Do jakiego lekarza udać się z depresją?

Jak rozpoznać depresję?

Potocznie depresję określa się zaburzeniem „nastroju”, ale jest to mylące uproszczenie. Owszem, część objawów dotyczy zaburzeń nastroju i manifestuje się poprzez przedłużające się uczucie smutku, przygnębienia i beznadziei. Jednak oprócz tej pierwszej grupy symptomów, chorzy na depresję odczuwają również zaburzenia poznawcze, motywacyjne i fizyczne.

Zaburzenia poznawcze dotykają przede wszystkim tego, co chory myśli o sobie, otaczającym go świecie i przyszłości, a są to głównie myśli negatywne. Do tej grupy symptomów zaliczyć należy także problemy z pamięcią, koncentracją, uwagą i uczeniem się. Problemy z motywacją z kolei wpływają na codzienne funkcjonowanie, powodując, że osoba cierpiąca na depresję ma trudności ze wstawaniem z łóżka, podejmowaniem decyzji, pracą, a nawet z odczuwaniem radości. Ostatnia grupa objawów może powodować pogorszenie kondycji fizycznej, bezsenność i zanik apetytu.

Kto leczy depresję?

Jeśli obserwujesz u siebie lub u swoich bliskich powyższe symptomy i utrzymują się one dłużej niż dwa tygodnie, warto szukać pomocy. Depresja jest jedną z najlepiej poznanych chorób psychicznych i dzięki specjalistycznej pomocy, można ją kontrolować, a leczenie przynosi bardzo dobre rezultaty.

Lekarz pierwszego kontaktu

Lekarz POZ jest w stanie rozpoznać i leczyć łagodną oraz umiarkowaną postać depresji. Podczas pierwszej wizyty specjalista przeprowadzi z chorym wywiad, zapyta o choroby towarzyszące, przyjmowane leki i dokona oceny funkcjonalnej. Na podstawie wstępnej diagnozy stwierdzi czy pacjent kwalifikuje się do leczenia farmakologicznego, czy potrzebuje specjalistycznej pomocy psychiatrycznej, zwracając szczególną uwagę na ocenę zagrożenia bezpieczeństwa, np. chęć zrobienia krzywdy sobie lub innym oraz występowanie objawów psychotycznych.

Jeśli odczuwasz objawy, które mogą wskazywać na depresję, warto zrobić pierwszy krok na drodze do leczenia i skonsultować swoje objawy z lekarzem pierwszego kontaktu lub internistą.

• Umów wizytę bez wychodzenia z domu

Lekarz psychiatra

Jeśli objawy depresji są nasilone, utrzymują się dłuższy czas i pojawiają się myśli samobójcze, chory powinien udać się do psychiatry, który zadecyduje o rodzaju leczenia farmakologicznego. Wyróżniamy trzy rodzaje substancji stosowanych w leczeniu depresji: trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TCA), inhibitory monoaminooksydazy (MAO) oraz inhibitory selektywnego powtórnego wychwytu serotoniny (SSRI). Leki te wpływają na poziom neuroprzekaźników w mózgu, które odpowiadają za nasz nastrój i odczuwane emocje, wpływając na ich poprawę. Ważne, aby pamiętać, że leki potrzebują czasu zanim zaczną działać. Mogą minąć nawet dwa, trzy, a nawet cztery tygodnie zanim chory odczuje poprawę. W tym czasie niezwykle ważne jest wsparcie, które może zapewnić rodzina oraz bliscy.

Czy antydepresanty uzależniają?

Leki antydepresyjne nie uzależniają. Jednak niektórych z nich nie można odstawić z dnia na dzień, bez uprzedniej konsultacji z lekarzem i planowego zmniejszania dawki. Jeśli przyjmowane są regularnie, według zaleceń, łagodzą objawy depresji i pomagają wrócić do codziennego funkcjonowania. Najważniejsze to rozpocząć leczenie – nieleczona depresja może prowadzić do nasilenia się symptomów i trwać nawet latami, uniemożliwiając choremu czerpanie radości z życia, a nawet powodując, że pojawią się u niego myśli samobójcze.

Jeśli z jakiegoś powodu masz utrudniony dostęp do psychiatry lub nie masz możliwości, aby umówić się na wizytę w placówce medycznej, warto skorzystać z konsultacji online. E-wizyta pozwala uzyskać fachową pomoc i dowiedzieć się czy objawy, które odczuwasz wymagają podjęcia specjalistycznego leczenia.

Psycholog i terapia psychologiczna

Leczenie psychologiczne obejmuje zarówno terapie poznawcze, jak i psychodynamiczne. Celem pierwszych jest złagodzenie objawów depresji w sposób bezpośredni i w krótkim czasie. Natomiast klasyczne terapie psychodynamiczne stawiają raczej na zmiany długoterminowe niż na szybkie wyeliminowanie symptomów depresji. Często łączy się leczenie farmakologiczne z terapią psychologiczną, w celu uzyskania trwałej poprawy stanu chorego. Kennedy, Lam, Nutt i Thase (2010) wskazują na trzy rodzaje terapii, skuteczne w leczeniu depresji: poznawczą, behawioralną i interpersonalną. Często dwie pierwsze metody są łączone i znane jako terapia poznawczo-behawioralna.

Terapia poznawcza

Koncentruje się na zmianie dysfunkcyjnego myślenia. Osoby cierpiące na depresję zwykle popadają w negatywne schematy myślenia o sobie, otaczającym je świecie i przyszłości. Właśnie nad tymi obszarami pracują terapeuci, aby je zmienić. Podczas terapii poznawczej terapeuta skupia się na bieżących problemach chorego i nie analizuje jego doświadczeń z dzieciństwa.

Terapia behawioralna

Koncentruje się na zachowaniu pacjenta i wypracowaniu zmian mających na celu jego poprawę. Terapeuta może zalecić monitorowanie nastroju i aktywności chorego, a także pracować nad technikami relaksacyjnymi. W nurcie behawioralnym popularna jest również technika ekspozycji, która polega na rozmowie o wybranym bolesnym problemie. Po pierwszych spotkaniach z terapeutą można czuć się gorzej, bo wracają bolesne wspomnienia, ale z czasem emocje te spłycają się.

• Przeczytaj również o Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach

Terapia interpersonalna

Koncentruje się na teraźniejszych problemach w relacjach, takich jak trudności w komunikacji z rodziną, bliskimi, czy pracodawcą. Jest formą terapii psychodynamicznej i skupia się na czterech obszarach: reakcjach żalu, sporach, pełnionych rolach i braku umiejętności interpersonalnych. Do głównych zalet tego podejścia można zaliczyć krótki czas trwania terapii.

Rozpoczęcie terapii to kolejny krok na drodze do wyleczenia depresji. Warto skorzystać z konsultacji psychologicznej, aby uzyskać zalecenia terapeutyczne. To właśnie psycholog może pomóc Ci w wybraniu odpowiedniego typu terapii i skierować do psychoterapeuty.