Czy można mieć słuch absolutny? Dowiedz się, jak poprawić słuch.
Problemy ze słuchem mogą dotyczyć nie tylko osób starszych, ale także każdego z nas. Częste przebywanie w głośnych pomieszczeniach, praca w niekorzystnych warunkach lub nieleczone dolegliwości narządu słuchu mogą prowadzić do jego ubytków. Warto wiedzieć, jak poprawić słuch, aby móc zapobiec jego utracie w przyszłości.
Pierwsze objawy niedosłuchu
Ubytek słuchu może mieć różne nasilenie. Warto wiedzieć, na jakie objawy należy zwrócić uwagę, aby szybko zdiagnozować u siebie problemy ze słyszeniem. Istnieje pewna skala, która pozwala na oszacowanie, czy masz problem ze słuchem.
Coraz częściej prosisz o powtórzenie pojedynczych słów lub całych zdań.
Kiedy rozmawiasz przez telefon, słabo słyszysz rozmówcę.
Podczas oglądania telewizji czy słuchania radia podgłaśniasz tak, że przeszkadza to innym.
Słyszysz dzwonienie w uszach lub szumy uszne.
Przebywając w otoczeniu innych osób, masz problem z rozmowami z innymi.
Jednym z pierwszych objawów utraty słuchu jest problem ze słyszeniem spółgłosek p, k, f, h, t, s i sz, coraz trudniej Ci zrozumieć wypowiadane słowa. Kiedy inni mówią wokół Ciebie, masz trudności ze zrozumieniem mowy. Coraz częściej prosisz o powtarzanie, słyszysz tylko, jeśli inni głośno mówią. Sam także zaczynasz coraz głośniej mówić. Ostatnim stadium jest brak możliwości słyszenia nawet głośnych dźwięków i wtedy konieczne jest korzystanie z aparatu słuchowego.Nieleczone, przewiane ucho również może powodować problemy ze słyszeniem, dlatego ważna jest szybka reakcja, jeśli tylko zauważysz pierwsze objawy. Dolegliwości związane z uszami często są początkowo bagatelizowane i pacjenci zgłaszają się do lekarza, kiedy problem jest już zaawansowany i wymaga bardziej zaawansowanego leczenia.Osoby, które dużo przebywają w wodzie lub niedokładnie wycierają uszy po kąpieli, mogą narzekać na ich ból i problemy ze słyszeniem. Domowe sposoby na zatkane ucho często są wystarczające, aby szybko pozbyć się niechcianej dolegliwości.
Rodzaje utraty słuchu
Problemy ze słuchem mierzy się specjalnym urządzeniem, które jest obsługiwane przez protetyka słuchu. Sprawdza on poziom słyszenia na różnych częstotliwościach. Istnieją trzy typy ubytku słuchu: przewodzeniowy, odbiorczy i mieszany.
Niedosłuch przewodzeniowy jest spowodowany problemami mechanicznymi w środkowej lub zewnętrznej części ucha. Często jest spowodowany zalegającą w uszach woskowiną, która jest nieprawidłowo usuwana. Zmiany, które powstają w uchu, charakteryzują się niższą czułością na dźwięki takie jak muzyka czy mowa. Niedosłuch przewodzeniowy może być spowodowany zaleganiem wody w uchu, a także zapaleniem, dlatego bardzo ważna jest prawidłowa higiena tego narządu. W leczeniu można zastosować aparat słuchowy lub implant, który ułatwi słyszenie dźwięków.
Odbiorczy ubytek słuchu to najczęściej występujący rodzaj utraty słuchu i dotyczy uszkodzeń ucha wewnętrznego, ewentualnie nerwu słuchowego. Ten rodzaj ubytku często jest spowodowany stanami zapalnymi ucha. Osoba, która ma niedosłuch odbiorczy, nie słyszy cichych dźwięków, a głośniejsze mogą być zniekształcone. Osoby, które miały uszkodzenie głowy, a także osoby starsze, mogą doświadczyć odbiorczego ubytku słuchu. W leczeniu stosuje się rehabilitację narządu przy użyciu aparatów słuchowych.
Mieszany ubytek słuchu jest połączeniem ubytku przewodzeniowego i odbiorczego. Często przyczyną jest nieleczone zapalenie ucha, które powoduje uszkodzenie błony bębenkowej. Mieszany ubytek słuchu, tak jak inne rodzaje, może być uciążliwy podczas wykonywania codziennych czynności, dlatego bardzo ważne jest wykonywanie ćwiczeń mających na celu poprawę tego ważnego narządu.
Przyczyny utraty słuchu
Proces starzenia się jest jednym z podstawowych przyczyn problemów ze słuchem. Eksploatując narząd przez całe swoje życie, przyczyniamy się do jego pogorszenia. Równie ważny jest tryb życia, jaki prowadzisz. Jeśli słuchasz głośnej muzyki, pracujesz w miejscach narażonych na głośne dźwięki, możesz w przyszłości mieć problem ze słuchem. Nie tylko długotrwałe przebywanie w niekorzystnym środowisku jest przyczyną pogorszenia narządu słuchu, ale także jednorazowe sytuacje, jak np. głośny wybuch czy wystrzał. Na utratę słuchu w późniejszych latach są narażeni muzycy, wojskowi, policjanci, pracownicy lotniska, barmani czy osoby pracujące w fabryce.
Nie tylko to, gdzie przebywasz, ma wpływ na poziom słyszenia. Nierzadko na problemy ze słuchem narzekają alergicy, którzy często miewają katar, zatkane uszy lub zapalenie zatok powodujące ograniczone słyszenie. Pojawiająca się opuchlizna może utrudniać odbieranie dźwięków, a nieleczona alergia pogłębiać tę dolegliwość.
Nieprawidłowa higiena uszu, wystawianie ich na niekorzystne działania atmosferyczne, takie jak słońce, wiatr czy mróz, mogą powodować nadmierne łuszczenie się naskórka wyścielającego ten narząd. W związku z tym możesz odczuwać swędzenie uszu. Skóra znajdująca się wokół uszu jest delikatna, dlatego wymaga odpowiedniej pielęgnacji.
Jak poprawić słuch?
Codzienne wykonywanie określonych ćwiczeń i czynności może pomóc w walce z ubytkiem słuchu lub nawet cofnąć jego objawy. Poprawa słuchu bez aparatu jest możliwa. Jedną z prostszych czynności jest codzienna aktywność fizyczna, która powoduje lepsze krążenie krwi, wpływające pozytywnie na słuch. Ćwicząc dwa razy w tygodniu, można zadbać o zdrowie, jednak pamiętaj, aby trenować bez słuchawek na uszach. Jeśli muzyka pomaga Ci w wykonywaniu ćwiczeń, słuchaj cichej muzyki, aby nie uszkodzić komórek włosowatych, które znajdują się w uchu.
Poza ćwiczeniami fizycznymi bardzo ważne są ćwiczenia dla naszego mózgu, który bierze czynny udział w przetwarzaniu dźwięków, jakie do nas docierają. Można biegać, ćwiczyć siłowo lub praktykować jogę. Odpowiednie asany mogą pomóc w poprawie słuchu, a także wyciszyć organizm, obniżyć poziom stresu czy zniwelować szumy uszne, które są jednym z objawów niedosłuchu. Mózg należy ćwiczyć tak samo jak mięśnie. Dobrym wyborem jest rozwiązywanie krzyżówek, sudoku lub łamigłówek wymagających chwili skupienia i koncentracji. W treningach umysłu ważna jest regularność. Wykonuj ćwiczenia przynajmniej raz w tygodniu.
Dla zachowania zdrowego słuchu istotna jest medytacja lub przebywanie w ciszy. Dzięki temu masz możliwość kontrolowania swojego oddechu. Poza tym obniża się tętno, a także zmniejsza poziom stresu, który bardzo niekorzystnie wpływa na cały organizm. Proste, relaksujące ćwiczenia pomagają w codzienności, pozwalają na słyszenie śpiewu ptaków czy dźwięków przyrody. Trenując słuch w ten sposób, wyostrzasz go, zaczynasz słyszeć dźwięki, które wcześniej nie były wyłapywane przez Twoje uszy.
Jednym z polecanych ćwiczeń są te, które wykształcają słuch fonematyczny, czyli umiejętność rozróżniania podobnych do siebie głosek dźwięcznych i bezdźwięcznych. Ta umiejętność jest nabywana w okresie dziecięcym, dlatego już od najmłodszych lat warto ją trenować. Do ćwiczeń słuchu fonematycznego wykorzystuje się tworzenie wierszy, rymowanek czy piosenek. Dzieci w szkole uczą się sylabizować, tworzą słowa, które brzmią podobnie, a także wyklaskują wcześniej usłyszany dźwięk. Ćwiczenie słuchu fonematycznego może być doskonałą zabawą dla dzieci i dorosłych.
Są osoby, które posiadają słuch absolutny, czyli umiejętność do rejestrowania, rozpoznawania i odtwarzania usłyszanego wcześniej dźwięku lub całych fragmentów. Bardzo często tę umiejętność mają wybitni muzycy. Osoby ze słuchem absolutnym lepiej radzą sobie podczas dyktand, szybciej zapamiętują dłuższe fragmenty, a także lepiej czytają z nut. Słuch absolutny jest kształtowany od najmłodszych lat, jednakże w dużej części zależy od genetyki.
- O. Sacks, Muzykofilia. Opowieści o muzyce i mózgu, tłum. J. Łoziński, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2009.
- A. Joniec-Bieniek, Mama bez recepty, Wyd. Altenberg, Warszawa 2019.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.