Wymioty u dziecka – przyczyny i zalecenia

Przyczyny wymiotów u dziecka

Wymioty to nagłe wyrzucenie zawartości żołądka przez usta w wyniku silnego skurczu błony mięśniowej ścian jamy brzusznej. Ich przebieg reguluje ośrodkowy układ nerwowy, do którego docierają sygnały wysyłane przez nerwy przewodu pokarmowego. Wymioty mogą być objawem lub skutkiem wielu chorób i zaburzeń. Najczęściej ich przyczyną są schorzenia układu pokarmowego, a także zatrucia pokarmowe. Ból brzucha i wymioty u dziecka mogą wskazywać na infekcje wirusowe powodujące ostry nieżyt żołądkowo-jelitowy potocznie nazywany grypą żołądkową. Zakażenie przebiega często z biegunką i z ogólnym osłabieniem. Wśród innych możliwych przyczyn wymiotów ze strony układu pokarmowego są: ciało obce, niedrożność jelita cienkiego, zapalenie pęcherzyka żółciowego, zapalenie trzustki, zapalenie wyrostka robaczkowego.

U bardzo małych dzieci i niemowląt wymioty nie zawsze występują w przebiegu chorób układu pokarmowego, a manifestują inne schorzenia układowe. Cyklicznie powtarzające się wymioty mogą być objawem poważnej patologii, np. zwężenia odźwiernika – części żołądka, przez którą treść pokarmowa przedostaje się z żołądka do dwunastnicy. Wymioty u niemowląt mogą być też objawem chorób układu moczowego lub zaburzeń metabolicznych, np. zakażenia układu moczowego czy wrodzonych nietolerancji, np. fruktozy lub laktozy.

Rodzaje wymiotów u dziecka

Wyróżnia się kilka rodzajów wymiotów.

• Wymioty żółciowe – podbarwione na ciemnozielono, z przewagą żółci. Mają charakter patologiczny i mogą wskazywać na choroby jamy brzusznej, np. niedrożność jelit. Wymioty żółciowe są również ostatnim etapem wymiotów z treścią żołądka. Wówczas wskazują na całkowite opróżnienie zawartości żołądka.

• Wymioty krwiste – to wymioty, w których widoczna jest krew. Płynna i o jasnym zabarwieniu świadczy najczęściej o krwawieniu z przełyku. Krew o zabarwieniu czarnym i ciemnobrązowym, w strukturze przypominająca fusy po kawie, może wskazywać na krwawienie z żołądka lub dwunastnicy.

• Wymioty z treścią żołądka – zawierają resztki ostatnio spożytego pokarmu. W takich wymiotach mogą być obecne przejrzysty śluz i niewielka ilość żółci.

Jeśli u Twojego dziecko wystąpią wymioty, skup się na ich obserwacji, by móc opisać wygląd zwracanej treści, co znacznie ułatwi lekarzowi diagnostykę.

Częste wymioty u dziecka – co zrobić?

Wymioty stwarzają ryzyko odwodnienia, tym bardziej jeśli występują wraz z biegunką. Dlatego bez względu na ich intensywność i czas trwania nie powinny być bagatelizowane. Kluczowa jest obserwacja dziecka i zebranie jak najwięcej informacji, które będą pomocne przy dalszym postępowaniu. W przypadku wymiotów obserwowuj ich treść, ilość, intensywność i czas występowania. Bardzo ważne jest to, czy wymiotom towarzyszą inne objawy, np.: gorączka, ból brzucha, biegunka, dreszcze, wysypka skórna, osłabienie, krwawienie z nosa, kaszel, katar.

Wymioty u dziecka – kiedy iść do lekarza?

Jednodniowe wymioty najczęściej są wynikiem infekcji wirusowej lub zatrucia pokarmowego i nie powinny wzbudzać niepokoju. Jeśli jednak wymioty trwają kilka dni, nasilają się, występują wraz z innymi objawami, a stan dziecka widocznie ulega pogorszeniu, koniecznie skontaktuj się z pediatrą lub z lekarzem rodzinnym. W przypadku silnych wymiotów chlustających, wysokiej gorączki i silnego bólu brzucha udaj się na pogotowie.

Domowe sposoby na wymioty u dziecka

Każde, nawet łagodne i jednorazowe wymioty stwarzają ryzyko odwodnienia malucha. W przypadku łagodnego i umiarkowanego z powodzeniem sprawdzą się domowe sposoby na nudności i wymioty. W razie wystąpienia wymiotów zastosuj terapię nawadniającej za pomocą elektrolitów i glukozy. Chłodne płyny podawaj dziecku często, w małych ilościach. Jeśli w trakcie nawadniania dziecko oddało stolec, również należy uzupełnić nawodnienie organizmu. Jeśli maluch odmawia picia lub wymiotuje po każdej porcji, niezwłocznie zgłoś się z nim do szpitala. W przypadku ciężkiego odwodnienia płyn nawadniający powinien być podany drogą dożylną.

Objawami ciężkiego odwodnienia są także: ciemnożółty lub brązowy mocz, bardzo rzadkie oddawanie moczu, silne bóle głowy, apatia, senność, problemy z kojarzeniem, silne przesuszenie skóry i błon śluzowych jamy ustnej.

Dieta przy wymiotach u dziecka

Podczas trwania wymiotów nie podawaj dziecku żadnych posiłków, a jedynie zadbaj o uzupełnianie płynów. Pierwszy posiłek można zjeść dopiero po ustaniu wymiotów. Pamiętaj, że w wyniku zwracania treści żołądek i przełyk uległy podrażnieniu kwasami żołądkowymi.

Co jeść przy wymiotach, by nie obciążać żołądka? Lekarze zalecają dietę lekkostrawną z produktami o płynnej lub półpłynnej konsystencji. Unikaj produktów surowych i kwaśnych (szczególnie cytrusów, kiszonek i przetworów zawierających ocet). Bezpiecznym wyborem będą gotowane na miękko warzywa, najlepiej ziemniaki, marchew, groszek, kalafior. Unikaj stosowania drażniących i pikantnych przypraw. Dobrym dodatkiem do warzyw jest ryż, najlepiej podany w formie kleiku, i białe, gotowane mięso. W celu uzupełnienia utraconych płynów warto podać dziecku lekkostrawną zupę. Unikaj mocnej herbaty, słodzonych soków owocowych i napojów. Lepszym wyborem będą ciepła woda lub napary ziołowe, np. z rumianku lub z kopru włoskiego. Posiłki po wymiotach powinny być małe, by nie obciążać żołądka. Dietę należy stosować przynajmniej przez 3 dni.