Dieta dobra dla zębów – co jeść, a czego unikać, aby mieć zdrowe zęby

Co jeść dla mocnych zębów – ważne witaminy i minerały

Dieta dla zdrowia zębów i dziąseł powinna być dobrze zbilansowana, bogata w witaminy i składniki mineralne. Istotne składniki, które wpływają na stan jamy ustnej to w szczególności wapń, fosfor, witamina D i witamina C.

Wapń

To podstawowy budulec zębów i kości. Obecny jest także w kościach szczęki i wyrostka zębodołowego, a jego niedobór wpływa na obniżenie gęstości kości, rozwój osteoporozy i osłabienie zębów. Naturalne źródła wapnia w diecie to nabiał m.in. sery, jogurty, kefir, ale też zielone warzywa liściaste, szprotki i sardynki.

Witamina D

Witamina D reguluje poziom wapnia i fosforu we krwi i jest istotna dla zdrowia dziąseł, wpływa także na ogólną odporność organizmu. Naturalnym źródłem jest światło słoneczne i tłuste ryby, jednak jej niedobór jest na tyle powszechny, że może być potrzebna suplementacja. Jeśli masz wątpliwości, czy Twoja dieta zawiera odpowiednią ilość witaminy D, umów się na teleporadę z lekarzem internistą, który wystawi Ci e-skierowanie na badania – w tym oznaczenie poziomu witaminy D.

Witamina C

Jest konieczna do zachowania zdrowych tkanek przyzębia. Przy jej niedoborach może pojawić się tendencja do stanów zapalnych dziąseł. Jej niedobór jest rzadko spotykany, ale może powodować szkorbut – poważny stan zapalny dziąseł i wypadanie zębów. Bogate źródła tej witaminy to m.in. natka pietruszki, owoce dzikiej róży, porzeczki.

Fosfor

Wraz z wapniem bierze udział w mineralizacji zębów. Nie może go zabraknąć w codziennej diecie – występuje w zbożach, orzechach, mięsie drobiowym i jajach, a także pomidorach, ogórkach i cytrusach.

Produkty bogate w polifenole

Polifenole wywierają działanie antyoksydacyjne i w wielu badaniach wykazano ich hamujący wpływ na rozwój niektórych bakterii. Polifenole obecne są w produktach takich jak kawa i herbata (jednak pamiętaj, aby ich nie słodzić, a jeśli lubisz pić te napoje wyłącznie słodzone stosuj niskokaloryczne słodziki lub sorbitol, ksylitol lub mannitol), owoce jagodowe, jabłka, warzywa, oliwki i kakao.

Probiotyki

Wyniki badań sugerują ich hamujące działanie na rozwój bakterii próchnicotwórczych. Produkty bogate w probiotyki to jogurty naturalne, kefiry, kiszonki, kombucha i kimchi. Możesz również je suplementować – jednak przed zakupem suplementów diety z probiotykami warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą i dokładnie poznać ich skład.

Konsystencja ma znaczenie – które produkty szkodzą zębom?

Czy wiesz, że… próchnicy sprzyjają produkty, które przylegają do zębów? Unikaj cukierków typu toffi, krówek, słodkich ciastek, ale także krakersów czy chipsów ziemniaczanych. Znaczenie ma również czas kiedy je spożywasz – nie podjadaj w nocy, a także częstotliwość – unikaj podjadania między posiłkami.

Dlaczego zębom szkodzą produkty kwaśne?

Produkty, które wpływają na wzrost kwasowości (czyli spadek pH) w jamie ustnej to między innymi: soki owocowe, napoje energetyczne, słodkie napoje gazowane, wino, ale także owoce cytrusowe, kiszonki i pikle. Wartość pH większości soków i napojów gazowanych nie przekracza 4, a krytyczna wartość pH jamy ustnej, która może skutkować demineralizacją szkliwa wynosi 5,5 lub mniej.

Ciekawostka: wolne popijanie lub picie przez słomkę napojów o niskim pH, znacznie przedłuża ekspozycję zębów na działanie kwasów.

Woda

Częste picie wody w ciągu dnia pomaga zachować higienę jamy ustnej – ułatwia usunąć resztki jedzenia i bakterie. Poza tym nawodnienie organizmu jest ważne dla funkcjonowania wszystkich procesów biochemicznych.

Jakie pokarmy wpływają negatywnie na stan szkliwa?

Planując dietę, warto pamiętać o produktach, które wpływają negatywnie na stopień erozji szkliwa. Jeśli spożywasz dużo łatwo fermentujących węglowodanów – niemlecznych wolnych cukrów, takich jak sacharoza, miód, cukry zawarte w syropach i sokach owocowych – dajesz bakteriom próchnicotwórczym obecnym w płytce nazębnej łatwą pożywkę. W wyniku procesów metabolicznych dochodzi do produkcji kwasów odpowiedzialnych za demineralizację tkanek zęba.

Ciekawostka: zadbaj o odpowiedni skład posiłków, aby zminimalizować negatywny wpływ fermentujących węglowodanów na zęby – białko i tłuszcze mogą do pewnego stopnia zredukować ich próchnicotwórcze działanie.

Skutki niewłaściwej diety

Źle zbilansowana, niedoborowa dieta może powodować poważne problemy w obrębie jamy ustnej:

• stany zapalne dziąseł,

• owrzodzenia jamy ustnej,

• tendencja do ubytków szkliwa,

• próchnica i osłabienie zębów.

Skutkiem niewłaściwej diety, negatywnie wpływającej na stan zębów, mogą być niedobory mikro i makroelementów. Aby określić ich poziom, możesz skorzystać z teleporady – lekarz w trakcie e-wizyty zdecyduje czy konieczne jest wykonanie badań laboratoryjnych i jakich, a także wypisze ci e-skierowania na badania.