Jak leczyć czyraka? Sposoby, postępowanie, diagnoza

Jak powstaje czyrak?

Czyrak to bolesna zmiana skórna wywołana najczęściej przez gronkowca złocistego (Staphylococcus aureus). Chorobą najczęściej obejmowany jest mieszek włosowy oraz otaczające go tkanki. Początkowo pojawia się ropna wydzielina, a następnie czop martwiczy. Czyraki mogą występować niemal na całym ciele: na twarzy, w miejscach intymnych, uchu, na karku, na kończynach dolnych i górnych czy tułowiu. Pojawiają się również w innych miejscach. Te na głowie łatwo pomylić z pryszczami. Większość czyraków samodzielnie pęka, a w miejscu po nich powstaje blizna. 

Czyrak jest łatwy do rozpoznania – to zmiana w kolorze czerwonym, z widocznym guzkiem. Zazwyczaj występuje pojedynczo, jednak zdarzają się też czyraki gromadne. Guzki mają kilka centymetrów średnicy. Są bolesne, w szczególności podczas dotyku. Mogą im towarzyszyć również powiększone węzły chłonne, ogólne osłabienie organizmu i gorączka. Po kilku dniach od pojawienia się zmiana przekształca się w krostę, która samoistnie znika po upływie kilku tygodni. Jeśli jednak czyrak nie pęka, pojawił się w okolicach twarzy lub dolegliwości są bardzo uciążliwe, należy skonsultować się z lekarzem. 

Przyczyny powstania czyraka

Wielu z nas jest nosicielami tej bakterii, ale nie u każdego pojawią się zmiany chorobowe. Zakażenie bakteryjne gronkowcem złocistym może być niebezpieczne dla osób z obniżoną odpornością. W szczególności powinni uważać nosiciele wirusa HIV, chorzy na AIDS, osoby w trakcie leczenia immunosupresyjnego, diabetycy, pacjenci dializowani i ze skrajnie wyniszczonym organizmem. Czyraki mogą się pojawiać w wyniku mikrouszkodzeń skóry, kiedy namnażają się bakterie. Prawdopodobieństwo występowania zmian zwiększa się u chorych na atopowe zapalenie skóry. 

Ryzyko zachorowania zwiększa się u osób nadużywających alkoholu i palących papierosy. Nie bez znaczenia jest również długotrwałe zażywanie leków, w tym glikokortykosteroidów. Oprócz tego czyraki mogą pojawiać się u osób, które mają braki witaminowe. Zbyt uboga w witaminy i składniki mineralne dieta często skutkuje spadkiem energii i obniżeniem odporności. Narażone na braki witaminowe są również osoby chorujące na anoreksję, bulimię lub inne zaburzenia odżywiania. 

Leczenie czyraka

Czyraka rozpoznaje się podczas wizyty u dermatologa. Sposób leczenia zależy od umiejscowienia zmiany, jej wielkości i towarzyszących dolegliwości. Zmiany o łagodnym przebiegu, bez gorączki i zlokalizowane daleko od twarzy najczęściej są leczone antybiotykami w maści lub środkami stosowanymi doustnie. Inaczej wygląda postępowanie w przypadku czyraków gromadnych, zlokalizowanych na twarzy lub z uciążliwymi dolegliwościami. W ich przypadku leczenie antybiotykiem jest konieczne, a cały proces może trwać nawet kilka miesięcy. 

Czyrak na wczesnym etapie przez wielu jest leczony domowymi sposobami. Jedną z metod stanowi stosowanie maści ichtiolowej, która przyspiesza gojenie. Ten sposób leczenia nie wymaga podawania antybiotyków, dlatego może być rozwiązaniem dla osób, które nie mogą ich przyjmować. 

Kiedy należy udać się do lekarza?

Regularnie obserwując swoje ciało, można szybko zauważyć niepokojące zmiany. Jeśli na skórze pojawi się czyrak, warto go pokazać lekarzowi pierwszego kontaktu. Pomoże on poradzić sobie ze zmianą. W przypadku gdy zmian jest dużo, są zlokalizowane obok siebie i pojawiają się dolegliwości bólowe, lepiej udać się do dermatologa. Wizyta u niego jest również wskazana, jeśli czyrak pojawił się na twarzy, w szczególności w okolicy ust czy nosa. Może to być groźne ze względu na bezpośrednie połączenie z żyłami mózgu, co w konsekwencji prowadzi nawet do zakażenia zatoki ziemistej czy opon mózgowych. 

Do lekarza powinny zgłosić się również osoby z obniżoną odpornością, które przyjmują wiele leków. Dobranie dla nich odpowiedniego sposobu leczenia wymaga zweryfikowania interakcji pomiędzy substancjami. Leczenie czyraka w ich przypadku często jest trudniejsze z uwagi na istniejące już choroby. Pamiętaj, że w sytuacji, kiedy zmiany mają charakter nawracający, konieczne bywa poszerzenie diagnostyki i wykonanie dodatkowych badań. Nawracający czyrak może świadczyć o rozwoju chorób układu immunologicznego. 

Wizyty lekarskiej może również wymagać czyrak na pośladku. Ze względu na umiejscowienie często utrudnia on wykonywanie wielu obowiązków domowych czy pracy biurowej. Często jest mylony z ropniem odbytu, dlatego, mając jakiekolwiek wątpliwości, należy to skonsultować z lekarzem. Warto także wybrać się na konsultację czyraka zlokalizowanego w miejscu intymnym. W szczególności, jeśli nie jest to pojedyncza zmiana.