Co może być przyczyną czerwonych plam na ciele?
Czerwone plamy na ciele mogą być spowodowane przez wiele czynników. Mogą je wywołać alergie, stany zapalne, ukąszenia owadów lub choroby grzybicze i wirusowe. Mogą świadczyć także o rozwoju poważnej choroby, np. atopowego zapalenia skóry.
Co oznaczają czerwone plamy na ciele?
Czerwone plamy na skórze są istotnym problemem natury dermatologicznej. Na ciele pojawiają się zmiany, które mogą przybierać postać wykwitów, ale różnią się od skóry jedynie kolorem. Nie da ich się wyczuć palpacyjnie, a ich poziom jest równy z poziomem otaczającego je miejsca. Bardzo często pojawienie się czerwonych plam na ciele wymaga konsultacji z lekarzem.
Jakie są przyczyny powstawania czerwonych plam na ciele?
Czerwone plamy na ciele mogą pojawić się z powodów fizjologicznych. Zaczerwienienie może być wynikiem stanu zapalnego, który powoduje przekrwienie skóry i wystąpienie rumienia. Czerwone plamy na ciele mogą też być wywołane zmianami, jakie zachodzą w naczyniach krwionośnych. Możemy mieć wtedy do czynienia z pękającymi naczynkami, tzw. pajączkami, które objawiają się właśnie zaczerwienieniem na skórze.
Jeżeli czerwone plamy nie występują miejscowo, a pojawiają się na całym ciele, można podejrzewać, że przyczyną zmian jest choroba zakaźna, np. ospa, odra, rumień zakaźny czy infekcja wirusem B19. Czerwone plamy na ciele mogą także być objawem innych chorób, np. tocznia rumieniowatego układowego czy tocznia krążkowego. Bardzo często objawom skórnym współtowarzyszą wtedy symptomy ogólne, np. gorączka. Jeśli dodatkowo czerwone plamy swędzą i towarzyszy im łuszcząca się skóra, można podejrzewać łuszczycę.
Kiedy czerwone plamy pojawiają się w konkretnym obszarze, np. na twarzy, na brzuchu, na plecach czy na dłoniach, możliwe, że jakiś czynnik zadziałał miejscowo na skórę i przyczyną powstania takich zmian jest uczulenie. Dochodzi do niego na skutek bezpośredniego kontaktu skóry z czynnikiem alergizującym. Mogą wtedy pojawić się: swędząca wysypka, pokrzywka alergiczna czy wyprysk kontaktowy. Czerwone plamy mogą także wystąpić na skutek alergii pokarmowej lub choroby alergicznej przewodu pokarmowego. Może to być np. jakaś forma celiakii lub choroba Duhringa.
Czerwone plamy na ciele mogą pojawić się także na skutek ugryzienia owadów. Najczęściej szybko znikają, chociaż należą do szczególnie uciążliwych zmian skórnych.
Przyjmowanie niektórych leków może spowodować wystąpienie czerwonych plam na skórze. Dobrze jest skonsultować z lekarzem wszelkie pojawiające się na ciele zaczerwienienia i zmiany, aby móc wspólnie z nim odnaleźć ich przyczynę i pod jego kontrolą wdrożyć odpowiednie leczenie lub odstawić leki, które mogą powodować tę przypadłość.
U niektórych osób pojawienie się na ciele czerwonych plam jest reakcją na stres. Czasami czynnik stresogenny może oddziaływać przez krótki czas i wystarczy do tego, by takie zmiany pojawiły się na skórze. Niektórzy mają też tendencję do czerwonych plam na ciele wskutek gorąca. Pojawiają się one nagle i samoistnie znikają.
Czerwone plamy na ciele – kiedy warto udać się do lekarza? O co może zapytać?
Właściwie każda zmiana skórna, która jest dla nas niepokojąca, powinna zostać skonsultowana z lekarzem. Szczególnie kiedy pojawia się na ciele nagle i towarzyszą jej ból, świąd czy inne objawy. Wszelkiego rodzaju czerwone wysypki, czerwone wybroczyny, czerwone plamy i inne przebarwienia na skórze twarzy i ciała warto skonsultować z lekarzem dermatologiem. Bezwzględnie konieczna jest konsultacja, gdy czerwone plamy długo nie znikają lub pojawiają się u dziecka.
Lekarz z pewnością będzie chciał dowiedzieć się jak najwięcej o tym, jak powstały plamy, kiedy się pojawiły i czy towarzyszą im jakieś inne dolegliwości. Będzie go też interesowało, czy plamy w jakiś sposób ewoluowały – czy powiększyły się, zmniejszyły, a może przemieściły na ciele. Na pewno zapyta też o przyjmowane na stałe leki, a także o to, czy w ostatnim czasie pacjent nie zaczął zażywać nowych medykamentów lub zamienników, które mogłyby uczulać.
Dodatkowo lekarza może interesować także to, jakich kosmetyków się używa, czy w ostatnim czasie nie zmienił się ich skład lub czy pacjent nie zaczął stosować nowych produktów do pielęgnacji ciała albo detergentów.
Istotne są także nasze nawyki żywieniowe – co zjada się na co dzień i czy w diecie jest dużo substancji przetworzonych albo będących potencjalnymi alergenami pokarmowymi. Lekarz może zapytać także o nowe produkty, jakie wprowadziło się do jadłospisu w ostatnim czasie, lub zalecić dietę eliminacyjną dla konkretnych produktów lub całych grup.
Należy powiedzieć specjaliście o przebytych chorobach oraz występujących w rodzinie schorzeniach, takich jak astma, alergie, katar sienny, atopowe zapalenie skóry czy pasożytnicze choroby skóry (świerzb albo nużeniec). Lekarz może zlecić dodatkowe badania bakteriologiczne, mykologiczne i patologiczne, a także skierować na testy alergiczne i poszerzone badania krwi, np. w kierunku chorób reumatycznych czy autoimmunologicznych.
Jak należy leczyć czerwone plamy na skórze?
Leczenie czerwonych plam na skórze powinno być przeprowadzone pod kontrolą lekarza. Postępowanie będzie zależne od przyczyny występowania zmian.
W przypadku czerwonych plam na ciele o podłożu alergicznym konieczne będzie wyeliminowanie tego, co powoduje uczulenie. Następnie można wdrożyć leczenie lekami przeciw alergii i minimalizującymi swędzenie skóry. Niekiedy konieczna będzie dłuższa terapia lekami przeciwhistaminowymi.
Kiedy czerwone plamy są wynikiem choroby zakaźnej, wdraża się leczenie objawowe, które ma zwalczyć dolegliwości bólowe i gorączkę. W przypadku schorzeń spowodowanych przez bakterie i grzyby może być wymagane zastosowanie antybiotykoterapii miejscowej lub doustnej.
- A. Emeryk, Choroby alergiczne w praktyce lekarza rodzinnego., Wydawnictwo Termedia, Poznań 2019.
- W. Sterry i in., Dermatologia., Wydawnictwo Czelej, Lublin 2009.
- J. Narbutt, Najczęstsze dermatozy w praktyce lekarza rodzinnego, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2019.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.