Fotouczulenie – objawy i leczenie

Fotouczulenie – co to takiego? Kiedy się pojawia?

Promienie słoneczne – jeśli ostrożnie i z rozwagą eksponujesz na nie swoje ciało – sprawiają, że pięknie się opalasz, a Twój organizm syntezuje witaminę D3. Może zdarzyć się jednak, że kontakt ze słońcem powoduje u Ciebie niepokojące zmiany skórne. W takim przypadku nie wykluczaj fotouczulenia, czyli nadwrażliwości skóry na światło i nieprawidłowej reakcji systemu immunologicznego (odpornościowego) na promieniowanie UV. 

Fotodermatozy – czyli choroby skóry występujące na skutek działania słońca w połączeniu z substancją fotouczulającą – to problem, który powstaje pod wpływem promieni ultrafioletowych typu A (UVA) i pojawia się głównie w miesiącach wiosennych i letnich.

Mechanizm tego uczulenia wygląda następująco:

1. Promienie UV aktywują substancję fotouczulającą (kosmetyk, lek);

2. Dochodzi do przekształcenia prohaptenu w hapten (alergen) i pobudzenia układu immunologicznego;

3. Dochodzi do nieprawidłowej reakcji organizmu, która skutkuje pojawieniem się odczynu fotoalergicznego na skórze. 

Jakie są przyczyny fotouczulenia?

Główną przyczyną fotouczulenia jest nadmierna ekspozycja na działanie promieni słonecznych. Aby jednak doszło do reakcji alergicznej, potrzebny jest dodatkowy czynnik – lek, kosmetyk czy suplement diety – który uwrażliwia skórę na działanie promieni słonecznych.

Leki

Istnieje wiele leków mogących przyczynić się do powstania reakcji fotoalergicznej. Należą do nich przede wszystkim:

• diuretyki (środki o działaniu moczopędnym),

• niektóre leki neurologiczne,

• leki przeciwcukrzycowe,

• leki na cholesterol,

• niektóre antybiotyki, np. tetracyklina,

• środki hormonalne,

• żele i maści na bazie substancji przeciwbólowych i przeciwzapalnych,

• preparaty o działaniu przeciwtrądzikowym.

Kosmetyki

Wśród czynników sprzyjających fotoalergii są również kosmetyki na bazie naturalnych składników – ziół i roślin – takich jak: dziurawiec, łopian, nagietek, rumianek, pokrzywa, ekstrakt z czosnku i selera, olejki eteryczne zawarte w perfumach (oleje sandałowe, cedrowe etc.). Do reakcji alergicznej może dojść wtedy, gdy pielęgnujesz skórę preparatami na bazie tych składników, ale także sporządzasz z nich napary do picia.

Witaminy

Witaminy – w formie kosmetyków czy suplementów diety – również mogą prowadzić do powstania reakcji alergicznej na skórze. Mowa przede wszystkim o witaminie A i jej pochodnych – retinolu, retinalu, izotretynoinie, adapalenie. Osoby z wrażliwą skórą skłonną do wysypki od słońca powinny wdrożyć suplementację lub używanie kosmetyków w miesiącach jesienno-zimowych i równocześnie stosować krem z filtrem, który osłabi działanie promieniowania ultrafioletowego. 

Fotouczulenie – jakie są objawy?

Fotouczulenie może być oznaką słabego układu immunologicznego. Najczęstszymi objawami fotoalergii są odczyny skórne w postaci rumienia, grudek, pęcherzyków, zaczerwienień i przebarwień. Wraz z nimi może pojawić się dokuczliwy świąd. Zmiany skórne pojawiają się w różnych partiach ciała – przede wszystkim tych narażonych na działanie promieni UV, ale mogą rozszerzyć się na inne obszary. Zdarza się, że fotoalergia staje się przewlekła – wtedy częstym objawem jest łuszczenie się naskórka oraz powstawanie nieestetycznych przebarwień pozapalnych.

Fotouczulenie – do jakiego lekarza się udać?

Jeśli obserwujesz u siebie niepokojące zmiany skórne pojawiające się w miesiącach letnich i nasilają się, gdy eksponujesz ciało na działanie promieni słonecznych, skonsultuj się z lekarzem. Specjalistą, który udzieli Ci kompleksowej pomocy, będzie dermatolog. Zajmuje się on diagnostyką i leczeniem różnego rodzaju problemów skórnych, również tych o podłożu alergicznym.

Jeśli zależy Ci na szybkiej konsultacji, skorzystaj z teleporady. W przypadku bardzo silnych objawów konieczna może okazać się także wizyta u alergologa, aby wskazać czynniki, które powodują niepożądaną reakcję. W szczególnych przypadkach stosuje się fototesty w celu odróżnienia zmian alergicznych od poparzeń. 

Jak przebiega leczenie fotouczulenia?

Podstawą leczenia fotouczulenia jest identyfikacja czynnika – leku, kosmetyku bądź suplementu diety – który sprzyja powstawaniu reakcji alergicznej i wyeliminowanie go. Jeśli jego wykluczenie okaże się niewystarczające, sięgnij po zalecone przez lekarza preparaty przeciwalergiczne, np. glikokortykosteroidy. Pomocne będą również preparaty przciwhistaminowe łagodzące świąd oraz kuracja środkami przeciwzapalnymi. Do domowych metod leczenia należą okłady z soli fizjologicznej. W zdecydowanej większości przypadków leczenie może odbywać się w domu, jednak w zaostrzone reakcje alergiczne mogą wymagać również hospitalizacji.

• Sprawdź, jakie leki na alergię bez recepty wybrać.