Czy wypadanie narządu rodnego jest niebezpieczne? Kiedy zgłosić się do lekarza?

Wypadanie narządu rodnego

Wypadanie narządu rodnego rozpoznaje się, gdy narządy miednicy mniejszej, takie jak macica, pęcherz moczowy lub jelita, przemieszczają się poza swoje właściwe położenie w obrębie miednicy i mogą wpuklać się do pochwy. Wynika to z osłabienia mięśni, ścięgien i więzadeł miednicy, które zwykle utrzymują te narządy w odpowiednim miejscu. 

Jest to dolegliwość, która dotyka wiele kobiet na całym świecie i może znacząco wpływać na ich jakość życia. Jednak z odpowiednią diagnozą i leczeniem istnieją skuteczne sposoby radzenia sobie z wypadaniem narządu rodnego, przywracające komfort i pewność siebie pacjentkom.

Przyczyny wypadania narządu rodnego

Wypadanie narządu rodnego to schorzenie, które może mieć różne przyczyny, ale jego głównym mechanizmem jest osłabienie struktur podtrzymujących narządy miednicy mniejszej. 

• Jednym z głównych czynników ryzyka jest ciąża. Procesy rozciągania tkanek miednicy w wyniku ciąży i porodu mogą znacząco osłabić struktury podtrzymujące narządy miednicy. To dlatego wypadanie narządu rodnego często dotyka kobiety, które mają co najmniej jedno dziecko. Może dawać pierwsze objawy zarówno bezpośrednio po porodzie, jak i wiele lat później.

• Z biegiem lat następuje naturalna utrata elastyczności tkanek, również tkanek miednicy mniejszej, co zwiększa ryzyko wypadania narządu rodnego, zwłaszcza po menopauzie.

• Wykonywanie ciężkiej pracy fizycznej, częste podnoszenie ciężarów i duży wysiłek fizyczny mogą prowadzić do osłabienia mięśni dna miednicy, co również zwiększa ryzyko wypadania narządu rodnego.

• U osób z nadwagą lub otyłością na narządy miednicy mniejszej oddziałuje większe ciśnienie, co predysponuje do wypadania narządu rodnego.

• Predyspozycje genetyczne również mogą odgrywać rolę w wypadaniu narządu rodnego. 

• Pacjentki cierpiące z powodu zaburzeń budowy tkanek, np. w zespole Marfana czy Ehlersa-Danlosa, są bardziej narażone na wypadanie narządu rodnego.

• Przewlekłe zaparcia są czynnikiem ryzyka wypadania narządu rodnego.

• Istnieją badania, które sugerują, że palenie tytoniu wpływa na osłabienie tkanek podtrzymujących miednicę mniejszą, co zwiększa ryzyko wypadania narządu rodnego.

Objawy obniżenia i wypadania narządu rodnego

To schorzenie objawia się różnymi dolegliwościami, znacząco wpływającymi na jakość życia dotkniętych nim kobiet. Pacjentki najczęściej zgłaszają: 

• uczucie ciągnięcia, jakby coś ciężkiego naciskało wewnętrznie w okolicy pochwy, a ból promieniował do dolnej części pleców;

• uczucie ciała obcego w pochwie lub wrażenie „wystawania” tkanek pochwy z jej ujścia;

• osłabiony strumień moczu, uczucie niekompletnego opróżnienia pęcherza moczowego, częste parcia na pęcherz, zwiększoną częstotliwość oddawania moczu oraz wysiłkowe nietrzymanie moczu;

• trudności w trawieniu, uczucie zalegania treści jelitowej oraz konieczności uciskania ścian pochwy w celu opróżnienia jelita;

• dyspareunię, czyli ból i dyskomfort podczas stosunku płciowego.

Klasyfikacja POP-Q

Klasyfikacja POP-Q (ang. pelvic organ prolapse quantification) to narzędzie wykorzystywane przez lekarzy ginekologów do dokładnej oceny stopnia wypadania narządu rodnego i planowania odpowiedniego leczenia. W ramach badania ginekologicznego lekarz dokonuje pomiarów różnych punktów w obrębie narządów rodnych i określa ich położenie względem anatomicznych punktów odniesienia.

Na podstawie wyników badania lekarz klasyfikuje wypadanie narządu rodnego na różne stopnie – od I do IV. Stopień I oznacza najmniej wyrażone wypadanie narządu, podczas gdy stopień IV to najwyższy stopień wypadania.

Leczenie wypadania narządu rodnego

Wypadanie narządu rodnego to schorzenie, które może mieć zróżnicowany stopień nasilenia. Rzadko jest to bardzo poważna dolegliwość, wymagająca natychmiastowego leczenia. W rzeczywistości nawet do 40% kobiet może cierpieć na wypadanie narządu rodnego o niewielkim stopniu nasilenia, często z minimalnymi objawami lub bez żadnych objawów. 

Objawy wypadania narządu rodnego, choć są uciążliwe, mogą być leczone, a wraz z tym wraca komfort i podnosi się jakość życia kobiet dotkniętych schorzeniem. Warto skonsultować się z ginekologiem w celu odpowiedniej diagnozy i leczenia. Leczenie wypadania narządu rodnego może obejmować różne metody, zarówno zabiegowe, jak i niezabiegowe, dostosowane do potrzeb pacjentki.

Niezabiegowe metody leczenia wypadania narządu rodnego:

• W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy wypadanie jest niewielkie lub nie sprawia pacjentce żadnych dolegliwości, można przyjąć strategię obserwacji. Unika się wtedy aktywności obciążających dno miednicy.

• Pesary to wyroby medyczne stosowane dopochwowo. Mają różne kształty i wielkości i zapewniają mechaniczne podparcie dla wypadających narządów. Istnieje wiele rodzajów pesarów, które muszą być odpowiednio dobrane do indywidualnych potrzeb pacjentki.

• Regularne wykonywanie ćwiczeń mięśni dna miednicy może pomóc we wzmocnieniu osłabionych mięśni i zapobiec dalszemu pogorszeniu wypadania narządu rodnego, zwłaszcza jeśli zostały wdrożone we wczesnych stadiach choroby. Ćwiczenia mięśni Kegla wymagają jednak czasu, motywacji i prawidłowej techniki.

Jeśli wypadanie narządu rodnego jest zaawansowane, lekarz może zaproponować leczenie operacyjne. Wybór odpowiedniej metody operacyjnej zależy od wielu czynników, takich jak: wiek pacjentki, wcześniejsze operacje, stopień wypadania i ogólny stan zdrowia. Celem tej procedury jest przywrócenie pierwotnej anatomii narządów miednicy i zachowanie funkcji seksualnych. Istnieje wiele różnych dróg operacji, takich jak: dostęp przezpochwowy, dostęp przezbrzuszny, laparoskopia i zabiegi z użyciem robota.