Łojotokowe zapalenie skóry głowy – jak je leczyć?

Łojotokowe zapalenie skóry głowy – co to za choroba?

Łojotokowe zapalenie skóry głowy, zwane też wypryskiem łojotokowym, to przewlekła, nawracająca choroba skóry (dermatoza). Może się rozwinąć w każdym wieku, lecz zazwyczaj dotyka osoby młode w okresie dojrzewania, kiedy gruczoły łojowe są nadmiernie aktywne. Eksperci podkreślają częstsze występowanie wyprysku łojotokowego głowy wśród mężczyzn niż kobiet.

Objawami łojotokowego zapalenia skóry głowy są wykwity złuszczające na podłożu rumieniowym, często pokryte strupami. Włosy stają zbite, silnie splątane. Łojotokowe zapalenie skóry głowy sprzyja wypadaniu włosów. Choroba może mieć różne nasilenie – od drobnego złuszczania (łupieżu) do zmian zapalnych o charakterze rozlanym, obejmujących całą powierzchnię głowy.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy – przyczyny 

Jak dotąd specjaliści nie określili dokładnie przyczyn łojotokowego zapalenia skóry głowy. Zwracają jednak uwagę na liczne czynniki predysponujące do rozwoju tej choroby. Należą do nich m.in.: 

• obniżenie odporności, 

• łuszczyca, 

• zaburzenia aktywności gruczołów łojowych,

• kolonizacja bakterii i grzybów, 

• zaburzenia endokrynologiczne przebiegające z hiperandrogenemią (podwyższonym poziomem androgenów, czyli męskich hormonów płciowych), 

• zaburzenie wydzielania łoju w przebiegu chorób neurologicznych (np. choroby Parkinsona, padaczki, udaru mózgu, porażenia nerwu twarzowego), 

• nieprawidłowa dieta (nadużywanie alkoholu, niedobór cynku, selenu i witamin z grupy B), 

• zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia),

• stosowanie niektórych leków (np. psolarenu, litu, soli złota, haloperidolu, buspironu),

• nieprawidłowa pielęgnacja skóry głowy.

Częstą chorobą owłosionej skóry głowy jest też łupież – poznaj jego rodzaje i przyczyny powstawania.

Leczenie łojotokowego zapalenia skóry głowy

Zgodnie z rekomendacjami ekspertów Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego podstawą leczenia łojotokowego zapalenia skóry głowy jest farmakoterapia, opierająca się na preparatach do miejscowego stosowania. Główną rolę w leczeniu łojotokowego skóry głowy odgrywają szampony, płyny, żele mające w składzie substancje o działaniu przeciwgrzybiczym i keratolitycznym (rozpuszczanie i złuszczanie zrogowaciałej warstwy naskórka), kortykosteroidy (m.in. łagodzą stan zapalny, odbudowują odporność, łagodzą obrzęk) oraz inhibitory kalcyneuryny (działają przeciwzapalnie i immunomodulująco).

Leczeniem z wyboru jest cyklopiroksolamina w formie szamponu. Związek ten jest znany z działania grzybobójczego i grzybostatycznego. Dzięki temu zwalcza najczęstsze czynniki infekcyjne sprzyjające powstaniu łojotokowego zapalenia skóry. Dodatkowo cyklopiroksolamina działa przeciwzapalnie i szeroko przeciwbakteryjnie. Pozytywne efekty widoczne są przy regularnym stosowaniu szamponu z 1% cyklopiroksolaminą 2–3 razy w tygodniu przez mniej więcej miesiąc.

Kolejnym rozwiązaniem na łojotokowe zapalenie skóry głowy jest szampon zawierający flutrimazol, ketokonazol czy klotrimazol. To związki znane z działania przeciwgrzybiczego, które skutecznie redukują ilość chorobotwórczych grzybów na skórze głowy, stan zapalny i złuszczanie. Szampon należy stosować 1–2 razy w tygodniu.

Osoby zmagające się z łojotokowym zapaleniem skóry głowy mogą wymagać częstszego mycia włosów. Wówczas eksperci zalecają używanie ogólnodostępnych szamponów przeciwłupieżowych, opierających swoje działanie na takich związkach, jak: dziegcie, pirytionian cynku, siarczek selenu. Wspierają one proces odnowy komórek warstwy rogowej. Stanowią też doskonały sposób na łupież bez łojotokowego zapalenia skóry.

W cięższych przypadkach wyprysku łojotokowego na skórze głowy konieczne jest stosowanie glikokortykosteroidów. Środki te dostępne są m.in. w postaci maści, pianki, zawiesiny, które nakłada się na noc na powierzchnię głowy i usuwa rano. Przykładowo betametazon w stężeniu 0,12%, fluocynolonu w stężeniu 0,01%. W ostateczności lekarz może wprowadzić do terapii leki doustne. W leczeniu i zapobieganiu łojotokowemu zapaleniu skóry wykorzystuje się także fototerapię.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy – czym można pozbyć się łuski?

Zanim przystąpisz do aplikowania środków leczniczych, usuń nagromadzoną łuskę. Nie rób tego na siłę. Najlepiej użyj specjalnych preparatów, np. lotionu peelingującego z kwasem azelainowym, salicylowym, mlekowym czy peelingu na bazie olejków i ekstraktów roślinnych. Jeśli nie pozbędziesz się łuski, to żadna substancja aktywna nie przedostanie się do skóry. Dopiero po wstępnym zmiękczeniu łuski można kontynuować przejście do następnych etapów.

• Sprawdź, czym jest łupież suchy i jak go leczyć.

Jak zmniejszyć zmiany łojotokowe na skórze głowy?

Oto kilka wskazówek, które pomogą zmniejszyć objawy łojotokowego zapalenia skóry głowy i ograniczyć nawrót choroby:

• z niepokojącymi objawami zgłoś się na konsultację do dermatologa, który na podstawie badania ustali odpowiednie leczenie,

• stosuj się do zaleceń przekazanych przez dermatologa,

• dbaj o higienę skóry głowy – odpowiednia pielęgnacja pomaga usunąć nadmiar łoju i zanieczyszczenia, które sprzyjają rozwojowi grzybów i bakterii,

• unikaj agresywnych środków myjących, dokładnie spłukuj szampon,

• stosuj odpowiednią dietę, zapobiegaj niedoborom żywieniowym, unikaj alkoholu, który może nasilić objawy,

• unikaj drapania, które może zwiększyć podrażnienie i prowadzi do rozwoju ognisk infekcji,

• unikaj stresu i prowadź zdrowy tryb życia.