Definicja inteligencji emocjonalnej i interpersonalnej

Co to jest inteligencja? Definicja

Inteligencja to słowo pochodzące od łacińskiego określenia inteligentia, które w tłumaczeniu oznacza ‘zdolność pojmowania’. Definicja inteligencji jest bardzo szeroka, ale w skrócie można ją przedstawić jako sprawność w zakresie czynności poznawczych. Inteligencja to naturalna dla człowieka zdolność uczenia się i przystosowania do środowiska. Nie jest ona wyłącznie domeną ludzi – posiadają ją również zwierzęta. W przypadku ludzkiego umysłu mamy do czynienia ze złożonymi procesami myślowymi. Człowiek uczy się, przetwarza informacje i potrafi wykorzystać je adekwatnie do sytuacji. 

Jednym z pionierów badań nad inteligencją był F. Galton, który określił inteligencję jako podstawowe narzędzie człowieka w walce o byt. To on jako jeden z pierwszych próbował mierzyć iloraz inteligencji. Definicja, którą na tę potrzebę stworzył, odnosiła się do energii psychicznej, która miała leżeć u podstaw zdolności poznawczych i szybszej niż u pozostałych osobników reakcji na bodźce zewnętrzne.

Kolejni badacze ludzkiej inteligencji nie podzielali poglądów Galtona, ale to jego badania dały początek żywego zainteresowania tym obszarem. A. Binet uważał, że inteligencja jest zdolnością do wydawania właściwych osądów w kontekście codziennych sytuacji. Według niego człowieka inteligentnego charakteryzuje planowanie działań tak, by rozwiązać problem.

Badania nad inteligencją trwają do dziś. Współczesne prace badawcze pozwoliły na określenie, jakie mechanizmy biologiczne powiązane są z inteligencją u człowieka. Bada się szybkość i bezbłędność przewodzenia impulsów w mózgu, wpływ diety i ogólnego stanu zdrowia jednostki na zdolności poznawcze. 

R.J. Sternberg w tzw. teorii triadowej wyróżnił 3 aspekty inteligencji: 

• wewnątrzpsychiczny, odnoszący się do struktury procesów myślenia, 

• doświadczeniowy, związany z tym, jak jednostka wykorzystuje swoje uprzednie doświadczenia i jak radzi sobie w nowych warunkach, 

• kontekstualny, związany z praktycznym wykorzystaniem wiedzy i zdolności w życiu codziennym i sytuacjach społecznych.

Obecnie bada się również podłoże genetyczne i wpływ środowiska na rozwój inteligencji u człowieka. Co więcej, podstawowa definicja została 30 lat temu rozszerzona przez H. Gardnera, który wyodrębnił z niej dodatkowo osiem typów inteligencji:

• logiczno-matematyczny,

• językowy (werbalny),

• środowiskowy (przyrodniczy),

• muzyczny (słuchowy),

• interpersonalny intuicyjny,

• interpersonalny społeczny,

• ruchowy (kinestetyczny),

• przestrzenny.

Iloraz inteligencji – definicja

Czym jest iloraz inteligencji? Definicja mówi, że jest to wynik testu przeprowadzonego w celu określenia zdolności umysłowych. Testy na inteligencję określają szybkość uczenia się, umiejętność myślenia abstrakcyjnego i logicznego. Dziś wiemy już, że inteligencję można podzielić na kilka różnych typów, dlatego podstawowe testy IQ nie dają pełnego obrazu. 

Inteligencja emocjonalna – definicja

Czym charakteryzuje się inteligencja emocjonalna? Definicja inteligencji emocjonalnej jest bardzo jasna – mówi, że jest to umiejętność zarządzania swoimi emocjami. Samoświadomość i empatia to zatem cechy, które świadczą o inteligencji emocjonalnej. Jej wysoki iloraz ułatwia funkcjonowanie w społeczeństwie. Osoby obdarzone nią w stopniu wyższym niż pozostałe mają zestaw cech potrzebnych do tzw. komfortu psychicznego. 

Zdolność do rozpoznawania własnych emocji, ale również emocji innych osób sprawia, że z jednej strony jesteśmy empatyczni, z drugiej zaś potrafimy rozpoznać, gdy ktoś nie jest w stosunku do nas uczciwy. Wysokie kompetencje społeczne, bo tak określa się te zdolności, objawiają się samoświadomością, umiejętnością dostosowania się do sytuacji, empatią, opanowaniem i asertywnością. 

W latach 80. XX wieku H. Gardner podzielił inteligencję człowieka na 8 typów odpowiadających różnym umiejętnościom poznawczym. Wyodrębnione przez niego dwa rodzaje inteligencji interpersonalnej – wewnętrzna i społeczna – składają się na inteligencję emocjonalną.

Inteligencja interpersonalna – definicja

W definicji opracowanej przez H. Gardnera znajdujemy dwa typy inteligencji interpersonalnej: społeczną i intuicyjną. Skąd ten podział? Badaczowi potrzebne było odróżnienie tego, jak postrzegamy osoby na zewnątrz i siebie. Zacznijmy od tego, czym jest intuicyjna inteligencja interpersonalna. Definicja określa ją jako zdolność do tworzenia własnej perspektywy patrzenia na świat. Wewnętrzna inteligencja interpersonalna pozwala nam dostrzegać i nazywać własne emocje i uczucia. Domeną osób obdarzonych wysokim ilorazem intuicyjnej inteligencji interpersonalnej jest zdolność do samokontroli. Potocznie ten typ inteligencji nazywa się intuicją lub mądrością życiową. 

Za co odpowiada społeczna inteligencja interpersonalna? Definicja mówi, że jest ona silnie powiązana z intuicyjną inteligencją interpersonalną z tą różnicą, że daje nam zdolność do rozumienia emocji, nastroju i motywacji innych ludzi. Osoby, które mają wysoki iloraz inteligencji interpersonalnej typu społecznego, są zdecydowanie bardziej otwarte na drugiego człowieka. Potrafią wczuć się w jego położenie, ale również rozpoznać jego intencje. W ten sposób mogą nie tylko działać dla dobra całej społeczności, ale również ustrzec siebie i innych przed manipulacją.