Co jeść i czego unikać w łuszczycy?

Czym jest łuszczyca?

Łuszczyca jest przewlekłą, zapalną chorobą skóry, w której przebiegu obserwowane są charakterystyczne grudki przybierające postać czerwonych plam pokrytych srebrnymi łuskami. Wypryskom łuszczycowym może towarzyszyć silne swędzenie i pieczenie skóry. Zmiany najwcześniej pojawiają się na skórze głowy, następnie zauważyć można łuszczącą się skórę na twarzy. Z biegiem czasu plamy mogą się rozprzestrzeniać też na inne części ciała.

Biorąc pod uwagę lokalizację zmian skórnych, możemy wyróżnić:

• łuszczycę zwyczajną dłoni i stóp,

• łuszczycę skóry głowy,

• łuszczycę paznokci,

• łuszczycę drobnogrudkową.

Oprócz tego u osób chorujących na łuszczycę może rozwinąć się łuszczyca stawowa, która początkowo objawia się w obrębie stawów rąk i stóp. To bardzo niebezpieczna postać. Nieleczona może doprowadzić nawet do trwałego inwalidztwa.

Łuszczyca sama w sobie nie stanowi zagrożenia dla życia. Pogarsza jednak jego jakość. W przebiegu łuszczycy obserwowane są stany zaostrzenia procesu chorobowego oraz długie okresy remisji, kiedy to skóra jest wolna od grudek i wykwitów. Niezdrowy styl życia i niewłaściwy sposób odżywiania się może pogarszać przebieg kliniczny choroby poprzez nasilenie stanów zapalnych w organizmie.

Jakie są przyczyny łuszczycy?

Przyczyny łuszczycy nie zostały jak dotąd poznane, choć bardzo często lekarze wskazują na podłoże genetyczne i zaburzenia pracy układu odpornościowego. Obecnie łuszczyca klasyfikowana jest do chorób autoimmunologicznych. Rozwija się więc ona w sytuacji, gdy układ odpornościowy rozpoznaje swoje komórki jako obce i zaczyna je niszczyć.

Do czynników mających wpływ na rozwój choroby należą:

• przewlekły stres,

• zakażenia niektórymi bakteriami,

• zaburzenia hormonalne,

• ciąża,

• nadwaga i otyłość,

• palenie papierosów,

• nadużywanie alkoholu,

• zażywanie niektórych leków,

• nieodpowiednia dieta,

• nieprzestrzeganie zasad higieny,

• nieodpowiednia pielęgnacja skóry.

Co jeść, a czego unikać przy łuszczycy?

Niezdrowy styl życia, nieodpowiedni sposób odżywiania się mogą zaostrzać objawy łuszczycy i wpływać negatywnie na skuteczność leczenia. Dieta w chorobach autoimmunologicznych powinna być indywidualnie dopasowana do każdego pacjenta i odpowiednio zbilansowana. W jadłospisie osób cierpiących na łuszczycę nie powinno zabraknąć kwasów omega-3, które mają udowodnione działanie prozdrowotne. Zmniejszają stan zapalny organizmu, który, jak wiadomo, jest główną przyczyną łuszczycy. Należy również zadbać o odpowiednią ilość antyoksydantów i witamin, które chronią organizm przed wolnymi rodnikami. W diecie osób cierpiących z powodu chorób autoimmunologicznych ważne są także witaminy E, C, beta karoten, które mają pozytywny wpływ na kondycję skóry. Nie powinno zabraknąć witaminy D, której niedobory zdarzają się często u osób z łuszczycą.

Produkty, które są zalecane w diecie osób chorujących na łuszczycę, to:

• ryby morskie,

• olej lniany,

• olej rzepakowy,

• oliwa,

• orzechy włoskie,

• nasiona lnu, dyni, słonecznika,

• świeże owoce i warzywa,

• pełnoziarniste produkty zbożowe,

• gorzkie kakao.

Osoby chorujące na łuszczycę powinny zrezygnować z palenia tytoniu i picia alkoholu. Badania kliniczne wykazały bowiem, że nikotyna wpływa negatywnie na funkcjonowanie układu immunologicznego, alkohol z kolei stymuluje produkcję cytokin prozapalnych oraz wolnych rodników. Nadmierne picie alkoholu nasila zmiany skórne, przez co zaostrza przebieg łuszczycy.

W diecie osób cierpiących z powodu łuszczycy nie ma miejsca na produkty wysokoprzetworzone oraz ubogie w błonnik. Wskazane jest również ograniczenie spożycia czerwonego, tłustego mięsa. Warto je zastąpić chudym mięsem drobiowym czy roślinami strączkowymi. Niewskazane jest picie dużej ilości kawy oraz używanie ostrych przypraw, ponieważ mogą one potęgować objawy skórne.

Jeśli oprócz łuszczycy stwierdzono u Ciebie celiakię, nietolerancję glutenu lub obecność przeciwciał skierowanych przeciwko gliadynie, rozważ zastosowanie diety bezglutenowej.

Do produktów, których należy unikać, ponieważ zaostrzają stan zapalny w organizmie, należą:

• tłuszcze zwierzęce (np.smalec),

• twarde margaryny,

• mięso, w szczególności czerwone i przetwory mięsne,

• produkty wysokoprzetworzone i ubogie w błonnik,

• słodycze i wyroby cukiernicze,

• mleko.

Jak powinna wyglądać dieta w łuszczycy?

Jak dotychczas nie udało się ustalić zaleceń dietetycznych dla osób cierpiących z powodu łuszczycy. Niemniej istnieją dane, z których wynika, że zmiana nawyków żywieniowych może korzystnie wpływać na przebieg tego schorzenia.

Uważa się, że nadwaga i otyłość wiążą się z podwyższonym ryzykiem rozwoju łuszczycy i prowadzą do nasilenia objawów chorobowych. Zaleca się więc, aby dieta przy łuszczycy oparta była na zasadach racjonalnego żywienia. Osobom, u których stwierdzono nadwagę lub otyłość, wskazane jest zastosowanie diety o obniżonej kaloryczności, która spowoduje utratę zbędnych kilogramów, a także włączenie regularnej aktywności fizycznej. Warto zastosować zasady diety śródziemnomorskiej, czyli dużą ilość świeżych warzyw i owoców, ryby morskie, oliwę, orzechy i węglowodany złożone, jak kasze, ryż, pieczywo pełnoziarniste. Kluczowe jest też odpowiednie nawodnienie. Eksperci zalecają picie przynajmniej 2 litrów wody dziennie. 

Łuszczyca jak inne choroby autoimmunologiczne jest schorzeniem przewlekłym i jej całkowite wyleczenie nie jest możliwe. To przypadłość, która ze względu na pojawiające się wykwity skórne może w bardzo negatywny sposób wpływać na stan psychiczny i samoocenę chorych. Nie znaczy to jednak, że muszą oni ciągle borykać się z jej przykrymi objawami. Odpowiednio dobrana dieta daje sporą szansę na wyciszenie uporczywych dolegliwości na długi czas. Połączenie zbilansowanego jadłospisu i odpowiedniego leczenia wpływa korzystnie na poprawę kondycji skóry. Warto również pamiętać, że zmiana nawyków żywieniowych, mimo że jest podstawą w leczeniu łuszczycy, powinna być skonsultowana z lekarzem.