Infekcje dolnych dróg oddechowych – jak je rozpoznać? Kiedy udać się do lekarza?
Dolne drogi oddechowe to fragment układu oddechowego znajdujący się między krtanią a płucami. Jednak żeby układ oddechowy działał sprawnie, musi być zdrowy, a niestety bardzo często jest narażony na różnego typu infekcje – wirusowe lub bakteryjne. Niektóre infekcje mogą mieć gwałtowny przebieg i wymagać szybkiej porady lekarskiej. Sprawdź, kiedy udać się do lekarza.
Budowa dolnych dróg oddechowych
W skład dolnych dróg oddechowych wchodzi dolna część krtani, tchawica, oskrzela i oskrzeliki. Tchawica rozdziela się na dwa oskrzela główne, których rozgałęzienia tworzą drzewo oskrzelowe. Oskrzela rozgałęziają się na oskrzela płatowe, wchodzące do płuc, a najmniejszym elementem drzewa oskrzelowego są oskrzeliki, które doprowadzają powietrze bezpośrednio do pęcherzyków płucnych.
Dolne drogi oddechowe odpowiadają też za nawilżenie i ocieplenie powietrza, a także jego oczyszczenie przed dostarczeniem go do pęcherzyków płucnych. W tchawicy znajduje się nabłonek migawkowy, który dzięki ruchowi rzęsek usuwa zanieczyszczenia. Wnętrze oskrzeli wyścielona jest błoną śluzową z ochronną warstwą śluzu.
Ciekawostka: kaszel to odruch obronny organizmu, który w naturalny sposób pozwala pozbywać się ciał obcych, zanieczyszczeń, pyłów i nadmiaru śluzu z dróg oddechowych. Wywoływany jest przez podrażnienie receptorów kaszlowych.
Jak rozpoznać infekcje dolnych dróg oddechowych
1.Ostre zapalenie oskrzeli (bronchitis)
Dominującym objawem zapalenia oskrzeli jest kaszel, trwający nie dłużej niż 3 tygodnie. Z kolei ostre zapalenie oskrzelików (bronchiolitis) to choroba dziecięca (u dzieci poniżej 2 roku życia), poprzedzona infekcją wirusową górnych dróg oddechowych.
Ostre zapalenie oskrzeli u dorosłych objawia się przede wszystkim suchym kaszlem, który w przebiegu choroby staje się wilgotny (z odkrztuszaniem wydzieliny) i bólem odczuwanym w tchawicy lub w klatce piersiowej. Z kolei u dzieci kaszel może prowadzić do wymiotów. Bez względu na wiek, kaszel może być na tyle silny, że prowadzi do zaburzeń snu.
2. Grypa
Do zakażenia grypą dochodzi na drodze kropelkowej lub w wyniku bezpośredniego kontaktu z wydzieliną z dróg oddechowych osoby chorej. Przebieg grypy jest gwałtowny – szczyt nasilenia objawów przypada na 2-3 dobę. Charakterystycznym objawem grypy jest wysoka gorączka. Grypowe zapalenie płuc może mieć ciężki przebieg, szczególnie u dzieci, osób starszych oraz chorujących na choroby układu krążenia.
Grypę zaliczamy do chorób sezonowych. Okres zwiększonej zachorowalności na grypę trwa w Polsce od stycznia do kwietnia. Jeśli odczuwasz osłabienie, bóle mięśniowe, dokucza Ci silny ból głowy i ból w okolicy klatki piersiowej, a tym symptomom towarzyszy wysoka gorączka, skontaktuj się z lekarzem. Pamiętaj, że chory na grypę powinien być poddany izolacji – dzięki e-wizycie otrzymasz e-zwolnienie bez wychodzenia z domu.
3. Zapalenie płuc
Zapalenie płuc to stan zapalny, który wyraża się naciekiem z komórek zapalnych w miąższu płucnym oraz wysiękiem w przestrzeni między pęcherzykowej. To właśnie te procesy zapalne utrudniają wymianę gazową i prowadzą do problemów z oddychaniem (duszności, przyspieszenia częstości oddechów). Zapalenie płuc może mieć ostry przebieg. Towarzyszy mu również wysoka gorączka, ogólne osłabienie, ból w klatce piersiowej i kaszel.
Diagnostyka i leczenie infekcji dolnych dróg oddechowych
Ostre zapalenie oskrzeli wywołane przez wirusy w większości wypadków nie wymaga podawania leków. Chorzy powinni pozostać w izolacji, odpoczywać i pić duże ilości płynów. Zapalenie oskrzelików wywołane u małych dzieci przez wirus oddechowy (RSV) może wymagać terapii wspomagającej, którą należy skonsultować z lekarzem. W ciężkich przypadkach podaje się leki przeciwwirusowe.
Grypę również zazwyczaj leczy się w domu, a chorzy powinni dużo odpoczywać i pić duże ilości płynów. Jeśli lekarz stwierdzi, że chory jest w grupie ryzyka narażonej na powikłania, może przepisać leki przeciwwirusowe.
W przypadku zapalenia płuc, przed rozpoczęciem leczenia, lekarz może skierować chorego na zdjęcie RTG klatki piersiowej. Potwierdzenie diagnozy jest podstawą rozpoczęcia antybiotykoterapii. U chorych leczonych szpitalnie, lekarz może zlecić wykonanie badania bakteriologicznego, aby szybciej przepisać odpowiedni antybiotyk.
Kiedy udać się do lekarza?
Przede wszystkim, infekcje dolnych dróg oddechowych wymagają odpoczynku i izolacji chorych. Jeśli odczuwasz objawy wskazujące na infekcję dolnych dróg oddechowych, warto poprosić lekarza o L4. Najwygodniej odbyć taką wizytę online – lekarz, jeśli uzna to za konieczne, wystawi ci e-zwolnienie.
W przypadku infekcji wirusowych stosuje się leczenie objawowe, ale przy infekcji bakteryjnej konieczne jest podanie antybiotyku, szczególnie jeśli infekcji towarzyszy gorączka i ropna wydzielina z dróg oddechowych. W razie potrzeby lekarz wystawi e-receptę i ustali plan leczenia. Pamiętaj, że nie wolno bagatelizować infekcji dolnych dróg oddechowych – może to prowadzić do przejścia w formę przewlekłą lub powikłań.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.