Hepatologia – co to? Jak dbać o wątrobę?

Czym jest hepatologia?

Hepatologia to dziedzina medycyny, która specjalizuje się w diagnozowaniu, leczeniu i profilaktyce chorób wątroby, pęcherzyka żółciowego oraz dróg żółciowych. Wątroba jest jednym z najważniejszych organów w naszym organizmie, pełniącym wiele istotnych funkcji, takich jak filtracja krwi, produkcja żółci i metabolizm substancji odżywczych. Gdy coś nie działa prawidłowo w naszej wątrobie, może to prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Dlatego jeśli podejrzewasz u siebie problemy z wątrobą to zgłoś się do lekarza rodzinnego lub internisty, którzy w razie potrzeby skierują Cię do hepatologa.

Jak wygląda badanie u hepatologa?

Podczas wizyty u hepatologa, lekarz przeprowadzi z Tobą szczegółowy wywiad i przeprowadzi badanie fizykalne, w tym badanie palpacyjne jamy brzusznej. Na podstawie zebranych informacji, hepatolog może zlecić dodatkowe badania, takie jak tomografia komputerowa wątroby, badanie poziomu enzymów wątrobowych czy biopsja wątroby.

Jakie są najczęstsze choroby wątroby?

Wątroba jest narażona na wiele różnych schorzeń, które mogą wpływać na jej funkcjonowanie. Oto kilka najczęstszych chorób wątroby:

1. Wirusowe zapalenie wątroby – istnieje kilka typów wirusów zapalenia wątroby (typu A, B, C, D i E), które mogą prowadzić do zapalenia wątroby. Te infekcje mogą być przyczyną uszkodzenia wątroby i prowadzić do niewydolności narządu.

2. Marskość wątroby – jest to poważne schorzenie, w którym zdrowa tkanka wątroby zostaje zastąpiona przez tkankę łączną. Marskość wątroby może prowadzić do niewydolności narządu i innych powikłań.

3. Stłuszczenie wątroby – jest spowodowane gromadzeniem się tłuszczu w komórkach wątroby. To schorzenie jest często związane z otyłością i niezdrowym stylem życia.

4. Choroby dróg żółciowych – mogą obejmować zapalenie dróg żółciowych, kamicę żółciową i zwężenie dróg żółciowych. Te problemy mogą utrudniać swobodny przepływ żółci i prowadzić do poważnych dolegliwości.

5. Choroby metaboliczne wątroby – obejmują takie schorzenia jak hemochromatoza (nadmiar żelaza w organizmie), choroba Wilsona (zaburzenie metabolizmu miedzi) i niedobór alfa1-antytrypsyny (genetyczne schorzenie powodujące uszkodzenie wątroby).

6. Nowotwory wątroby i dróg żółciowych – wątroba może być podatna na rozwój zarówno nowotworów łagodnych, jak i złośliwych. Najczęstszym pierwotnym nowotworem złośliwym wątroby jest rak wątrobowokomórkowy.

7. Torbiel na wątrobie.

Jak dbać o wątrobę?

Dbanie o zdrowie wątroby jest kluczowe dla ogólnego dobrego samopoczucia i utrzymania zdrowia. Jeśli chcesz zadbać o swoją wątrobę:

1. Unikaj nadmiernego spożycia alkoholu – nadmierne picie alkoholu może prowadzić do uszkodzenia wątroby i marskości. Jeśli pijesz alkohol, rób to umiarkowanie i pamiętaj o dniach abstynencji.

2. Stosuj zdrową dietę – dieta bogata w owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe i chude białka jest korzystna dla zdrowia wątroby. Unikaj przetworzonej żywności, tłustych potraw i nadmiernej ilości soli i cukru.

3. Regularnie uprawiaj aktywność fizyczną – pomaga to w utrzymaniu zdrowej wagi i ogólnego zdrowia. Im bardziej aktywny jesteś, tym lepiej dla twojej wątroby.

4. Unikaj niekontrolowanego stosowania leków, zwłaszcza tych, które mogą być toksyczne dla wątroby, może prowadzić do uszkodzenia tego narządu. Zawsze przestrzegaj zaleceń lekarza i unikaj nadużywania leków.

5. Zachowaj odpowiednią higienę osobistą – unikaj kontaktu z substancjami chemicznymi i toksycznymi, które mogą uszkodzić wątrobę. Zachowaj odpowiednią higienę osobistą, aby uniknąć infekcji wirusowych, takich jak wirusowe zapalenie wątroby typu A.

6. Regularnie badaj wątrobę – ma to kluczowe znaczenie dla wczesnego wykrycia ewentualnych nieprawidłowości i wdrożenia odpowiedniego leczenia. 

• Dowiedz się również, jak wspomóc regenerację wątroby.

Objawy chorób wątroby

Choroby wątroby mogą prowadzić do różnych objawów i dolegliwości. Oto niektóre z najczęstszych objawów chorób wątroby:

1. Zażółcenie skóry i oczu – żółtaczka jest częstym objawem chorób wątroby i wynika z nagromadzenia się bilirubiny w organizmie.

2. Ból brzucha – ból brzucha o niewyjaśnionej przyczynie może wskazywać na problemy z wątrobą. Sama wątroba nie boli, ale nagłe powiększenie wątroby i rozciągnięcie otaczającej jej tkanki daje dolegliwości bólowe.

3. Nudności i wymioty.

4. Mniejsza tolerancja na tłuste posiłki i alkohol.

5. Zmiany w kolorze moczu i stolca – ciemniejszy kolor moczu i jaśniejszy kolor stolca mogą wskazywać na problemy z wątrobą.

Jakie badania na wątrobę warto wykonać?

Próby wątrobowe, takie jak bilirubina całkowita, AST (aminotransferaza asparaginianowa), ALT (aminotransferaza alaninowa) i GGTP (gamma-glutamylotransferaza), są podstawowymi wskaźnikami funkcji wątroby. Wysokie wartości aktywności enzymów i bilirubiny we krwi mogą wskazywać na uszkodzenie wątroby lub inne choroby związane z tym narządem.

Inne badania krwi, takie jak pomiar poziomu fosfatazy alkalicznej, bilirubiny pośredniej, bezpośredniej czy testy na obecność antygenu HBs i przeciwciał anty-HCV, również mogą dostarczyć istotnych informacji na temat stanu wątroby i możliwego zakażenia wirusami.

Badanie moczu również może być przydatne w ocenie stanu wątroby. Ocena koloru, gęstości i obecności bilirubiny czy czerwonych krwinek w moczu może dostarczyć dodatkowych informacji na temat funkcjonowania tego narządu.

Jeśli wyniki badań laboratoryjnych wskazują na możliwe uszkodzenie wątroby, lekarz może zalecić dalsze badania diagnostyczne. Do badań klinicznych wątroby należą m.in.:

• USG – m.in. ocena wielkości i struktury narządu.

• Tomografia komputerowa – obrazowanie narządu w 2D lub 3D, umożliwiające wykrycie poważniejszych zmian.

• Scyntygrafia – pokazuje wielkość, budowę, ubytki w tkance wątroby i zmiany zapalne.

• Elastografia – ilościowa ocena włóknienia wątroby.

• Arteriografia – ocena układu naczyń tętniczych wątroby.

• Laparoskopia – makroskopowa ocena narządu, resekcja guza.

• Biopsja i histologiczne badanie wycinka wątroby.

W zależności od wyników badań i podejrzenia dotyczącego konkretnych chorób wątroby, lekarz może zdecydować o wykonaniu innych badań diagnostycznych.