Jak i kiedy neuroliza ułatwia walkę z chorobą?

Co to jest neuroliza?

Neuroliza jest zabiegiem polegającym na czasowym uszkodzeniu włókien nerwowych za pomocą czynnika chemicznego, najczęściej alkoholu etylowego o odpowiednim stężeniu. Procedura tego typu uznawana jest za alternatywną metodę walki z bólem przewlekłym i bywa proponowana, kiedy dotychczasowe sposoby łagodzenia bólu nie przyniosły wystarczających rezultatów bądź kiedy ból jest tak silny, że przekracza akceptowalny poziom nasilenia i nie reaguje już nawet na leczenie opioidami. Neuroliza, jako poprawiająca życie technika przeciwbólowa, bywa też wykorzystywana u osób w stanach paliatywnych.

Neuroliza jest interwencyjną metodą kontroli bólu, uznawaną obecnie za IV stopień tzw. drabiny analgetycznej opracowanej przez Światową Organizację Zdrowia (World Health Organization) [1].

Na czym polega neuroliza?

Zabieg polega na przerwaniu przewodnictwa nerwowego w wybranych strukturach nerwowych przez celowe spowodowanie ich uszkodzenia. Lekarz neurolog dokonuje tego za sprawą iniekcji (wstrzyknięcia) substancji chemicznej w odpowiednie miejsce w kręgosłupie, w bezpośrednie sąsiedztwo nerwów odpowiadających za przewodzenie sygnałów bólowych u pacjenta. Prawidłowość położenia igły potwierdza się radiologicznie, ultrasonograficznie bądź przy pomocy tomografii komputerowej.

Najczęściej wykonuje się neurolizę splotów: trzewnego, podbrzusznego górnego i nieparzystego (Walthera).

Splot dobiera się w zależności od choroby obciążającej organizm pacjenta. Przykładowo na objawy raka żołądka odpowiednia może być neuroliza splotu trzewnego, bo jest stosowana w celu zniesienia bodźców bólowych związanych z narządami trzewnymi jamy brzusznej.

Jako środki neurolityczne najczęściej wybiera się alkohol, fenol czy glicerol. Mechanizm działania każdego z nich jest inny. Alkohol np. działa szybko po podaniu, z kolei fenol rozchodzi się wolniej i działa krócej.

Wybór neurolityków jest uwarunkowany nasileniem i rodzajem bólu oraz rodzajem choroby, która go powoduje!

Jak długo utrzymują się efekty?

Aby neuroliza przyniosła wymierne korzyści w walce z bólem, najlepiej zdecydować się na zabieg jeszcze we wczesnym okresie wystąpienia dolegliwości. Pamiętaj, że o zasadności tej metody decyduje lekarz, ale jeśli uważasz, że ból jest zbyt uciążliwy i znacznie utrudnia Ci komfortowe funkcjonowanie, a dotychczas stosowane leki nie przynoszą ulgi, możesz porozmawiać o neurolizie z lekarzem neurologiem, onkologiem prowadzącym Twoje leczenie albo specjalistą medycyny paliatywnej. Dowiesz się o wszelkich szczegółach dotyczących przebiegu zabiegu czy wskazań do jego przeprowadzenia. Pamiętaj tylko, żeby na wizytę umówić się jak najszybciej. Nie czekaj, aż dolegliwości się rozwiną i będą jeszcze bardziej nieprzyjemne!

Efekt przeciwbólowy, jaki daje neuroliza, utrzymuje się średnio 3–6 miesięcy. Zabieg może być wykonywany w ramach jednodniowej hospitalizacji bądź ambulatoryjnie (wyjątkiem jest neuroliza splotu trzewnego, która wymaga 48–godzinnego pobytu w szpitalu).

Poprawę możesz zauważyć jeszcze w dniu wykonania neurolizy, a ostateczny efekt pojawia się najczęściej po ok. 24–48 godzinach.

Pamiętaj, że neuroliza nie jest metodą leczenia choroby nowotworowej, a jedynie sposobem na złagodzenie jej objawów! Dzięki niej może zostać zmniejszona dawka dotychczas stosowanych leków przeciwbólowych. To dodatkowo korzystnie wpływa zarówno na pracę układu trawiennego, jak i reszty organizmu.

• Dowiedz się również, jakie są przyczyny nowotworów.

Neuroliza kręgosłupa, trzewi i innych okolic, czyli wskazania do zabiegu

Najczęstszym wskazaniem do przeprowadzenia neurolizy jest ból spowodowany nowotworem lub przewlekłym zapaleniem trzustki. Jednak nie wszystkie rodzaje nowotworów pozwalają na wykorzystanie tego zabiegu.

Neuroliza bywa stosowana przeważnie przy raku wątroby, trzustki i wpustu żołądka. Blokadę nerwową możesz też jednak otrzymać z powodu innych bólów w jamie brzusznej i miednicy, np. związanych z powiększonymi węzłami zaotrzewnowymi.

Zabieg rozważany jest przede wszystkim w sytuacjach, kiedy farmakoterapia przeciwbólowa, nawet stosowana w połączeniu z innymi metodami leczenia, nie przyniosła optymalnych efektów. Wskazaniem na neurolizy kręgosłupa jest ból somatyczny różnego pochodzenia.

Kiedy jeszcze neuroliza jest wskazana?

Nie tylko choroby o charakterze onkologicznym mogą przebiegać mniej dokuczliwie dzięki neurolizie. Zabieg sprawdza się w niektórych schorzeniach naczyniowych, np. przy niewydolności krążenia obwodowego kończyn dolnych powstałej w stanach pourazowych, po embolektomii (udrożnieniu naczynia krwionośnego) czy odmrożeniach.

Neuroliza bywa cenną metodą przeciwbólową w bólach fantomowych i bólach obejmujących kikut. Co więcej, możesz z niej skorzystać przy bólu po przebytym półpaścu czy przy zespołach bólowych zwanych kauzalgiami (grupach objawów neurologicznych, głównie silnego, piekącego bólu i przeczulicy, powstałych po uszkodzeniu nerwu obwodowego lub jednego z jego dużych gałęzi).

Powikłania neurolizy

Ryzyko powikłań neurolizy jest niewielkie. Efekty niepożądane pojawiają się rzadko i zwykle nie są niebezpieczne dla zdrowia. Jeśli dojdzie do nich, zwykle w miejscu zabiegu możesz zaobserwować krwiak. Jego powstanie jest związane z przekłuciem podczas iniekcji naczynia krwionośnego, zwykle żyły. W jego okolicy możesz dodatkowo odczuwać niewielki dyskomfort, ale jest on na tyle słaby, że nie są potrzebne leki przeciwbólowe. Ból i krwiak najczęściej samoistnie ustępują w ciągu kilku dni.

Powikłaniem neurolizy bywa też nakłucie krążka międzykręgowego, tzw. dysku. W konsekwencji tego możesz odczuwać miejscowy ból lub nasilenie swojej dotychczasowej choroby kręgosłupa. Objawy zanikają jednak, kiedy tylko stan zapalny związany z uszkodzeniem struktur dysku ustąpi.