Jak wygląda dieta na chore jelita?
W przypadku występowania dolegliwości ze strony jelit niezbędne jest wprowadzenie odpowiedniej diety. Zalecenia żywieniowe powinny być opracowane w zależności od konkretnego rodzaju choroby, jak również nasilenia objawów z nią związanych. Zastosowanie odpowiedniego sposobu żywienia ma na celu zwiększenie jakości życia pacjentów oraz zmniejszenie ryzyka powikłań. Jak powinna zatem wyglądać dieta dobra dla jelit?
Polecane
Dieta na jelita - dla kogo?
Osoby zmagające się z chorobami jelit i dolegliwościami wynikającymi z ich zaburzonej czynności powinny stosować odpowiednią dietę. Wśród najczęstszych chorób związanych z funkcjonowaniem jelit można wymienić m.in.:
wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG),
chorobę Leśniowskiego-Crohna,
zespół jelita drażliwego (IBS),
rak jelita grubego,
zespół przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego (SIBO).
W wielu przypadkach zalecenia żywieniowe są bardzo podobne, jednakże każdy pacjent wymaga indywidualnego podejścia, m.in. w zależności od zaobserwowanych objawów.
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego - dieta
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) jest przewlekłą idiopatyczną chorobą zapalną jelit (IBD) obejmującą okrężnicę. Charakteryzuje się powierzchniowym zapaleniem błony śluzowej rozpoczynającym się od odbytnicy i rozciągającym się do proksymalnej części okrężnicy. Cechuje się nawracającym i emisyjnym przebiegiem. Choroba ta dotyka najczęściej osoby dorosłe w wieku 30-40 lat. Wrzodziejące zapalenia jelita grubego objawia się zwykle krwią w stolcu i biegunką. Dodatkowo mogą towarzyszyć temu symptomy takie jak: zwiększona częstotliwość wypróżnień, nocne wypróżnienia, skurcze w jamie brzusznej, nietrzymanie moczu i stosunkowo rzadko - bóle brzucha.
Wielu pacjentów zadaje pytanie: co jeść przy zapaleniu jelita grubego? W celu poprawy zdrowia dieta we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego powinna być łatwostrawna z obniżoną podażą tłuszczów i błonnika pokarmowego. W przypadku znacznego zaostrzenia przebiegu choroby stosuje się żywienie drogą dojelitową. Wśród produktów zalecanych u pacjentów z WZJG znajdują się m.in.: pieczywo pszenne, biały ryż, warzywa gotowane (np. marchew, ziemniaki, pomidory, dynia), owoce przetarte, bez skórki (np. banany, jabłka, owoce pestkowe), chude gatunki wołowiny, cielęcina, mięso drobiowe i z królika, ryby chude (np. dorsz, szczupak, sandacz) w formie gotowanej lub pieczonej w folii. W jadłospisie osób z WZJG mogą znaleźć się również: jaja (w postaci gotowanej na miękko lub na parze), produkty mleczne (np. jogurty, mleko, chude sery twarogowe), o ile pacjent nie cierpi na nietolerancję laktozy.
W diecie w zapaleniu jelita grubego należy wykluczyć: warzywa kapustne, cebulowe, strączkowe, niektóre owoce (np. czereśnie, gruszki, śliwki, owoce suszone), pieczywo razowe, tłuszcze (smalec i słonina, tłuste gatunki mięsa), produkty wysokoprzetworzone (np. fast foody, gotowe dania obiadowe), produkty smażone, napoje gazowane, mocną kawę i herbatę oraz alkohol.
Dieta na zapalenie jelita grubego - przepisy
W przypadku chorób układu pokarmowego żywienie wymaga zastosowania odpowiednich zasad. Poniżej został przedstawiony przykład jadłospisu na wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
Śniadanie: Pieczywo pszenne z masłem i polędwicą
Sposób przygotowania: Chleb posmaruj masłem i obłóż polędwicą.Śniadanie II: Ryż z przetartym jabłkiem
Sposób przygotowania: Ugotuj ryż, a następnie dodaj do niego przetarte jabłko (uprzednio obrane ze skórki).Obiad: Makaron pszenny z kurczakiem i pomidorami
Sposób przygotowania: Ugotuj makaron i mięso z kurczaka. Pomidory sparz, obierz ze skórki, pokrój na mniejsze kawałki. Połącz wszystkie składniki i podgotuj.Podwieczorek: Budyń czekoladowy na mleku bez laktozy
Sposób przygotowania: Budyń przygotuj wg instrukcji na opakowaniu. Wykorzystaj do tego mleko bez laktozy.Kolacja: Sałatka ziemniaczana z jogurtem i koperkiem
Sposób przygotowania: Ziemniaki ugotuj, pokrój na małe kawałki. Dodaj do nich jogurt naturalny wymieszany z koperkiem.
Co jeść na jelita drażliwe?
Zespół jelita drażliwego (IBS) to zaburzenie funkcjonowania przewodu pokarmowego. W zależności od postaci charakteryzuje się przewlekłą biegunką lub zaparciami, którym towarzyszą bóle brzucha i wzdęcia. Warto jednak wiedzieć, że objawy te są niespecyficzne, np. przyczyn wzdętego brzucha może być o wiele więcej. Podobnie jak w przypadku wrzodziejącego zapalenia jelit, dieta powinna być lekkostrawna z ograniczeniem spożycia tłuszczu. Pacjentom cierpiącym na zespół jelita drażliwego zaleca się stosowanie diety FODMAP, czyli diety o obniżonej zawartości fermentujących oligo-, di- i monosacharydów i polioli. Dodatkowo w postaci biegunkowej zaleca się ograniczenie spożycia produktów dostarczających wysokich ilości frakcji nierozpuszczalnej błonnika pokarmowego.
Uchyłki jelita grubego - zasady żywienia
Uchyłki jelita grubego to choroba, w której dochodzi do pojawienia się wypustek ściany przewodu pokarmowego znajdujących się głównie w rejonie esicy i zstępującej części okrężnicy. Co powinny jeść osoby z uchyłkami jelita grubego? Schemat żywienia zależy od postaci choroby. Chorzy, którzy nie zgłaszają przewlekłych dolegliwości, powinny stosować dietę wysokobłonnikową. Ważne jest wykluczenie z jadłospisu alkoholu. Dodatkowo u osób z nadmierną masą ciała warto wprowadzić dietę o obniżonej kaloryczności. Z kolei pacjenci, u których widoczne są zmiany zapalne jelita grubego, powinny stosować dietę o zredukowanej podaży błonnika. Należy dodać też, że na zdrowie wpływa korzystnie aktywność fizyczna. Regularna gimnastyka, spacery lub pływanie mogą poprawiać motorykę jelit.
- Tursi A. i in., Diet in colonic diverticulosis: is it useful?, „Polish Archives of Intestinal Medicine” 2020, nr 130, str. 232-239.
- Levine A. i in., Dietary guidance from the international organization for the study of inflammatory bowel diseases, „Clinical Gastroenterology and Hepatology” 2020, nr 18, str. 1381-1392.
- Dolan R. i in., The role of diet in the management of irritable bowel syndrome: a focus on FODMAPs, „Expert Review of Gastroenterology & Hepatology” 2018, nr 12, str. 607-615.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.