Skuteczne sposoby na chrapanie. Czy można całkowicie wyleczyć tę przypadłość?
Co pomaga na chrapanie? Leczenie tej przypadłości trzeba zacząć od znalezienia przyczyny. A tych jest co najmniej kilka, np. otyłość czy krzywa przegroda nosowa. Sprawdź, czy domowe sposoby na chrapanie mogą być skuteczne i jakie terapie pozwalają pozbyć się całkowicie tej przypadłości.
- Co to jest chrapanie?
- Dlaczego człowiek chrapie? Najczęstsze przyczyny chrapania
- Przewlekle opuchnięta śluzówka nosa
- Budowa anatomiczna głowy i szyi
- Używki – alkohol i papierosy
- Pozycja do spania
- Nadwaga
- Wiek
- Niedoczynność tarczycy
- Co na chrapanie? Preparaty z apteki
- Leczenie chrapania – terapie
- Operacje na chrapanie
- Czy można całkowicie wyleczyć chrapanie?
Co to jest chrapanie?
Chrapanie pojawia się, gdy powietrze nie może swobodnie przepływać przez kanał w tylnej części nosa i jamy ustnej, zwykle z powodu luźnej, wiotkiej tkanki w języku lub w gardle. W rezultacie otaczająca tkanka wibruje przy każdym oddechu, tworząc hałas.
Chrapanie samo w sobie nie wydaje się szkodliwe dla zdrowia. Ale głośne chrapanie może powodować bezsenność u partnera, potencjalnie wywołując problemy w związku. A chrapanie o dużej głośności, przerywane krótkimi przerwami w oddychaniu, jest cechą charakterystyczną obturacyjnego bezdechu sennego.
Podczas bezdechu sennego drogi oddechowe stają się całkowicie lub prawie całkowicie zablokowane na krótkie okresy, powodując, że osoba przestaje oddychać na co najmniej 10 sekund – czasami setki razy w ciągu nocy. Bezdech senny to poważna choroba, która dotyka około 25% mężczyzn i 10% kobiet, jest ściśle powiązana z kilkoma problemami zdrowotnymi, w szczególności z chorobami serca i naczyń krwionośnych.
Dlaczego człowiek chrapie? Najczęstsze przyczyny chrapania
W każdym przypadku przyczyna chrapania może być inna. Może to być nawyk, efekt stanu zdrowia lub problem anatomiczny. Aby znaleźć skuteczne sposoby na chrapanie, trzeba zlokalizować jego prawdziwy powód.
Przewlekle opuchnięta śluzówka nosa
Zatkany nos podczas snu może prowadzić do chrapania poprzez zmniejszenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Alergia lub nawracające infekcje górnych dróg oddechowych to najczęściej wymieniane przyczyny chrapania.
Błona śluzowa nosa może być przekrwiona, kiedy oddychasz suchym powietrzem. Skrzywiona przegroda nosowa również powoduje przekrwienie i obrzęk błon śluzowych. Gdy te stany utrzymują się przez dłuższy czas, przekrwienie błony śluzowej nosa może stać się przewlekłe i prowadzić do nawykowego chrapania. Leczenie chrapania spowodowanego przewlekłym przekrwieniem zależy od przyczyny, ale może obejmować stosowanie leków zmniejszających przekrwienie błony śluzowej nosa lub sterydów donosowych.
Budowa anatomiczna głowy i szyi
Rozmiar i kształt niektórych struktur może zwężać drogi oddechowe i prowadzić do chrapania. Podstawowy powód chrapania to krzywa przegroda nosowa, czyli stan, gdy ściana między nozdrzami jest wygięta lub przekrzywiona w jedną stronę. Chrapanie mogą powodować również narośle w kanałach nosowych, zwane polipami. Kolejne przyczyny to powiększone migdałki i specyficzna budowa szczęki.
Używki – alkohol i papierosy
Alkohol i inne środki uspokajające powodują chrapanie poprzez rozluźnienie mięśni, które podtrzymują tkankę wokół dróg oddechowych. Lekarze często zalecają unikanie alkoholu i leków uspokajających w godzinach poprzedzających pójście spać, aby zmniejszyć chrapanie.
Palenie papierosów jest kolejnym czynnikiem ryzyka chrapania. Nie wiadomo, dlaczego ludzie, którzy palą, częściej chrapią, ale naukowcy sugerują, że może to być spowodowane zapaleniem górnych dróg oddechowych.
Pozycja do spania
Chrapanie występuje częściej, gdy śpisz na plecach. Grawitacja kieruje tkanki otaczające drogi oddechowe w dół, co powoduje zwężenie dróg oddechowych. Badania osób chrapiących wykazały, że częstotliwość i intensywność chrapania zmniejsza się u niektórych pacjentów, gdy śpią na boku.
Nadwaga
Dodatkowa tkanka tłuszczowa w szyi może prowadzić do zmniejszenia rozmiaru dróg oddechowych i zwiększenia podatności na zapadnięcie się dróg oddechowych. To w konsekwencji powoduje głośne chrapanie u osób otyłych.
Wiek
Starszy wiek wiąże się z szeregiem zmian snu, w tym z nasilonym chrapaniem. Język i mięśnie otaczające drogi oddechowe mogą z wiekiem słabnąć.
Niedoczynność tarczycy
Nieleczona niedoczynność tarczycy może prowadzić do objawów takich jak: opuchnięta twarz, ochrypły głos, wolna mowa i wolne tętno. Przyczynia się również do chrapania. Naukowcy przeprowadzili badania snu u dwudziestu pacjentów z niedoczynnością tarczycy i odkryli, że wszyscy chrapali.
Co na chrapanie? Preparaty z apteki
Jak widzisz, przyczyny chrapania mogą być bardzo różne i część z nich da się wyeliminować właściwą dietą, leczeniem lub ćwiczeniami. W przypadku palaczy badanie wykazało, że bezpośrednio po rzuceniu palenia chrapanie nasila się, ale z czasem słabnie i często zanika całkowicie.
W łagodzeniu chrapania nawykowego lub spowodowanego na przykład nadwagą czy chronicznym przekrwieniem śluzówki można stosować preparaty dostępne bez recepty w aptekach. Innym sposobem są plastry przeciw chrapaniu. Samoprzylepne paski umieszcza się na grzbiecie nosa, aby zwiększyć przestrzeń w przewodzie nosowym. Mogą poprawić efektywność oddychania i zmniejszyć lub wyeliminować chrapanie. Możesz także wypróbować zewnętrzny rozszerzacz nosa, który jest usztywnionym paskiem samoprzylepnym, nakładanym na nos w poprzek nozdrzy. Może zmniejszyć opór przepływu powietrza, ułatwiając oddychanie. Taka metoda dobrze sprawdzi się, gdy występuje chrapanie przez nos.
Leczenie chrapania – terapie
Czasem domowe sposoby na chrapanie nie wystarczą, na przykład w przypadku przyczyn, które leżą w anatomii. W rozwiązaniu wielu problemów z chrapaniem pomoże laryngolog. Skrzywiona przegroda może powodować oddychanie przez usta podczas snu, co skutkuje chrapaniem. Konieczne bywa wykonanie operacji, zwanej septoplastyką, w celu skorygowania tego stanu. W leczeniu bezdechu sennego pomoże też urządzenie o nazwie CPAP. Wymaga ono noszenia maski ciśnieniowej na nosie, ustach lub obu tych częściach podczas snu. Urządzenie pomaga utrzymać drożność dróg oddechowych. Z kolei wkładki doustne na chrapanie to urządzenia dostosowane do indywidualnych potrzeb, przepisywane i dopasowywane przez dentystów. Zwykle działają na podstawie jednego lub więcej z następujących mechanizmów:
wysuwanie żuchwy,
zmiana położenia podniebienia miękkiego,
cofanie języka.
Operacje na chrapanie
Wszczepienie implantów podniebiennych to jedna z terapii chirurgicznych, która pomaga zlikwidować problem chrapania. Najczęściej wykonuje się ją osobom cierpiącym na bezdech senny. Podczas tej procedury do podniebienia miękkiego wprowadzane są maleńkie implanty, aby zredukować wibracje tkanek. Implanty podniebienne mają na celu usztywnienie podniebienia miękkiego i powstrzymanie chrapania.
Uwulopalatofaryngoplastyka, czyli UPPP, to procedura stosowana w celu usunięcia nadmiaru tkanki z gardła w celu poszerzenia dróg oddechowych. Czasami pozwala to na łatwiejszy przepływ powietrza przez gardło podczas oddychania, zmniejszając chrapanie. Można to zrobić tradycyjnymi technikami chirurgicznymi lub wspomagać laserem w ramach leczenia ambulatoryjnego.
Ablacja prądem o częstotliwości radiowej (RFA) – ten minimalnie inwazyjny zabieg wykorzystuje fale radiowe o niskim natężeniu do obkurczania tkanki na podniebieniu miękkim.
Czy można całkowicie wyleczyć chrapanie?
Nawet metody chirurgiczne nie dają 100% pewności, że chrapanie nie powróci. Najlepszym sposobem na zmniejszenie lub wyeliminowanie częstego i głośnego chrapania jest odnalezienie przyczyny i zwalczenie jej. U pacjentów z nadwagą pomaga zrzucenie nadmiaru kilogramów, u osób starszych regularne gimnastykowanie jamy ustnej. Alergicy być może przestaną chrapać po odczulaniu. Dlatego, zanim zaczniesz szukać preparatów i urządzeń, skonsultuj się z lekarzem, który zleci badania i zdiagnozuje powód chrapania.
- J.M. Carpenter, W. LaMear, Uvulopalatopharyngoplasty: results of a patient questionnaire, Ann Otol Rhinol Laryngol, 117(1), 2008.
- J. Balcerzak, E. Karchier, Termoablacja tkanek podniebienia miękkiego w leczeniu chrapania, „Otorynolaryngologia”, 6.2, 2007, s. 104-109.
- P. Ścierski, Poszukiwanie „złotego środka” pomiędzy inwazyjnością a skutecznością leczenia chrapania, „Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny”, 11.4, 2023, s. 1–5.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.