Fotostarzenie – czym jest i jak się przed nim chronić?
Fotostarzenie to proces degeneracji skóry, wywołany nadmierną ilością promieniowania UV. Na jego tempo istotnie wpływają też inne czynniki, w tym dym tytoniowy i zanieczyszczenie środowiska. To zjawisko nieuniknione, ale możesz je spowolnić odpowiednią profilaktyką.
Czym jest fotostarzenie skóry?
Fotostarzenie oznacza proces degeneracji skóry, wywołany działaniem promieniowania UV, emitowanego przez słońce oraz lampy, np. w solarium. Na tempo jego rozwoju wpływają również dym tytoniowy, zanieczyszczenia powietrza oraz klimat. Fotostarzenie odnosi się do wielu destrukcyjnych zmian w wyglądzie, funkcjonowaniu i strukturze skóry. Stopień uszkodzenia tkanek uwarunkowany jest w dużej mierze natężeniem, długością fali, częstością ekspozycji ciała na światło, a także fototypem skóry. Fotostarzenie powoduje wyraźne zmiany zwłaszcza w okolicach najczęściej odsłoniętych i narażonych na bezpośrednie działanie promieniowania UV. Proces starzenia się jest efektem długotrwałego, tzn. wieloletniego, przewlekłego, naświetlania skóry, dlatego jeśli latem pozwolisz sobie na kilkudniowy relaks pod chmurką, nie musisz się obawiać się, że zmarszczki pod oczami natychmiast się pogłębią. Ale uważaj! Powtarzanie takiego zachowania przez dłuższy czas, a także korzystanie ze sztucznego naświetlania zimą w solarium może przyspieszyć ten proces. Mimo wszystko fotostarzenie się skóry to zjawisko nieuniknione, ale możesz je spowolnić odpowiednią profilaktyką.
Jak można chronić skórę przed fotostarzeniem?
Kumulacja dawek promieniowania, nasilona dodatkowo przez czynniki środowiskowe, takie jak palenie tytoniu, zanieczyszczone powietrze, zła dieta, powoduje wiele negatywnych zmian na ciele, widocznych zwłaszcza w okolicy twarzy, dekoltu i dłoni. Najbardziej charakterystycznym objawem postępującego procesu fotostarzenia są pogłębiające się zmarszczki na czole oraz w okolicy oczu, nosa i ust, przesuszenie i przebarwienia (zwłaszcza na dłoniach) oraz rogowacenie naskórka, uczucie szorstkości, utrata elastyczności skóry. W efekcie zmienia się też jakość skóry. Staje się ona bardziej cienka, mniej sprężysta i bardziej podatna na uszkodzenia. Ponadto możesz zauważyć na ciele więcej zaskórników lub zaobserwować ich przerost. Poza fotostarzeniem się skóry promieniowanie UV sprzyja obniżeniu jej funkcji immunologicznych oraz stymuluje rozwój nowotworów, dlatego profilaktykę powinno się prowadzić przez cały rok i to od wczesnego dzieciństwa, nie tylko przed sezonem na opalanie.
Ochronę skóry przed fotostarzeniem rozpocznij od zmniejszenia ekspozycji ciała na promieniowanie słoneczne lub ogranicz czas jej trwania. Stosuj również odpowiednią odzież. W tym celu wybieraj materiały ciasno tkane, ale przewiewne, noś nakrycia głowy i okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV. Możesz też dodatkowo stosować parasole i ekrany przeciwsłoneczne. Jednym z ważnych elementów profilaktyki jest unikanie solarium. Zatroszcz się o ochronę skóry, zwłaszcza jeśli zażywasz leki lub stosujesz kosmetyki do ciała zawierające niektóre antybiotyki, olejki eteryczne i zioła. Wiele z nich działa fotouczulająco. Wysypka od słońca czy widoczne zmarszczki nie grożą Ci, jeśli stosujesz kremy z filtrem. Wybierając kosmetyk, zwróć uwagę na rodzaj i moc filtra. Niektóre absorbują promienie UV, inne zaś je rozpraszają. W sezonie zimowym szukaj balsamów ze wskaźnikiem ochrony SPF 30, w okresie letnim zaś optymalnym wyborem będzie SPF 50. Zalecana dawka preparatów tego typu to około 2mg/cm3. Aplikuj krem na 30 minut przed wyjściem na słońce i powtarzaj zabieg co 2-3 godziny.
Zabiegi na fotostarzenie
Profilaktykę możesz uzupełnić o proste domowe sposoby na przebarwienia, zmarszczki i utratę elastyczności skóry. W tym celu wzbogać dietę zwłaszcza o witaminy A, C i E oraz prowitaminy z grupy B. Podczas codziennej pielęgnacji ciała stosuj kremy i balsamy zawierające koenzym Q10 i beta-karoten. Cenne są też naturalne produkty o właściwościach antyoksydacyjnych, które masz w domu. Takie działanie wykazują m.in. ekstrakty z zielonej herbaty i winorośli, oleje (np. makadamia, arganowy, awokado, migdałowy, morelowy, malinowy i pomidorowy), masło kakaowe, algi morskie, w tym Spirulina sp., rumianek czy korzenie ratanii. Domową profilaktykę możesz też wzbogacić o regularne zabiegi kosmetyczne, stosowane w celu uelastycznienia i uszczelnienia naczyń włosowatych, redukcji przebarwień, nawilżenia i odbudowy bariery lipidowej skóry. Wśród zabiegów tego typu wymienia się zwłaszcza fotoodmładzanie technologią IPL, radiofrekwencję nieablacyjną mikroigłową, peelingi chemiczne, laser węglowy, oksybrazję, mezoterapię (mikroigłową, bezigłową i igłową).
- Z. Adamski, A. Kaszuba, Dermatologia dla kosmetologów, Edra Urban & Partner, Wrocław 2019.
- M. Noszczyk, Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska, PZWL, Warszawa 2010.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.