Choroby paznokci u rąk i nóg - przyczyny, objawy, leczenie
Choroby paznokci występują zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Ich przyczyny mogą być różne. Zwykle są one związane z infekcją bakteryjną i wirusową lub urazem mechanicznym. W każdym przypadku wymagają odpowiedniego leczenia i wdrożenia działań profilaktycznych. Poznaj najczęstsze choroby paznokci rąk i nóg.
Paznokieć jest wytworem naskórka, który pełni funkcje ochronne. Jego głównym budulcem są keratyny, czyli białka fibrylarne wytwarzane przez keranocyty. Jest zbudowany z blaszki grzbietowej (w której wyróżnia się korzeń i paznokieć właściwy) i podeszwowej. Płytka paznokciowa wyrasta z macierzy i znajduje się na łożysku. Otaczają ją fałdy skóry, które określane są mianem wału paznokciowego. Jej kształt i grubość to cechy indywidualne, co oznacza, że mogą znacznie różnić się u poszczególnych osób. Zdrowe paznokcie mają równą, gładką i jasnoróżową płytkę. Jej wygląd zmienia się, gdy pojawiają się choroby paznokci.
Polecane
Jakie są przyczyny chorób paznokci?
Choroby paznokci rąk i nóg mają różne przyczyny. Bardzo często nieprzyjemne dolegliwości są wywołane przez drobnoustroje. Mogą to być bakterie (m.in. paciorkowce, gronkowce i pałeczka ropy błękitnej - tzw. zielona bakteria na paznokciach), wirusy (np. wirus brodawczaka ludzkiego HPV) oraz grzyby (m.in. z rodzaju Trichophyton, Candida, Microsporum i Epidermophyton). Choroby paznokci są również skutkiem uszkodzenia mechanicznego, do którego doszło na skutek urazu lub zabiegu (chirurgicznego lub pielęgnacyjnego).
Zdarza się, że pojawiają się choroby paznokci po hybrydzie lub nieprawidłowo wykonanym manicure. Inne czynniki, które predysponują do wystąpienia nieprzyjemnych schorzeń, to:
noszenie nieprzewiewnego lub nieodpowiednio dopasowanego i niewygodnego obuwia,
chodzenie boso w miejscach publicznych (m.in. na basenie, w przebieralni, pod hotelowym prysznicem, na sali treningowej),
niezmienianie skarpetek bądź butów,
nieodpowiednia higiena stóp,
nieprawidłowe obcinanie paznokci,
zbyt długie moczenie w wodzie i stosowanie nieodpowiednich kosmetyków do pielęgnacji (np. skarpetek złuszczających),
niedokładne wycieranie stóp po kąpieli,
predyspozycje genetyczne (np. związane z kształtem lub torem wzrostu paznokcia).
Pamiętaj, że niektóre schorzenia paznokci przez pewien czas mogą rozwijać się bezobjawowo. Czasem też dolegliwości nie zostają zauważone, ponieważ mają łagodne nasilenie. W przypadku chorób wywołanych przez drobnoustroje zakażenie innych osób jest możliwe nawet przy braku objawów.
Wygląd paznokci a choroby
Objawy chorób paznokci zależą od rodzaju schorzenia. Warto pamiętać, że nie zawsze występujące dolegliwości pozwalają na postawienie odpowiedniej diagnozy. Konieczne może być przeprowadzenie dodatkowych badań.
Możliwe oznaki choroby na paznokciach to:
zmiana zabarwienia płytki paznokcia (np. żółte lub białe paznokcie),
jej zgrubienie lub uwypuklenie,
uporczywy świąd lub zaczerwienienie i obrzęk tkanek wokół paznokcia,
ból,
kruszenie się płytki paznokcia,
odklejanie się jej od łożyska,
rogowacenie paznokci (płytka staje się chropowata),
miejscowy stan zapalny,
Oznaki choroby paznokci mogą mieć różne nasilenie. Im wcześniej zostaną zauważone, tym krótsza i mniej uciążliwa będzie terapia.
Najczęstsze choroby paznokci rąk i nóg
Najczęściej występujące choroby paznokci rąk i nóg to:
onycholiza - jest schorzeniem, które polega na odklejeniu się płytki od łożyska. Dochodzi do tego na skutek urazu mechanicznego lub długotrwałego kontaktu z substancjami chemicznymi (np. lakierem do paznokci). Może być także jednym z symptomów chorób przewlekłych (np. łuszczycy). Onycholiza objawia się zmianą barwy płytki paznokciowej na białą;
grzybica paznokci - jest częstą chorobą paznokci. Dochodzi do niej na skutek infekcji grzybami. Drobnoustroje te rozwijają się w wilgotnym środowisku. Łatwo się też nimi zarazić od innej osoby. Grzybica paznokci u nóg i rąk objawia się: żółtym zabarwieniem płytki paznokcia, zmianą kształtu lub pogrubieniem paznokcia, nieprzyjemnym zapachem i świądem skóry;
zanokcica - jest bakteryjną chorobą paznokcia. Drobnoustroje wnikają pod płytkę paznokciową i przyczyniają się do powstania stanu zapalnego. Objawami schorzenia są: obrzęk, ból, zaczerwienienie skóry i wysięk ropny;
wrastające paznokcie to schorzenie spowodowane wrastaniem płytki paznokciowej w skórę wału okołopaznokciowego. Jego przyczyną jest uraz lub nieprawidłowe skracanie paznokcia, objawem natomiast ból okolicznych tkanek, zaczerwienienie skóry i stan zapalny;
brodawki podpaznokciowe i okołopaznokciowe - są wynikiem zakażenia wirusem HPV. Mają one postać niewielkich guzków. Ich powierzchnia jest nierówna i ma szare zabarwienie. Do objawów tej przypadłości można zaliczyć również ból oraz zniekształcenie płytki paznokciowej.
Choroby paznokci wymagają specjalistycznego leczenia. Warto pamiętać, że nie ze wszystkimi schorzeniami można poradzić sobie samodzielnie. Domowe sposoby są zalecane jedynie jako wsparcie terapii. Aby sobie nie zaszkodzić i nie wpłynąć negatywnie na proces zdrowienia, należy udać się do osoby, która zajmuje się leczeniem schorzeń paznokci profesjonalnie. Np. domowe sposoby na grzybicę paznokci wspomagają leczenie farmakologiczne, ale nie są w stanie samodzielnie wyleczyć tej choroby.
Kto zajmuje się leczeniem chorób paznokci?
Za leczenie chorób paznokci rąk i nóg jest odpowiedzialny przede wszystkim dermatolog. Leczeniem niektórych chorób paznokci u nóg zajmuje się również podolog. Stosuje on najnowocześniejsze metody, które są indywidualnie dopasowane do każdego przypadku. W razie potrzeby współpracuje z lekarzami i specjalistami z innych dziedzin (np. fizjoterapeutami). Do podologa nie jest potrzebne skierowanie. Trzeba jednak pamiętać, że wizyty nie są refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ).
Jak wygląda leczenie chorób paznokci?
Leczenie chorób paznokci rąk i stóp zależy od kilku czynników. Najważniejszym z nich jest przyczyna problemu. Pod uwagę bierze się także stopień nasilenia dolegliwości oraz odpowiedź organizmu na zastosowaną terapię. Niekiedy dla osiągnięcia zamierzonego efektu konieczne jest połączenie kilku metod leczenia schorzeń paznokci.
Choroby paznokci rąk i stóp można leczyć przy pomocy:
środków farmakologicznych (np. maści o działaniu miejscowym lub leków o działaniu ogólnym),
laseroterapii (np. lasera chirurgicznego CO2),
krioterapii,
zabiegów chirurgicznych (np. rekonstrukcji wału okołopaznokciowego),
jonoforezy,
klamer ortonyksyjnych,
oczyszczania łożyska i stymulowania go do regeneracji.
W zależności od przyczyny leczenie chorób paznokci stóp i rąk może trwać nawet kilka tygodni. Powinieneś bezwzględnie stosować się do zaleceń lekarza. Konieczne jest także dbanie o odpowiednią pielęgnację oraz unikanie czynników, które przyczyniają się do wystąpienia schorzenia (np. zrezygnowanie z nakładania lakieru hybrydowego na paznokcie).
Choroby paznokci - jak im zapobiegać?
Choroby płytki paznokciowej nie muszą być twoim problemem. Stosowanie się do zasad profilaktyki znacznie zmniejsza ryzyko ich wystąpienia. Do najważniejszych działań zalicza się:
unikanie długotrwałego moczenia stóp,
ograniczanie stosowania skarpetek złuszczających,
dokładne osuszanie skóry stóp po kąpieli,
codzienne zmienianie skarpetek,
noszenie skarpetek z oddychających i naturalnych materiałów,
noszenie wygodnych i dobrze dopasowanych butów,
unikanie noszenia za małych lub za ciasnych butów,
korzystanie z klapków pod publicznym prysznicem lub na basenie,
unikanie stawania bosą stopą w przymierzalni,
mierzenie butów w sklepie tylko po założeniu jednorazowej skarpetki,
częste oglądanie stóp pod kątem występowania nieprawidłowości.
Bardzo ważne jest prawidłowe obcinanie płytki paznokciowej. Zapobiega ono przede wszystkim wrastaniu paznokci. Należy skracać ją niezbyt krótko i na prosto. Ostre zakończenia powinieneś wyrównać pilniczkiem. Pamiętaj też, aby nie wycinać skórek.
Jeśli zmagasz się z nawracającymi schorzeniami paznokci dłoni i stóp i chcesz mieć dostęp do lekarzy rozmaitych specjalizacji bez konieczności czekania w długich kolejkach, zamów na Welbi ofertę Polisy Zdrowie Welbi – prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego. Po opłaceniu pierwszej składki będziesz mieć możliwość uzyskania porady, omówienia wyników badań, a także otrzymania recepty i skierowania na badania.
Prywatna opieka medyczna, której ofertę zamówisz na Welbi, to m.in.:
konsultacje u lekarzy specjalistów bez skierowania (nawet 39 specjalistów w pakiecie OCHRONA GOLD, w tym dermatolog),
dostęp do minimum 190 badań diagnostycznych, w tym do diagnostyki laboratoryjnej, np. badania mykologicznego z posiewem,
wizyty u lekarzy bez kolejek – ze specjalistą skonsultujesz się z reguły w ciągu 3 dni roboczych, a z lekarzem POZ w ciągu 1 dnia,
opieka w placówkach na terenie całego kraju – prawie 3500 placówek współpracujących z ubezpieczycielem w 650 miastach Polski,
inne korzyści w zależności od pakietu.
Wypełnij formularz i zamów ofertę. Sprawdź, co możesz zyskać, wybierając pakiet Polisy Zdrowie Welbi. Ochrona ubezpieczeniowa działa niemal od razu po opłaceniu pierwszej składki.
- S. Gregoriou i in., S chorzenia paznokci a choroby układowe - o czym mówi nam wygląd paznokci? Co można zobaczyć i jakie choroby należy podejrzewać w przypadku przedstawionych 11 rodzajów zmian paznokci?, „Forum Medycyny Rodzinnej”, 2009, t. 3, nr 2, s. 129-135.
- B. Gradowicz, Grzybica paznokci. Czynniki ryzyka, profilaktyka, metody leczenia i pielęgnacji, „Kosmetologia Estetyczna”, 2019, t. 9, nr 5, s. 599-602.
- A. Michalak-Stoma, M. Juszkiewicz-Borowiec, D. Wojnowska, Charakterystyka zmian paznokciowych w łuszczycy pospolitej, „Nowa Medycyna”, 2006, nr 1, s. 2–4.
- P. Antończak i in., Wrastający paznokieć – etiopatogeneza, profilaktyka i leczenie zachowawcze, „Przegląd Dermatologiczny”, 2015, nr 102, s. 343–348.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.