Czym jest zespół stresu pourazowego? Jak pomóc osobom z PTSD?

Co to jest PTSD?

PTSD, czyli zespół stresu pourazowego, jest zaburzeniem lękowym, występującym u osób, które doświadczyły traumatycznych przeżyć. Każdy człowiek może być świadkiem zdarzenia, które wywoła u niego silny stres. PTSD objawia się w różny sposób. Zależy do od cech indywidualnych, rodzaju stresora, okoliczności wystąpienia zdarzenia, a także otrzymanego wsparcia. Zaburzenie zostało zdefiniowane dopiero w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku, jednak znane jest od tysięcy lat.

Wśród zdarzeń, które mogą wywołać zespół stresu pourazowego, wymienia się:

• wypadek samochodowy,

• działania wojenne,

• chorobę,

• klęski żywiołowe,

• napastowanie seksualne,

• ataki terrorystyczne.

Opisywane zaburzenie najczęściej jest przypisywane weteranom wojennym, jednak może ono wystąpić u każdego, niezależnie od pochodzenia, wyznania, płci czy statusu.

Objawy PTSD – na co należy zwrócić uwagę?

Jeśli doświadczyłeś w ostatnim czasie traumatycznego przeżycia, istnieje ryzyko, że wystąpi u Ciebie zespół stresu pourazowego. Z reguły pierwsze dolegliwości pojawiają się do 6 miesięcy od narażenia na stresor. W początkowym okresie często mamy do czynienia z rozpaczą, lękiem, płaczem, przygnębieniem, poczuciem bezsilności i złością. W przypadku PTSD mogą również wystąpić objawy, takie jak:

• bezsenność lub trudności w zasypianiu,

• koszmary senne,

• odtwarzanie w myślach przebiegu traumatycznej sytuacji,

• życie w ciągłym napięciu i gotowość do działania,

• agresja wobec bliskich i obcych osób,

• skłonność do nałogów (alkoholu, narkotyków, nadużywania leków),

• objawy ze strony układu pokarmowego (biegunka, wymioty, zaparcia, bóle brzucha),

• panika i lęk.

Objawy PTSD u dzieci

U dzieci objawy zespołu stresu pourazowego różnią się od tych występujących u dorosłych. U dzieci PTSD objawia się:

• utratą nabytych umiejętności,

• niechęcią do rozdzielania się z rodzicem nawet na krótką chwilę,

• koszmarami sennymi,

• pojawieniem się nowych koszmarów lub lęków,

• ponownym przeżywaniem traumy poprzez zabawę, rysunki, opowiadanie historii,

• drażliwością, reakcjami agresywnymi.

Traumatyczne doświadczenia mogą przełożyć się na rozwój dziecka, jego pewność siebie i samopoczucie, dlatego bardzo ważne jest jak najszybsze rozpoznanie objawów i włączenie odpowiedniego leczenia.

Diagnozowanie PTSD

Jeśli zauważyłeś u siebie niepokojące objawy, które mogą wskazywać na zaburzenia natury psychicznej, należy skonsultować się z lekarzem. Na stronie https://twarzedepresji.pl/pomocpsychologiczna/ możesz znaleźć niezbędną pomoc, a to już pierwszy krok, żeby poczuć się lepiej. Wsparcie zapewnia Fundacja „Twarze Depresji” z udziałem Nationale-Nederlanden. Warto skorzystać z pomocy psychoterapeuty, który na podstawie przeprowadzonego wywiadu może skierować Cię do specjalistycznych klinik, które w komfortowych warunkach prowadzą testy diagnostyczne pod kątem PTSD.

Jak można pomóc osobie po traumatycznych przejściach?

Osoby, które mają za sobą traumatyczne przeżycia, początkowo często są zamknięte w sobie, odczuwają duży lęk, niechętnie się angażują w jakiekolwiek relacje międzyludzkie. Często szukają odpowiedniej osoby, która ich wysłucha. W takiej sytuacji nie należy przerywać opowieści, zadawać szczegółowych pytań ani wtrącać własnych historii. Może to spowodować kolejne wycofanie się osoby, która ma za sobą traumatyczne przeżycia. W wielu przypadkach rozmowa jest pierwszym krokiem do kolejnych etapów leczenia PTSD, które jest procesem ciągłym i długotrwałym.

Leczenie PTSD

PTSD leczy się poprzez ustalaną indywidualnie terapię, w zależności od potrzeb i nasilenia zaburzenia. Trauma często odbija się na poczuciu własnej wartości, powoduje, że wykonywanie codziennych czynności jest trudniejsze. To z czasem mija. Podczas leczenia często łączy się psychoterapię i farmakoterapię, ale można również samodzielnie sobie pomóc. Bardzo ważne jest nastawienie i chęć odwrócenia myśli od dramatycznych wydarzeń. Powinno w tym pomóc skupienie się na innych czynnościach lub osobach. Niekiedy niezbędne okazuje się poszukanie wsparcia. Dobrym rozwiązaniem jest udział w grupach terapeutycznych, które zrzeszają osoby o podobnych doświadczeniach. Rozmowa z ludźmi, którzy doświadczyli takich samych uczuć, często jest łatwiejsza. Można także spróbować się zrelaksować poprzez medytację czy jogę. Jakakolwiek aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na samopoczucie.

Osobom, które doświadczyły negatywnych zdarzeń, lekarze często zalecają terapie pomagające w powrocie do codzienności. Mogą skorzystać z nich także członkowie rodziny, którzy chcą zrozumieć, co dzieje się z bliską im osobą i jak mogą jej pomóc.

Farmakologia często jest uzupełnieniem psychoterapii. Pozwala wyciszyć dolegliwości, które utrudniają codzienne funkcjonowanie.

Gdzie warto udać się po pomoc?

Wczesne wykrycie PTSD pozwala szybciej uzyskać efekty leczenia. Najlepsze daje połączenie psychoterapii z odpowiednimi lekami. Sesje terapeutyczne najczęściej odbywają się raz w tygodniu i trwają kilka miesięcy, a nawet kilka lat. Jeśli jesteś uchodźcą z Ukrainy i potrzebujesz pomocy, możesz ją uzyskać w wielu miejscach. Ministerstwo Zdrowia przygotowało stronę https://www.gov.pl/web/zdrowie/pomoc-medyczna-dla-ukrainy, na której znajdziesz wiele przydatnych informacji dotyczących zdrowia psychicznego. Pod numerem 800 137 200 otrzymasz pomoc medyczną, receptę, skierowanie do specjalisty czy na badania.

Nationale-Nederlanden we współpracy z Fundacją „Twarze Depresji” przygotowało program pomocy dla osób dotkniętych wojną w Ukrainie https://twarzedepresji.pl/ukraina/. Jego założeniem jest wsparcie psychiczne i psychiatryczne. Dzięki temu, że wsparcie jest udzielane zdalnie, mogą z niego skorzystać osoby, które nie tylko uciekły do Polski, ale także zostały na miejscu i potrzebują pomocy. Specjaliści oferują ją również dzieciom i młodzieży. Warto pamiętać, że trauma wojenna może objawiać się na różne sposoby, dlatego należy podjąć pierwsze kroki, jak najszybciej się da.