Gotowanie a parowanie - co jest lepsze?
Ogromne znaczenie dla zdrowia ma nie tylko rodzaj jedzonego posiłku, ale także sposób jego przygotowania. Smażenie w głębokim tłuszczu sprawi, że nawet postrzegane za korzystne dla organizmu produkty staną się wysokokaloryczne i ciężkostrawne. Prawdziwie zdrowym przeciwieństwem smażonych potraw są dania na parze. Jest to forma obróbki termicznej, dzięki której produkty zachowują witaminy i składniki mineralne, a jednocześnie są delikatne dla układu pokarmowego. Co warto gotować na parze i w jaki sposób można to robić?
Dlaczego jedzenie gotowane na parze jest zdrowsze?
Nawet podczas zwykłego gotowania witaminy i składniki mineralne są wypłukiwane z produktów. Tymczasem ogromną zaletą przygotowywania potraw na parze jest ograniczenie utraty witamin i mikroelementów - jest ono niemal dwukrotnie mniejsze niż w przypadku gotowania w wodzie. Dania przyrządzane opisaną metodą są również bardziej soczyste i aromatyczne. Mają zachowany kolor, smak i właściwą danemu produktowi konsystencję.
Potrawy gotowane na parze są zdecydowanie bardziej lekkostrawne od duszonych, pieczonych lub smażonych. Tkanki produktów szybko ulegają efektywnemu zmiękczeniu, a dania przygotowuje się bez zbędnego tłuszczu. Wszystko to sprawia, że jedzenie na parze w dużym stopniu ogranicza ryzyko wystąpienia problemów z układem pokarmowym czy też nadciśnieniem i podwyższonym cholesterolem. Parowanie potraw wpisuje się zwłaszcza w zasady diety na wątrobę, woreczek żółciowy czy żołądek.
Urządzenia do gotowania na parze
Z omawianym przyrządzaniem potraw najczęściej kojarzą się dania z parowaru, jednak nie tylko ten przyrząd służy do gotowania na parze. Istnieje wiele tańszych urządzeń, które można stosować do przygotowywania posiłków w ten sposób. Produkty różnią się właściwościami i ceną. Budżetowym rozwiązaniem wydaje się sitko lub specjalny garnek do gotowania na parze. Co ciekawe, możliwe jest nawet gotowanie na parze w mikrofali. Kuchenka musi mieć jednak specjalną funkcję i potrzebne są do tego odpowiednie naczynia.
Dania przygotowywane na parze w elektronicznym urządzeniu powstają znacznie szybciej, ponieważ dysponujemy w nim kilkoma poziomami. Dzięki temu można przygotowywać jednocześnie różne składniki, np. na jednym poziomie ugotować rybę, na innym warzywa, a na kolejnym ryż. Jak można gotować na parze bez parowaru? Alternatywą jest zazwyczaj specjalny garnek o prostej budowie. Jego dolna część przeznaczona jest do podgrzewania wody, podczas gdy na górnej znajduje się specjalna tacka, na której umieszcza się produkty spożywcze. Jest to zdecydowanie najtańsze naczynie, ale gotowanie w parowarze trwa zdecydowanie krócej, ponieważ w garnku odbywa się ono tylko na jednym poziomie. Oczywiście można ułożyć na nim różne produkty. Inaczej niż w przypadku parowaru para dociera do wszystkich składników bardziej równomiernie.
Jak gotować warzywa na parze?
Warzywa i owoce powinno się gotować na parze w całości albo w jak największych kawałkach. Nawet uszkodzenia skórki mogą poskutkować utratą witamin, a celem jest przecież ich jak największe zachowanie. Nakładki umieszcza się przynajmniej 2,5 cm nad powierzchnią wody, ponieważ nie może się ona stykać z jedzeniem. Pokrywka natomiast musi być dobrze dopasowana, żeby nie tracić ciepła. Pomiędzy kawałkami jedzenia pozostawia się przerwy, żeby para mogła swobodnie między nimi krążyć.
Co z mięsem? Do gotowania na parze wybiera się mięso chude i niewymagające długiej obróbki cieplnej. Nigdy nie wolno też solić przygotowywanych produktów - jeśli chce się dodać sól, można to zrobić dopiero na talerzu. Aby poprawić smak gotowanych potraw, do wrzątku można wlać odrobinę wytrawnego białego wina. Trzeba też pamiętać, że im wyższy jest poziom parowaru, tym słabiej dociera tam para i tym dłużej trwa nagrzewanie.
Szczególnym wyzwaniem jest gotowanie ryżu na parze, gdyż do tego przeznaczony jest osobny pojemnik, do którego wlewa się trochę wody. Umożliwia to napęcznienie ryżu i poprawienie jego walorów smakowych. Gotowanie ryżu w parowarze sprawia też, że wchłania on całą wodę. Wobec tego nie wylewa się znajdujących się w niej substancji odżywczych, jak to ma miejsce w przypadku gotowania w wodzie.
Gotowanie na parze - przepisy
Przepisy na dania z parowaru są różnorodne, dlatego trudno o wybór kilku najlepszych. Ale spróbujmy! Jednym z polecanych dań jest dorsz w papryce i cukinii. Składniki:
4 filety z dorsza,
2 pokrojone w paski czerwone papryki,
2 pokrojone w paski cukinie (cukinia ma właściwości detoksykacyjne, to także dobre źródło wody, a do tego jest lekkostrawna),
2 zmiażdżone ząbki czosnku,
posiekany por,
2 łyżki oliwy z oliwek,
łyżka octu balsamicznego,
kilka liści tymianku.
Sposób przygotowania: Por, czosnek, paprykę i cukinię gotuj przez 5 minut. Po tym czasie dodaj do nich tymianek i gotuj przez kolejne 10 minut, w międzyczasie dodaj ocet. Jednocześnie posmaruj lekko oliwą dorsza i gotuj go przynajmniej 5 minut. Wszystkie składniki połącz ze sobą na talerzu
Niektóre przepisy na dania gotowane na parze są na tyle proste, że można je przygotować bez specjalistycznego sprzętu. Przykładem jest łosoś w ziołach. Składniki:
chudy filet z łososia,
brokuł,
¼ dyni,
przyprawy (bazylia, oregano, pieprz, lubczyk).
Sposób przygotowania: Przez 5-7 minut gotuj brokuł wraz z różyczkami na parze, łososia i kawałki dyni posyp przyprawami i włóż do drugiego naczynia. Zakryj je i włącz ogień, a po wyjęciu możesz skropić rybę sokiem z cytryny. Dynia ma wiele zdrowotnych właściwości, które zawdzięcza między innymi wysokiej zawartości witaminy A. Ponadto jest lekkostrawna. Smacznego i na zdrowie!
- Preti R. i in.: Effect of Steaming and Boiling on the Antioxidant Properties and Biogenic Amines Content in Green Bean (Phaseolus vulgaris) Varieties of Different Colours. ”Journal of Food Quality” 2017.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.