Denga – ciężka choroba tropikalna

Denga – tropikalna choroba wirusowa

Denga to choroba zakaźna wywołana przez wirusa z rodziny Flaviviridae. Do tej samej rodziny należą wirusy odpowiedzialne za rozwój innych chorób tropikalnych, m.in. żółtej febry gorączki Zachodniego Nilu, japońskiego zapalenia mózgu, choroby Zika, omskiej gorączki krwotocznej, choroby lasu Kyasanur. Nie ma możliwości przeniesienia zakażenia dengą bezpośrednio z człowieka na człowieka. 

Obszary występowania wirusa dengi to kraje Afryki, Ameryki Południowej i Północnej, Azji Północno-Wschodniej, kraje Zachodniego Pacyfiku i Morza Śródziemnego. Denga rozwija się nie tylko na obszarach ubogich, ale też w zamożnych częściach krajów. Każdego roku jest diagnozowanych nawet do 100 milionów nowych zakażeń. Denga jest chorobą uleczalną, jednak jej ciężka postać jest obarczona wysokim wskaźnikiem śmiertelności. Pacjenci, którzy przeszli zachorowanie dengą, zyskują odporność nawet na 2 lata. 

Denga – źródła zakażenia 

Źródłem zakażenia dengą jest samica komara A. aegypti lub A. albopticus. Po ukąszeniu jad owada trafia do krwiobiegu i jelita środkowego. Stąd wirus zaczyna rozprzestrzeniać się na pozostałe narządy i tkanki. Szczególnie niebezpieczne dla człowieka jest ugryzienie samicy komara A.albopticus. To owad najbardziej rozpowszechniony w krajach Azji. Najwyższa aktywność komarów przypada na czas od świtu do południa, a następnie od zmierzchu do późnych godzin wieczornych. Aktywności owada sprzyja brak słońca i duża wilgotność powietrza w pochmurne dni.

Objawy zakażenia dengą

Przebieg dengi jest różnorodny i może przybrać aż trzy formy, a każda z nich charakteryzuje się innym przebiegiem i intensywnością objawów.

• Klasyczna postać dengi – okres wylęgania się wirusa wynosi od 4 do 7 dni. Po tym czasie objawy pojawiają się nagle, przybierając wysoką intensywność. Charakterystyczne dla dengi są: wysoka gorączka, silne bóle głowy, mięśni i stawów, bóle oczu, dolegliwości żołądkowo-jelitowe i uczucie łamania w kościach pleców i kończyn. Na ciele osoby zakażonej pojawia się grudkowo-plamista wysypka. Objawy ustępują stopniowo. Choroba trwa do 7 dni i najczęściej kończy się wyzdrowieniem. U dzieci denga przebiega bezobjawowo lub skąpoobjawowo z niewielką gorączką. 

• Krwotoczna postać dengi – okres wylęgania i czas utrzymywania się objawów jest podobny do postaci klasycznej zakażenia. Postać krwotoczna przebiega dwuetapowo. W fazie wstępnej pojawiają się wymioty, nudności, bóle brzucha. Druga faza przebiega znacznie ciężej. Dochodzi do pojawienia się krwotoków z nosa, wybroczyn na błonach śluzowych, krwawych wymiotów i stolców z widoczną domieszką krwi. Objawy te pojawiają się na skutek zwiększonej przepuszczalności naczyń krwionośnych. W krwotocznej postaci dengi u zakażonego obserwuje się również wodobrzusze i gromadzenie się płynu w opłucnej. 

• Wstrząsowa postać dengi – to najcięższa odmiana zakażenia, obarczona ryzykiem śmiertelności nawet do 50%. Objawami tej postaci dengi są ciągłe wymioty prowadzące do odwodnienia pacjenta, silne bóle brzucha i spadek ciśnienia krwi. 

W najcięższej postaci dengi dochodzi do krwotoków wewnętrznych i śpiączki chorego. Rokowanie zależy od przebiegu choroby, nasilenia objawów i wystąpienia powikłań. W przypadku niepodjęcia właściwego leczenia dochodzi do zgonu. 

Diagnostyka i leczenie zakażenia dengą

Rozpoznanie choroby następuje na podstawie wywiadu z pacjentem i badań laboratoryjnych. W przebiegu dengi rozpoznaje się leukopenię, trombocytopenię i wzrost stężenia transaminaz. Podobne nieprawidłowości występują również w przebiegu malarii, tularemii, w durze brzusznym, posocznicy, dżumie. Dlatego niezbędne jest przeprowadzenie testów z oznaczeniem białka wirusa dengi i badanie poziomu przeciwciał klasy IgM i IgG. 

Leczenie zakażenia ma charakter objawowy. Choremu są podawane leki przeciwwirusowe zapobiegające skazie krwotocznej i wstrząsowi, a także obniżające gorączkę. Kluczowe jest wyrównywanie bilansu płynów ustrojowych i elektrolitów, utraconych na skutek wymiotów i biegunki. W klasycznej, łagodnej postaci chory pozostaje w domu. Cięższy przebieg zakażenia może wymagać hospitalizacji i podania pacjentowi leków dożylnie. 

Jak uchronić się przed dengą?

W wyniku rozwoju turystyki i zwiększenia zainteresowania krajami strefy zwrotnikowej nastąpił wzrost zachorowania na dengę i przywiezienia wirusa do Europy. Głównym czynnikiem sprzyjającym rozprzestrzenianiu się choroby tropikalnej jest brak wiedzy na temat obszarów występowania dengi i zapobiegania zakażeniu. Jak więc uchronić się przed dengą? Profilaktyka zakażenia to przede wszystkim używanie moskitier podczas snu i siatek chroniących okna pomieszczenia, w którym przebywamy. Należy pamiętać o regularnym stosowaniu środków odstraszających owady i ich kilkukrotnej reaplikacji w ciągu dnia. Udając się na obszary o wysokiej wilgotności, należy założyć odzież z długimi rękawami i nogawkami. Osoby zakażone do czasu wyleczenia powinny pozostawać na kwarantannie, a opiekujący się nimi unikać kontaktu z ich płynami ustrojowymi. Planującym podróż do krajów występowania dengi zalecane jest przyjęcie szczepienia ochronnego.