Gdzie można znaleźć gumę arabską? Jakie ma właściwości i zastosowanie?
Dodatki do żywności mają wiele właściwości, z których część może pozytywnie wpływać na zdrowie człowieka. Jednym z takich dodatków jest guma arabska, która ma właściwości zagęszczające, emulgujące oraz żelujące. Wchodzi w skład wielu produktów spożywczych, takich jak wyroby cukiernicze, napoje czy produkty mleczne. Guma arabska jest również stosowana w kosmetyce czy produktach farmaceutycznych.
Co to jest guma arabska?
Guma arabska to dodatek do żywności dopuszczony do obrotu w Unii Europejskiej pod numerem E414. Pochodzi z roślin, głównie glonów i bakterii. Na gotowych produktach przeznaczonych do spożycia można ją znaleźć pod nazwą guma akacjowa lub senegalska. Ma lepką konsystencję, która twardnieje pod wpływem powietrza. Uzyskuje się ją poprzez nacięcie łodygi Acacia Senegal lub jej gałęzi, w której znajduje się żywica. Ma bursztynowo-brązowy kolor. Po zebraniu guma arabska podlega suszeniu, gdzie osiąga ostateczną formę jasnożółtego proszku. Jej produkcja odbywa się głównie w krajach afrykańskich, takich jak Etiopia, Tanzania czy Nigeria.
Właściwości gumy arabskiej
Guma akacjowa składa się w większości z polisacharydów. W przewodzie pokarmowym nie dochodzi do jej trawienia. Znane jest jej działanie probiotyczne, ponieważ dobrze działa na bakterie jelitowe i korzystnie oddziałuje na ludzki organizm. Chroni go przed negatywnym działaniem szkodliwych czynników chorobotwórczych. Do najbardziej znanych właściwości gumy arabskiej należą te zagęszczające, żelujące, a także emulgujące ‒ z tego powodu jest wykorzystywana zarówno w branży żywieniowej, jak i kosmetycznej. Jest dobrze rozpuszczalna w wodzie, natomiast nie rozpuszcza się w alkoholu i olejach. Słabo rozpuszcza się w glicerolu.
W branży żywieniowej guma arabska jest częstym dodatkiem do produktów o obniżonej kaloryczności oraz zawartości tłuszczu. Może znajdować się w składzie produktów „light”, a jej zadaniem jest zagęszczenie produktu. Guma arabska tworzy galaretowatą strukturę bez koloru i zapachu. Dzięki jej zawartości produkty mają żelową konsystencję, ale nie ciągną się.
Zastosowanie gumy arabskiej
Najczęstszym wykorzystaniem gumy akacjowej jest dodawanie jej do produktów spożywczych, głównie z powodu jej cennych właściwości. Stanowi dodatek do produktów mlecznych, wyrobów cukierniczych, napojów bez dodatku alkoholu, a także gum do żucia i galaretek. Gumę arabską dodaje się również do produktów przeznaczonych dla niemowląt oraz osób będących na diecie bezglutenowej, ponieważ dzięki niej są one mniej kruche i smaczniejsze.
Guma arabska nie zmienia walorów smakowych oraz zabarwienia produktu spożywczego, dlatego jest stosowana również w suplementach diety, sokach warzywnych, serach topionych, a nawet do produkcji piwa i klarowania wina. W zależności od produktu guma akacjowa ma różne zastosowanie. W przypadku piwa i słodzonych napojów gazowanych powoduje powstawanie trwalszej i bardziej stabilnej piany. Dodatek gumy arabskiej do produktów przedłuża uczucie sytości, dlatego powinny po nie sięgać osoby, które walczą z nadwagą, a także które stosują dietę bogatą w błonnik.
Guma arabska ma zastosowanie również w branży farmaceutycznej, w szczególności do wytwarzania produktów osłaniających błony śluzowe żołądka. Wykazuje działanie łagodzące i osłaniające, dlatego bywa składnikiem syropów zmniejszających objawy kaszlu lub tabletek na gardło, ponieważ chroni śluzówkę i łagodzi podrażnienia. Produkty z gumą arabską powinny jeść osoby, które często zmagają się z zapaleniem dziąseł, bólem gardła oraz kaszlem. Ta substancja może też ograniczać wchłanianie tzw. złego cholesterolu do krwi.
Guma arabska jest chętnie stosowana w kosmetyce, ponieważ wykazuje działanie zmiękczające i nawilżające. Bywa składnikiem produktów do pielęgnacji twarzy i ciała, wpływa na konsystencję maseczek czy gęstych produktów do demakijażu. Osoby, które zmagają się z problemami skórnymi, powinny stosować kosmetyki z dodatkiem gumy arabskiej, gdyż dzięki nim ich skóra może się poprawić.
Guma arabska jest z powodzeniem stosowana także w przemyśle papierniczym jako składnik klejów, farb, pasteli i farb akwarelowych. Znaczkom pocztowym zapewnia kleistość.
Czy guma arabska jest szkodliwa?
Guma arabska została dopuszczona do spożycia. Rzadko pojawiają się działania niepożądane ‒ do najczęściej występujących zalicza się wzdęcia i gazy. Ten dodatek do żywności posiada wiele właściwości prozdrowotnych, głównie związanych ze zdrowymi jelitami, dlatego mogą go spożywać osoby, które potrzebują wsparcia w prawidłowym funkcjonowaniu układu pokarmowego. Spożywanie gumy arabskiej w nadmiernych ilościach może spowodować nasilenie się objawów astmy.
- J. Bator, Zamień chemię na jedzenie, Wydawnictwo Znak, Kraków 2013.
- J. Cybulska, Co skrywa litera E?, Wyd. ACADEMIA – magazyn Polskiej Akademii Nauk 1 (53), Kraków 2018, s. 16-18.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.