Choroby kręgosłupa – rodzaje, przyczyny, leczenie

Choroby kręgosłupa – jakie są ich przyczyny?

Bóle kręgosłupa, szczególnie w części szyjnej i lędźwiowej, są jedną z najczęstszych przyczyn wizyt w gabinecie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Szacuje się, iż przewlekły ból dolnego odcinka kręgosłupa dotyczy nawet 23% osób dorosłych. W 2014 r. w Polsce ból dolnej części pleców zgłaszało 28,4% kobiet i 21,2% mężczyzn w wieku ≥15 lat, a 21% kobiet i 13% mężczyzn doświadczyło bólu w okolicy szyi [1]. Ból pleców jest istotnym problemem, który nie tylko wpływa negatywnie na jakość życia, ale jest również częstą przyczyną konieczności skorzystania ze zwolnienia lekarskiego.

Co zalicza się do chorób kręgosłupa?

Przyczyny bólu kręgosłupa można podzielić na 5 głównych kategorii:

• mechaniczne – spowodowane urazem kręgosłupa, krążków międzykręgowych (tzw. dysków) lub tkanek miękkich; choroba nie zawsze ma charakter ostry, np. w przypadku tzw. kręgozmyku (spondylolistezy) dochodzi do „ślizgania się” kręgu wraz ze strukturami go otaczającymi; do innych przyczyn mechanicznych bólu kręgosłupa zalicza się również skoliozę, ciążę czy wypadnięcie dysku;

• zwyrodnieniowe – powodują wystąpienie zmian zwyrodnieniowych w obrębie kości, stawów i tkanek miękkich, prowadząc do ich uszkodzenia. Do tej kategorii należą m.in. często występująca choroba zwyrodnieniowa stawów, choroba zwyrodnieniowa krążków międzykręgowych, jak również złamania kompresyjne u osób z osteoporozą;

• zapalne – najczęściej zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK);

• rzadkie przyczyny chorób kręgosłupa – nowotwory (np. zmiany przerzutowe z raka piersi) oraz infekcje (w tym zakażenia kręgosłupa, krążków międzykręgowych i ropnie nadtwardówkowe).

Jeśli odczuwasz ostry i przewlekły ból kręgosłupa, skonsultuj się z lekarzem, szczególnie w przypadku wystąpienia tzw. objawów alarmowych („czerwonych flag”) – osłabienia, nietrzymania moczu, zmniejszenia masy ciała czy bólu wybudzającego chorego w nocy – mogą one bowiem świadczyć m.in. o procesie nowotworowym w obrębie kręgosłupa.

Objawy chorób kręgosłupa

Co to jest zespół bólowy w chorobie kręgosłupa? Najczęstszym objawem chorób kręgosłupa jest ból, spowodowany uciskiem nerwów przez uszkodzenie lub zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Towarzyszy on najczęściej chorobom kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego. Na podstawie umiejscowienia dolegliwości oraz promieniowania bólu lekarz może w przybliżeniu określić poziom kręgosłupa, w którym mogą być obecne zmiany chorobowe. Istotne w wywiadzie jest również nasilenie dolegliwości, czas ich występowania oraz nasilenie lub zmniejszenie dolegliwości w zależności od wykonywanych ruchów. Inne objawy, które mogą wystąpić w przebiegu chorób kręgosłupa, powodujących ucisk korzeni nerwowych, to: drętwienie kończyn, ból w klatce piersiowej, bóle głowy, zawroty głowy, a nawet zaparcia. Choroby kręgosłupa bywają też przyczyną ucisku w gardle.

Warto wspomnieć również o często występujących w przebiegu chorób kręgosłupa objawach rwy kulszowej, spowodowanej uciskiem nerwu kulszowego. Kiedy można podejrzewać rwę kulszową? Symptomy to najczęściej silny ból w okolicy części lędźwiowej kręgosłupa, promieniujący do pośladka, tylnej części uda, podudzia i stopy. Dolegliwości nasilają się podczas pochylania się oraz podnoszeniu wyprostowanej kończyny dolnej do góry w pozycji leżącej na plecach. Do innych korzeniowych zespołów bólowych należy m.in. rwa barkowa i rwa udowa.

• Dowiedz się również, jaka jest przyczyna bólu pleców przed okresem.

Diagnostyka chorób kręgosłupa – jakie badania wykonać?

Jeśli pojawiły się u Ciebie dolegliwości bólowe w obrębie kręgosłupa, zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu. Po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu lekarz przeprowadzi badanie przedmiotowe, w trakcie którego zbada m.in. bolesność uciskową kręgosłupa, ruchomość w stawach, siłę mięśniową i odruchy neurologiczne.

Konieczne może być wykonanie badań obrazowych i laboratoryjnych. Zwykle pierwszym badaniem obrazowym jest RTG kręgosłupa, najczęściej w dwóch projekcjach – przednio-tylnej i bocznej. Rezonans magnetyczny jest pomocny do oceny tkanek miękkich, tkanki nerwowej oraz przy podejrzeniu rozrostu nowotworowego. Nie jest on jednak badaniem, które może zlecić lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, dlatego może on zadecydować o konieczności pogłębienia diagnostyki w poradni neurologicznej. Badania laboratoryjne, które warto rozważyć, to m.in. morfologia krwi obwodowej, OB, stężenie CRP, dehydrogenazy mleczanowej i kwasu moczowego.

Polecamy

---

Telemedycyna

Ortopeda – co leczy? Z jakimi objawami udać się na wizytę?

Ortopeda to lekarz o szerokiej specjalizacji, który zajmuje się leczeniem problemów z układem ruchu (kości, stawów, kręgosłupa, mięśni i więzadeł), leczeniem urazów, złamań kości, chorób stawów, a także wadami postawy. Jedynym elementem układu szkieletowego, którym nie zajmuje się ortopeda jest czaszka. Pierwszą wizytę u ortopedy zazwyczaj można odbyć w formie e-wizyty.

Redakcja11.02.2022

Leczenie chorób kręgosłupa – na czym polega?

Leczenie chorób kręgosłupa zależy od jego przyczyny i może obejmować leczenie farmakologiczne (m.in. leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, rozluźniające mięśnie), fizykoterapię (m.in. ćwiczenia na dyskopatię szyjną) i wsparcie psychologiczne. Leczenie operacyjne jest stosowane u osób, u których przewlekłe dolegliwości bólowe utrudniają codzienne życie, a postępowanie zachowawcze nie przynosi zadowalających efektów.