Jak rozpoznać grzyby trujące i uniknąć zatrucia?

Grzyby trujące – jak je rozpoznać?

Wybierając się na grzybobranie, trzeba być dobrze przygotowanym teoretycznie i wiedzieć, jak odróżniać grzyby jadalne od tych trujących. Możesz skorzystać z pomocy atlasu do zbierania grzybów albo bardziej doświadczonego grzybiarza. Dostępne są także aplikacje dla grzybiarzy, dzięki którym możesz ocenić, czy dany grzyb nie stanowi zagrożenia dla zdrowia i życia (pamiętaj jednak, że jeśli masz wątpliwości czy grzyb jest na pewno jadalny, lepiej po prostu go nie zbierać). Możesz także udać się do Powiatowej Stacji Epidemiologiczno-Sanitarnej i poprosić o ocenę grzyboznawcę.

Grzyby trujące zawierają substancje toksyczne, które są bardzo szkodliwe dla organizmu człowieka. Mogą nawet doprowadzić do jego śmierci lub poważnego uszkodzenia organów wewnętrznych. 

Zbierając grzyby, łatwo jest się pomylić i zamiast grzyba jadalnego, wziąć ze sobą trującego. Różne grzyby dają różne objawy zatrucia. Najłatwiej jest o pomyłkę, gdy zbiera się młode, niewykształcone jeszcze w pełni owocniki grzyba. Tylko dojrzały grzyb ma wszystkie książkowe cechy, które pozwalają uniknąć pomyłki. 

Niektóre osoby, chcąc sprawdzić, czy grzyb jest trujący, sprawdzają jego smak: czy jest gorzki i czy szczypie w język. Nie jest to dobra metoda, ponieważ wiele grzybów trujących ma całkiem dobry smak, podczas gdy niektóre jadalne grzyby miewają nie najlepszy. Warto wiedzieć, że już samo spróbowanie trującego grzyba może mieć negatywne konsekwencje dla twojego zdrowia.

Nieprawidłowe jest też założenie, że nie występują grzyby trujące z gąbką pod kapeluszem, bowiem nie wszystkie grzyby bez blaszki są jadalne.

Do trujących grzybów, które absolutnie nie mogą znaleźć się w twoim koszyku, zaliczane są:

• muchomor sromotnikowy,

• muchomor czerwony,

• muchomor plamisty,

• muchomor wiosenny,

• muchomor jadowity,

• borowik szatański,

• strzępiak ceglasty,

• borowik purpurowy,

• piestrzenica kasztanowata,

• maślanka wiązkowa,

• zasłonak rudy.

Do zbierania grzybów należy podchodzić bardzo odpowiedzialnie. Suszone grzyby należy przyjmować w prezencie tylko od zaufanych osób, gdyż praktycznie niemożliwe jest stwierdzenie po ususzeniu, z jakim grzybem masz do czynienia.

Jakie są objawy zatrucia grzybami trującymi?

Najbardziej niebezpiecznymi grzybami trującymi, po których spożyciu dochodzi do ciężkich zatruć, nawet śmiertelnych w skutkach, są grzyby, które mają blaszki. Największą liczbę zatruć stwierdza się po spożyciu muchomorów – sromotnikowego, plamistego i czerwonego. Zdecydowanie największe niebezpieczeństwo stwarza muchomor sromotnikowy. Toksyny, które zawiera, nie są rozpuszczalne w wodzie, przez co gotowanie muchomora sromotnikowego nie obniża aktywności trucizny.

Najczęściej toksyny zawarte w trujących grzybach atakują układy nerwowy, pokarmowy i przywspółczulny.

Jak toksyny z trujących grzybów wpływają na układ nerwowy?

Po spożyciu muchomora plamistego i czerwonego pierwsze objawy zatrucia mogą pojawić się maksymalnie do 6 godzin. Pierwsze 2 godziny to czas, w którym zatrucie jest w formie utajonej. Nie ma żadnych objawów wskazujących na połknięcie trucizny. Do 6 godzin pojawią się jako pierwsze: nadmierna gadatliwość, oszołomienie, zawroty głowy, problemy z równowagą i koncentracją, brak koordynacji ruchowej, drżenie mięśni, drętwienia, a w skrajnych przypadkach nawet śpiączka. Mogą wystąpić halucynacje i omamy z widzeniem kalejdoskopowym, a także nadwrażliwość na dźwięki i światło, zaburzenia widzenia – falowanie obrazu, widzenie w kolorze żółtym, zielonym i czerwonym. Osoba z objawami zatrucia może mieć problem z oszacowaniem odległości od przedmiotów, mogą one też wydawać się przesadnie wielkie.

Kolejną fazą objawów, jakie mogą się pojawić, są stany euforyczne i duży przypływ energii, a następnie stany lękowe, panika, obawy przed śmiercią. Osoba może stać się agresywna.

Jak toksyny z trujących grzybów wpływają na układ pokarmowy?

Muskaryna jest toksyną zawartą w trujących grzybach, odpowiedzialną za objawy występujące ze strony układu pokarmowego. Są to strzępiak ceglasty, muchomor plamisty i muchomor czerwony.

Ciężkie zatrucie grzybami ze strony układu pokarmowego może doprowadzić nawet do wstrząsu. Najczęściej jednak pojawiają się objawy takie jak: ból brzucha, wymioty, nudności, a także bolesne odczuwanie potrzeby oddania stolca. Zatrucie pokarmowe wyżej wymienionymi grzybami bardzo rzadko wywołuje uszkodzenie wątroby i nerek. Wszystko zależy od dawki toksycznej substancji, jaką się przyjmie, oraz od indywidualnej podatności organizmu. Najczęściej takie zatrucia przebiegają łagodnie i w większości przypadków pozwalają na całkowite wyzdrowienie chorego.

Jak toksyny z trujących grzybów wpływają na układ przywspółczulny?

Objawy ze strony układu przywspółczulnego są zależne od tego, jaka ilość toksyn i z jakich grzybów została spożyta.

Spożycie muchomora czerwonego albo plamistego prowadzi do pojawienia się po około 2 godzinach pierwszych objawów. Należą do nich m.in.: zmiany temperatury ciała, ciśnienia krwi, rozszerzenie się źrenic, zmiany w rytmie bicia serca czy drżenie mięśni.

Spożycie strzępiaka ceglastego i zawartej w nim muskaryny w ciągu pół godziny może spowodować pojawienie się: ślinotoku, obfitego pocenia się, łzawienia i zwiększonej produkcji śluzu czy żółci. Dodatkowo spowalnia akcja serca, spada ciśnienie krwi, pojawiają się skurcze żołądka i jelit, może dojść także do obrzęku płuc.

Jakie grzyby trujące mogą spowodować śmiertelne zatrucie?

Wśród grzybów trujących są grzyby, których spożycie zazwyczaj kończy się śmiertelnie. Dlatego należy się ich bezwzględnie wystrzegać. Należą do nich: muchomory – sromotnikowy, wiosenny i jadowity, piestrzenica kasztanowata, zasłonak rudy, hełmówka.

Zawarte w tych grzybach substancje trujące uszkadzają narządy wewnętrzne: serce, wątrobę, nerki, śledzionę, w wyniku czego chory może doznać niewydolności wielu narządów jednocześnie i umrzeć.

Dlatego w przypadku jakiegokolwiek zatrucia grzybami bardzo ważne jest to, aby jak najszybciej zapewnić poszkodowanemu opiekę lekarską.