Jak karmić piersią? Jak długo karmić piersią?
Karmienie piersią, mimo że jest naturalnym procesem, wymaga od mamy odpowiedniego przygotowania, aby przebiegało efektywnie. Determinuje ono bowiem prawidłowy rozwój i zdrowie dziecka. Dowiedz się, jak karmić piersią i jakie są pozycje karmienia. Sprawdź, od kiedy i jak długo kobieta powinna karmić piersią oraz kiedy następuje rozszerzenie diety dziecka.
Kiedy zacząć karmić piersią?
Eksperci Światowej Organizacji Zdrowia zalecają wyłączne karmienie piersią przez około 6 miesięcy. Co to oznacza? Przez pierwsze pół roku życia niemowlę żywi się jedynie Twoim mlekiem, bez żadnych innych posiłków czy napojów. Najlepszym momentem na rozpoczęcie karmienia piersią jest pierwsza doba po porodzie. Należy jednak zaznaczyć, że laktacja po cesarce bywa nierzadko zaburzona z uwagi na niższe stężenie hormonów odpowiedzialnych za wytwarzanie mleka – oksytocyny i prolaktyny.
Rozpoczęcie karmienia piersią na krótko po porodzie wykazuje korzystny wpływ na czas trwania i przebieg laktacji. Dlatego też bez względu na to, czy rodziłaś naturalnie, czy przez cesarskie cięcie, powinnaś mieć zapewniony możliwie szybki kontakt skóra do skóry z dzieckiem. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia taki poporodowy kontakt cielesny z dzieckiem ma miejsce do godziny od przyjścia dziecka na świat i trwa co najmniej 30 minut, a jeśli istnieje taka możliwość – jest przedłużony do dwóch godzin.
Jak długo karmić piersią?
Nie ma odgórnego zalecenia, które określa, kiedy jest najlepszy moment na zakończenie przystawiania dziecka do piersi. Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN) podaje, że karmienie piersią powinno trwać tak długo, jak jest to pożądane przez dziecko i mamę. Amerykańska Akademia Pediatrii (AAP) zaleca kontynuację karmienia piersią do pierwszego roku lub dłużej. Z kolei eksperci Światowej Organizacji Zdrowia uważają, że dziecko powinno być karmione mlekiem matki przez dwa lata, a nawet dłużej.
Twoje mleko to najlepsze, co dziecko może otrzymywać – jest źródłem nie tylko składników odżywczych, lecz także przeciwciał, aktywnych substancji immunomodulujących, aktywnych kultur bakterii probiotycznych i wielu innych substancji, które wspierają rozwój i zdrowie dziecka. Co więcej, karmienie piersią ma wszechstronny pozytywny wpływ na Ciebie – redukuje ryzyko depresji poporodowej, pomaga w powrocie do sylwetki sprzed ciąży, zmniejsza ryzyko raka piersi.
Istnieje niewiele bezwzględnych przeciwwskazań uniemożliwiających przystawianie dziecka do piersi. Z pewnością nie jest nim przeziębienie. Przeczytaj więcej na ten temat w artykule Przeziębienie a karmienie piersią.
Jak często karmić dziecko?
Karmienie piersią na żądanie to najlepszy zalecany sposób żywienia malucha. Należy jednak podkreślić, że karmienie nie odbywa się wyłącznie według potrzeb dziecka, lecz także Twoich. Karm nie tylko wtedy, gdy dziecko woła, że jest głodne. Zachęcaj malca do jedzenia, kiedy czujesz przepełnienie piersi. W ten sposób zmniejszasz ryzyko zapalenia gruczołu piersiowego i zastoju pokarmu. To jedne z najczęstszych problemów laktacyjnych, które mogą Ci się przytrafić. Przygotuj się na częste przystawianie dziecka do piersi. Przeciętna liczba karmień w pierwszych miesiącach życia wynosi 8–12 w ciągu doby, z czego 1–2 karmienia odbywają się w nocy. W okresie stabilizacji laktacji liczba karmień, zarówno w dzień, jak i w nocy, może być jednak znacznie większa. Staraj się, aby przerwy między karmieniami nie były większe niż 3 godziny. Od 7. miesiąca życia liczba karmień zmniejszy się do około 6–8 razy w ciągu doby. Po ukończeniu przez malucha roku karm go średnio 3–5 razy na dobę. O czasie karmienia decyduje dziecko – najedzone wypuści Twoją pierś, chyba że zaśnie w trakcie karmienia. Wtedy delikatnie wysuń brodawkę z jego ust. Karmienie powinno trwać przynajmniej 10 minut. Dowiedz się także, czego nie jeść, karmiąc piersią, aby nie zaszkodzić dziecku i nie zaburzyć laktacji.
Od kiedy wprowadzać pokarmy uzupełniające?
Jak już wcześniej napisaliśmy, zaleca się, aby wyłączne karmienie piersią trwało przez pierwsze sześć miesięcy życia. Po tym czasie rodzice mogą zacząć wprowadzać pokarmy uzupełniające. Nowe produkty wprowadza się do diety pojedynczo i obserwuje reakcje organizmu dziecka na wypadek ewentualnych alergii/nietolerancji. Liczba posiłków zależy od potrzeb żywieniowych dziecka i ilości pokarmu wytwarzanego przez matkę. Jednak rekomendowana przez Światową Organizację Zdrowia liczba posiłków uzupełniających w ciągu dnia wynosi:
2–3 dla dzieci w wieku 6–8 miesięcy,
3–4 dla dzieci w wieku 9–11 miesięcy,
3–4 dla dzieci w wieku 12–24 miesięcy.
Dodatkowo maluchy powinny otrzymywać 1–2 przekąski typu owoce lub chrupki kukurydziane.
Wprowadzenie posiłków uzupełniających ma za zadanie dostarczyć dziecku dodatkowych wartości odżywczych i energii. To nauka nowych smaków, gryzienia, żucia i połykania pokarmów. W ten sposób dziecko stopniowo uczy się zaspokajać głód za pomocą posiłków stałych.
Co to jest karmienie mieszane?
Jeśli nie będziesz mogła zaspokoić potrzeb dziecka, karmiąc naturalnie, włącz karmienie butelką. Możesz podawać dziecku w ten sposób zarówno odciągnięte mleko, jak i mleko modyfikowane. To tzw. karmienie mieszane. Jego celem jest odpowiednie żywienie dziecka i wsparcie laktacji. Rozwiązanie to uznaje się za zdecydowanie lepsze niż całkowitą rezygnację z Twojego mleka. Do przyczyn wdrożenia karmienia mieszanego należą m.in.: odmowa ssania piersi, nieprawidłowe wzrastanie dziecka, problemy natury medycznej, przedwczesne rozwiązanie ciąży. Sposób karmienia mieszanego należy indywidualnie dopasować do danego dziecka.
Jak prawidłowo karmić piersią?
Istnieją różne pozycje do karmienia, więc nie ograniczaj się do jednej. Możesz je zmieniać, kiedy tylko zechcesz, ważne, aby Tobie i dziecku było wygodnie. Do najbardziej znanych pozycji do karmienia należą:
pozycja leżąca w wersji na boku i na wznak,
pozycja biologiczna, czyli półleżąca/półsiedząca,
pozycja pod pachy,
pozycja krzyżowa,
pozycja klasyczna.
Na początku – przez pierwsze 2–3 tygodnie – przystawiaj dziecko do obu piersi w czasie jednego karmienia. W pierwszej kolejności przystawiaj je do piersi, która pozostała „niedokończona” przy poprzednim karmieniu. Na każdą pierś przeznacz podobny czas. Pamiętaj, że ilość pokarmu uzyskana z każdej z nich może się różnić. Po upływie 2–3 tygodni dziecko będzie się najadało z jednej piersi, ale możesz mu proponować nadal obie na jedno karmienie.
- B. Kiełbratowska, M. Lemska, U. Sioma-Markowska, Kontakt „skin to skin” matki z noworodkiem czynnikiem sprzyjającym laktacji, „Ginekologia i Położnictwo – Medical Project” 2020, t. 1, nr 55, s. 042–046.
- A, Mikulska, H. Szajewska, A. Horvath i wsp., Poradnik karmienia piersią, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.
- H. Szajewska, A. Horvath, A. Rybak i wsp., Karmienie piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Karmienia Dzieci, „Standardy Medyczne / Pediatria” 2016, nr 13, s. 9–24.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.