Ćwiczenia na zawroty głowy – jak wyglądają i kiedy je robić?

Zawroty głowy – kiedy się pojawiają? 

Zawroty głowy to nieprzyjemne uczucie wirowania otoczenia lub całego ciała oraz wrażenie utraty stabilności i równowagi. Najczęściej pojawiają się przy zmianie pozycji (wstawaniu lub schylaniu się), ale mogą także wystąpić w pozycji leżącej. Niekiedy towarzyszą im dodatkowe objawy, takie jak: bladość skóry, zaburzenia równowagi, wzmożona potliwość, oczopląs, nudności, a nawet wymioty. Napady trwają zazwyczaj od kilkunastu sekund do kilku minut, po których człowiek odzyskuje równowagę i kontrolę nad swoim ciałem. Dolegliwości nasilają się z wiekiem i nie powinny być powodem do niepokoju, o ile pojawiają się tylko epizodycznie, jak np. zawroty głowy przy wstawaniu. Powtarzające się i długotrwałe zawroty głowy wymagają dokładniejszej diagnostyki, ponieważ mogą być objawem poważnych chorób. 

Jakie mogą być przyczyny zawrotów głowy?

Przyczyn zawrotów głowy należy szukać przede wszystkim w uszkodzeniach układu przedsionkowego. Defekt może dotyczyć każdej jego części, dlatego specjaliści dokonali rozróżnienia na zawroty głowy pochodzenia obwodowego (układowe) lub ośrodkowego (nieukładowe). 

Do możliwych przyczyn zawrotów głowy o charakterze obwodowym należą:

• łagodne, położeniowe zawroty głowy;

• choroba lokomocyjna;

• choroby ogólnoustrojowe, takie jak miażdżyca, cukrzyca i zaburzenia hormonalne;

• choroby ucha wewnętrznego (infekcje wirusowe lub bakteryjne);

• urazy ucha wewnętrznego;

• nowotwory ucha wewnętrznego.

Wśród przyczyn nieukładowych zawrotów głowy należy wymienić:

• zaburzenia snu;

• zaburzenia psychiczne, takie jak depresja czy nerwica;

• padaczkę;

• migrenę;

• stwardnienie rozsiane (SM);

• urazy głowy;

• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;

• guzy mózgu.

Zaburzenia równowagi zdarzają się także przy infekcjach wirusowych, po intensywnym wysiłku fizycznym lub wypiciu zbyt dużej ilości kawy (w przedawkowaniu kofeiny). Mogą być także następstwem zmian hormonalnych, których doświadczają przyszłe mamy lub kobiety w wieku menopauzalnym. Niekiedy mają związek z dolegliwościami ze strony kręgosłupa lub bywają skutkiem uboczny stosowania niektórych leków. Zawroty głowy u dziecka również nie są rzadkim zjawiskiem.

Ćwiczenia na zawroty głowy – podstawowe zasady

Ćwiczenia fizyczne to nieodłączny element terapii zawrotów głowy o każdym podłożu. Na pierwszy rzut oka widać, że przyczyny dolegliwości mogą (choć oczywiście nie muszą) być bardzo poważne, dlatego w pierwszej kolejności należy poszukać powodu zaburzeń równowagi i rozpocząć leczenie przyczynowe. Jeśli odczuwasz zawroty głowy, skonsultuj się z lekarzem rodzinnym. Przed rozpoczęciem terapii zgłoś się do gabinetu fizjoterapeuty, który pomoże Ci dopasować odpowiedni trening do rodzaju Twojej dolegliwości. Przyniesie on oczekiwany skutek tylko wtedy, gdy będziesz regularnie wykonywać zalecone ćwiczenia na zawroty głowy.

Czy istnieją leki na zawroty głowy?

Ćwiczenia na położeniowe zawroty głowy

Ćwiczenia na położeniowe zawroty głowy (BBPV) bazują na prostych ruchach głowy na boki oraz w górę i w dół. Przykładowy trening może wyglądać następująco:

1. Spójrz przed siebie i skup wzrok na wybranym przedmiocie, który znajduje się na wysokości Twoich oczu.

2. Poruszaj głową w jedną i w drugą stronę (na boki), cały czas skupiając uwagę na wybranym przedmiocie.

3. Zacznij od bardzo wolnych ruchów i stopniowo zwiększaj ich tempo. Jeśli w trakcie ćwiczenia poczujesz się niekomfortowo, zmniejsz tempo jego wykonywania.

4. Kontynuuj ruch około minuty i powtarzaj ćwiczenie 3–5 razy dziennie w dowolnym momencie. 

Trening według tego samego schematu możesz wykonać, poruszając głową w górę i w dół. Są też ćwiczenia, które polegają na zmianach pozycji ciała:

1. Usiądź na krawędzi łóżka, tak jak robisz to zazwyczaj, i spójrz w bok.

2. Szybko połóż się na łóżku w przeciwną stronę do tej, w którą początkowo obróciłaś głowę. Jeśli patrzyłaś w lewo, połóż się na prawą stronę.

3. Wytrzymaj około 30 sekund i wróć do pozycji wyjściowej. Wykonaj 6 powtórzeń na każdą stronę.

Niezwykle prostym ćwiczeniem jest również chodzenie po pokoju z otwartymi, a następnie z zamkniętymi oczami czy poruszanie oczami w górę i w dół oraz na boki.

Ćwiczenia na zawroty głowy związane z dolegliwościami kręgosłupa

Jeśli Twoje zawroty głowy wiążą się z problemami z kręgosłupem, regularnie wykonuj ćwiczenia rozciągające. Idealnie sprawdzą się tutaj doskonale znane skłony głowy w przód, w bok oraz krążenie głową. Aby wzmocnić mięśnie szyi, staraj się dociskać głowę do tyłu w pozycji stojącej lub siedzącej. Trening możesz wykonywać w przerwach od pracy.

Ćwiczenia oddechowe na zawroty głowy

Czasem przyczynami zawrotów bywają silny stres, nerwica lub stany depresyjne. W takich sytuacjach również postaw na leczenie przyczynowe, ale dodaj do niego ćwiczenia polegające na głębokim i świadomym oddechu. Doskonale wpływają one na cały organizm i pomagają się zrelaksować. Możesz wykonywać je przy muzyce relaksacyjnej lub połączyć z medytacją.