszczenie się naskórka, rumień, obrzęk dłoni i stóp.
Niekiedy objawy choroby nie wskazują jednoznacznie na chorobę Kawasaki. Lekarz wtedy zleca wykonanie dodatkowych badań, takich jak: OB, CRP, morfologia krwi i badania wirusologiczne. Nie są one w stanie jednoznacznie potwierdzić choroby Kawasaki, ale pozwolą wykluczyć inne schorzenia o podobnych objawach.
Jak wygląda leczenie choroby Kawasaki?
Ponieważ nie udało się dotychczas ustalić bezpośredniej przyczyny wystąpienia choroby Kawasaki, to jej leczenie opiera się głównie na łagodzeniu objawów. W ostrej fazie terapia polega na ograniczeniu procesu zapalnego toczącego się w organizmie. Jedną z metod leczenia jest podawanie dożylne choremu immunoglobulin (białek biorących udział w reakcjach odpornościowych). Drugim z leków jest kwas acetylosalicylowy, który w dużej dawce obniża temperaturę. W sytuacji, kiedy wystąpią powikłania takie jak tętniaki, stosuje się dodatkowo leczenie specjalistyczne.
Szczególnie dokuczliwe dla dziecka jest zaczerwienienie i łzawienie oczu. Istnieją jednak bardzo skuteczne domowe sposoby na zapalenie spojówek, które warto zastosować. Leczenie choroby Kawasaki w ciągu pierwszych 10 dni znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia groźnych powikłań.
Jakie są powikłania choroby Kawasaki?
Najpoważniejsze powikłania choroby Kawasaki to zmiany kardiologiczne, takie jak:
zapalenie naczyń krwionośnych,
zaburzenia rytmu serca,
obniżona kurczliwość mięśnia sercowego,
tętniaki tętnicy wieńcowej,
niedrożność tętnic,
zapalenie mięśnia sercowego,
zapalenie osierdzia,
zapalenie wsierdzia.
Choroba Kawasaki w większości przypadków samoistnie ustępuje po mniej więcej 12 dniach. Nie znaczy to jednak, że możesz ją lekceważyć. Jeśli u Twojego dziecka wystąpiła gorączka i trwa ona dłużej niż 5 dni, nie zwlekaj. Zgłoś się na konsultację do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub do pediatry, którzy przeprowadzą wywiad kliniczny. Zapytają o przebieg choroby, czas trwania dolegliwości, przyjmowane leki i obciążenia rodzinne. Następnie zbadają pacjenta. Pamiętaj, że odpowiednio wcześnie rozpoczęte leczenie chroni dziecko przed wystąpieniem groźnych dla jego zdrowia i życia powikłań.
- J.W. Newburger i in., Kawasaki Disease, „Journal of the American College of Cardiology” 2016, nr 67(14), s. 1738–1749.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.