Jakie są choroby autoimmunologiczne skóry?
Choroby autoimmunologiczne mogą objawiać się na skórze w postaci grudek, plam i innych wykwitów. Istotą tych schorzeń jest nieprawidłowe działanie układu odpornościowego, który identyfikuje własne komórki jako obce i je atakuje. O tym, czym dokładnie są choroby autoimmunologiczne, co warto o nich wiedzieć, jakie są ich rodzaje oraz w jaki sposób się objawiają, przeczytasz w poniższym artykule.
- Czym są choroby autoimmunologiczne?
- Co przyczynia się do rozwoju chorób autoimmunologicznych skóry?
- Jakie są objawy chorób autoimmunologicznych skóry?
- Rodzaje chorób autoimmunologicznych skóry
- Łuszczyca
- Łysienie plackowate
- Bielactwo nabyte
- Pęcherzyca
- Toczeń rumieniowaty
- Choroby autoimmunologiczne skóry – leczenie
Czym są choroby autoimmunologiczne?
Choroba autoimmunologiczna rozwija się wtedy, kiedy układ odpornościowy błędnie identyfikuje własne komórki jako obce i atakuje je. Efektem takiej reakcji może być powstanie nieestetycznych zmian skórnych, które mogą swędzieć, piec i zwiększać swoją powierzchnię. Autoimmunologiczne choroby skóry pojawiają się w różnym wieku, niezależnie od płci.
Co przyczynia się do rozwoju chorób autoimmunologicznych skóry?
Czynnikami, które mają wpływ na pojawienie się chorób autoimmunologicznych skóry, są predyspozycje genetyczne oraz czynniki środowiskowe. Nie bez znaczenia pozostają również infekcje bakteryjne i wirusowe. Zaobserwowano, że schorzenia te rozwijają się częściej u osób z zaburzoną równowagą hormonalną, czyli w okresie dojrzewania, menopauzy, andropauzy i w ciąży.
Chociaż schorzenia autoimmunologiczne powstają na skutek wadliwego działania układu odpornościowego, trzeba podkreślić, że ich rozwój ma związek z postępem cywilizacyjnym. Wielu naukowców jest również zdania, że do rozwoju chorób na podłożu autoagresji dochodzi w momencie zaburzenia szczelności bariery jelitowej.
Jakie są objawy chorób autoimmunologicznych skóry?
W zależności od rodzaju choroby autoimmunologicznej skóry możesz zaobserwować u siebie szereg różnych objawów. Są wśród nich:
rumień, czyli zaczerwienienie fragmentu skóry,
nadmierne przesuszanie się skóry,
zwiększona potliwość miejsc zmienionych chorobowo,
wysypka,
obrzęki,
liszajowacenie skóry,
świąd,
zaburzenia pigmentacji skóry,
rogowacenie,
łuszczenie się naskórka,
zaburzenia wzrostu włosów,
nadmierne wypadanie włosów.
Rodzaje chorób autoimmunologicznych skóry
Najczęściej występujące choroby autoimmunologiczne skóry to: łuszczyca, łysienie plackowate, bielactwo nabyte i pęcherzyca. Poniżej przedstawiamy charakterystykę każdego z tych schorzeń. Pamiętaj jednak, że wymienione jednostki chorobowe to tylko wierzchołek góry lodowej wszystkich przypadłości skóry związanych ze zjawiskiem autoagresji.
Łuszczyca
To przewlekła choroba zapalna, w której przebiegu obserwowane są charakterystyczne zmiany skórne w postaci grudek pokrytych srebrzystoszarą łuską. Czasami dolegliwości związane z łuszczycą obejmują łysienie, łuszczycowe zapalenie stawów, które nieleczone może doprowadzić do inwalidztwa, oraz zmiany w obrębie paznokci. Przyczyną schorzenia jest nieprawidłowe funkcjonowanie limfocytów T.
Łysienie plackowate
Najczęściej obserwowane jest ono u młodych kobiet. Czynnikiem wyzwalającym chorobę może być m.in. stres czy zaburzenia hormonalne, a jej przyczyną są predyspozycje genetyczne. Choroba objawia się obecnością ognisk łysienia na skórze głowy, w okolicy brwi, na twarzy oraz innych częściach ciała. W skrajnych przypadkach schorzenie może doprowadzić do całkowitego wyłysienia.
Bielactwo nabyte
Choroba ta objawia się obecnością odbarwień skóry w różnych miejscach ciała, co jest konsekwencją utraty melanocytów, czyli komórek skóry odpowiadających za wytwarzanie barwnika - melaniny. Plamy takie wywołane są więc zaburzeniami pigmentacji. Nie bolą one ani nie swędzą. Dokładne przyczyny rozwoju bielactwa jak dotąd nie zostały poznane. W niektórych przypadkach może dojść do repigmentacji, czyli powrotu do prawidłowego koloru skóry.
Pęcherzyca
Ta rzadka choroba może występować w kilku odmianach, z których najczęściej rozpoznaje się pęcherzycę zwykłą i liściastą. Istotą schorzenia są autoprzeciwciała występujące w surowicy chorego, które są skierowane przeciwko własnym komórkom naskórka. W przebiegu tej przewlekłej choroby dochodzi do powstawania pęcherzy w obrębie naskórka i błon śluzowych.
Toczeń rumieniowaty
Zwany jest on również liszajem rumieniowatym. Ta rzadka choroba może przybierać postać układową atakującą organy wewnętrzne i skórną. Jednym z bardziej charakterystycznych objawów tocznia skórnego jest zmiana rumieniowa w kształcie motyla, zlokalizowana w obrębie skóry nosa i policzków.
Choroby autoimmunologiczne skóry – leczenie
Nad chorobami skóry o podłożu autoimmunologicznym prowadzone są cały czas badania. Jak dotąd nie ma skutecznej terapii usuwającej przyczynę chorób o podłożu immunologicznym, która mogłaby przyczynić się do wyleczenia tych schorzeń. Leczenie objawowe zależy od nasilenia objawów i rodzaju schorzenia. Stosowane są leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i immunosupresyjne, które ograniczają aktywność układu odpornościowego.
Należy pamiętać, że choroby autoimmunologiczne wymagają bardzo szczegółowej diagnostyki. Dokładne stwierdzenie rodzaju schorzenia umożliwia włączenie prawidłowego leczenia. W przeciwnym razie może dojść do powstania groźnych powikłań. Jeśli tylko zaobserwujesz u siebie niepokojące objawy, takie jak zmiany skórne, w tym zaburzenia pigmentacji, skorzystaj z pomocy dermatologa.
Dużo mówi się w ostatnim czasie o zdrowym odżywianiu. Dieta w chorobach autoimmunologicznych powinna być oparta o nieprzetworzone, naturalne składniki, które są bogate w błonnik. Zaleca się spożywanie dużej ilości warzyw i owoców pochodzących z ekologicznych upraw. Zawierają one cenne składniki odżywcze, witaminy i antyutleniacze. Odpowiednio zbilansowana, zdrowa dieta jest w stanie pozytywnie wpłynąć na kondycję skóry.
- K. Reich, Łuszczyca jako układowa choroba zapalna: implikacje dla postępowania, „Dermatologia po Dyplomie”, 3 (4), 2012, s. 4–15.
- W. Ptak i in., Podstawy immunologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008, s. 18–22.
- J. Bal, Genetyka medyczna i molekularna, PWN, Warszawa 2017, s. 186–187.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.