Co to jest stan przedcukrzycowy? Dieta, aktywność fizyczna, leczenie

Co to jest stan przedcukrzycowy?

O stanie przedcukrzycowym mówi się, kiedy poziom cukru we krwi jest nieznacznie podniesiony. Najczęściej jest on diagnozowany podczas profilaktycznych badań z krwi sprawdzających poziom glukozy. Do poszerzenia diagnostyki czasem jest zalecany test doustnego obciążenia glukozą, znany również pod nazwą „krzywa cukrowa”. Stan przedcukrzycowy diagnozuje się, jeśli wynik badania wykonanego na czczo mieści się w wartościach 100–125 mg/dl. Można go również stwierdzić, jeśli poziom cukru po dwóch godzinach od wypicia roztworu glukozy wynosi 140–199 mg/dl.

Nie należy go ignorować, ponieważ z czasem może rozwinąć się w cukrzycę II typu, która wiąże się z przykrymi konsekwencjami, jak stopa cukrzycowa, inaczej palec cukrzycowy. Pierwsze objawy są bardzo charakterystyczne, dlatego nie warto ich lekceważyć. Sam stan przedcukrzycowy nie daje konkretnych objawów, ale warto zgłosić się na badania, jeśli występują:

• nadmierna senność,

• duża ochota na słodycze,

• zwiększone uczucie pragnienia,

• częste oddawanie moczu,

• ciągłe zmęczenie.

Mogą one świadczyć o stanie przedcukrzycowym, insulinooporności lub innych chorobach. Warto pamiętać, że objawy cukrzycy są bardzo podobne, dlatego regularne wykonywanie badań może pozwolić na wykrycie tej choroby. 

Kto jest narażony na stan przedcukrzycowy?

Stan przedcukrzycowy może dotknąć wiele osób, a czynniki zachorowalności są zbliżone do cukrzycy typu II. Są na niego narażone w szczególności osoby, u których występują:

• otyłość,

• zbyt wysoki poziom złego cholesterolu,

• nadciśnienie tętnicze,

• urodzenie dziecka powyżej 4 kg,

• zespół policystycznych jajników (PCOS),

• niewielka lub żadna aktywność fizyczna,

• cukrzyca ciążowa,

• czynniki genetyczne.

Te osoby w szczególności powinny zwrócić uwagę na swój organizm. Wystąpienie nowych objawów jest informacją, że dzieje się coś złego i warto wykonać badania. Szybka diagnoza daje większe szanse na lepsze samopoczucie lub całkowite wyleczenie. Brak działań może prowadzić do rozwoju nie tylko cukrzycy typu II, ale także innych chorób, jak nefropatia cukrzycowa, która upośledza pracę nerek.

Czy można cofnąć stan przedcukrzycowy?

Stan przedcukrzycowy niekoniecznie musi świadczyć o rozwinięciu się cukrzycy typu II. To zaburzenie metaboliczne można cofnąć, wprowadzając kilka zmian do swojego trybu życia oraz diety. W niektórych przypadkach konieczne jest włączenie leków, ale o tym decyduje lekarz. Najczęściej są zalecane osobom, u których nie ma efektów po zmianie diety i zwiększeniu aktywności fizycznej. O cofnięciu stanu przedcukrzycowego jest mowa, kiedy glikemia na czczo i po posiłkach utrzymuje się w normach laboratoryjnych. 

Jak odwrócić stan przedcukrzycowy?

Wprowadzenie kilku zmian pozwala cofnąć stan przedcukrzycowy. Duży wpływ ma na to dieta, dzięki której uda się stracić zbędne kilogramy. To właśnie nadwaga najczęściej jest odpowiedzialna za to schorzenie. Dobre rezultaty daje połączenie zdrowego jadłospisu z regularną aktywnością fizyczną. Najlepiej dobrać ją do własnych możliwości. Wystarczą codzienne spacery, bieganie, pływanie czy jazda na rowerze, aby móc utracić kilka nadmiernych kilogramów. Zaleca się, aby tygodniowo ćwiczyć przez minimum 150 minut, z przynajmniej jednodniową przerwą pomiędzy bardziej wyczerpującymi treningami. Utrata wagi powoduje nie tylko cofnięcie się stanu przedcukrzycowego, ale również poprawę samopoczucia, zwiększenie pewności siebie i nabranie nowej energii. 

Bardzo ważne jest również regularne wykonywanie badań, aby na bieżąco weryfikować stan zdrowia. W przypadku zdiagnozowania stanu przedcukrzycowego należy je wykonywać co 3–6 miesięcy, aby jak najszybciej wykryć ewentualną cukrzycę typu II. Jednym z badań jest hemoglobina glikowana, która pokazuje średnie stężenie cukru w ostatnich 3 miesiącach. Jest to badanie przedstawiające skuteczność leczenia.  U niektórych osób poza dietą i aktywnością fizyczną zaleca się włączenie leczenia farmakologicznego. Lekiem pierwszego rzutu jest metformina, która normuje stężenie glukozy we krwi. Warto pamiętać, że jest to lek na cukrzycę i tylko lekarz może zadecydować o jego włączeniu do leczenia stanu przedcukrzycowego.

Stan przedcukrzycowy – dieta

Dieta w stanie przedcukrzycowym jest bardzo ważna. Pozwala na jego cofnięcie i zredukowanie masy ciała. Osoby mające niewyrównaną glikemię powinny unikać potraw wysokoprzetworzonych, wysokotłuszczowych i wysokokalorycznych. Chcąc dobrze zadbać o siebie, warto udać się do dietetyka, który przygotuje dietę cukrzycową - jadłospis na 7 dni, dzięki któremu łatwiej będzie można komponować posiłki. Powinny być one bogate w błonnik i zawierać dużą liczbę warzyw. Dobrze zbilansowana dieta, zawierająca odpowiednią ilość węglowodanów, białka i tłuszczy, pomoże wrócić do zdrowia. Wiele osób zastanawia się, jakie owoce można jeść przy cukrzycy, dlatego wizyta u dietetyka może być kluczowa. Dobrym rozwiązaniem jest dieta śródziemnomorska, DASH czy MIND, które są ułożone tak, aby ograniczać ilość cukrów prostych i węglowodanów i poprawić poziom glikemii. Połączenie diety, aktywności fizycznej i regularnych badań może pozwolić na obniżenie stanu przedcukrzycowego.