Jak objawiają się choroby naczyniowe mózgu?
Choroby naczyniowe są bardzo dużą grupą schorzeń stanowiącą trzecią co do częstości występowania przyczyną zgonów i trwałego inwalidztwa. Powstają one na skutek uszkodzenia tkanki mózgowej w wyniku niedotlenienia lub krwawienia. Dowiedz się, czym dokładnie są choroby naczyniowe, co jest ich przyczyną, w jaki sposób się objawiają oraz jak można im zapobiec.
- Czym są choroby naczyniowe mózgu?
- W jaki sposób objawiają się choroby naczyniowe mózgu?
- Choroby naczyniowe mózgu – czynniki ryzyka
- Jakie są choroby naczyniowe mózgu?
- Udar mózgu
- Krwotok podpajęczynówkowy
- Miażdżyca naczyń mózgu
- Choroby naczyniowe mózgu – jak się przed nimi chronić?
- Jak wygląda pierwsza pomoc w przypadku wystąpienia objawów chorób naczyniowych mózgu?
Czym są choroby naczyniowe mózgu?
Choroby naczyniowe mózgu, do których zaliczyć można udar mózgu, wylew krwi do mózgu czy pęknięcie tętniaka, to bardzo poważne schorzenia, które mogą skutkować trwałym inwalidztwem, a nawet śmiercią. Powstają w wyniku trwałego lub przejściowego niedotlenienia tkanki mózgowej na skutek niedokrwienia lub krwotoku. Na choroby naczyniowe mózgu narażone są głównie osoby po ukończeniu 50. roku życia. Najczęstszą przyczyną tych chorób jest miażdżyca, nadciśnienie tętnicze oraz zatory tętnic.
W jaki sposób objawiają się choroby naczyniowe mózgu?
Objawy występujące w schorzeniach naczyniowych mózgu zależą od obszaru mózgu, który uległ uszkodzeniu. Bardzo charakterystycznym zaburzeniem u osób z chorobami naczyniowymi jest niedowład lub paraliż połowy ciała.
Objawami naczyniowych chorób mózgu mogą być też:
nagły ból głowy,
nagła utrata wzroku,
zaburzenia czucia,
utrata przytomności,
nudności i wymioty,
senność,
zamroczenie,
zaburzenia świadomości,
opadanie kącika ust,
trudności z wykonywaniem precyzyjnych ruchów,
problemy z mową i jej rozumieniem,
trudności z pisaniem, czytaniem i liczeniem,
obniżona zdolność zapamiętywania,
napady padaczkowe,
Choroby naczyniowe mózgu – czynniki ryzyka
Choroby naczyniowe mózgu to konsekwencja występowania schorzeń takich jak miażdżyca, nadciśnienie tętnicze. Dużym ryzykiem zachorowania na choroby naczyniowe mózgu obarczone są też osoby z nadwagą i otyłością, osoby nadużywające alkoholu oraz palacze. Nie bez znaczenia dla rozwoju tych schorzeń jest dieta bogata w tłuszcze zwierzęce oraz niska aktywność fizyczna.
Do innych czynników ryzyka chorób naczyniowych mózgu eksperci zaliczają:
urazy tętnic mózgowych,
powikłania po przeprowadzonej angiografii,
tętniaki,
zapalenia tętnic,
choroby przebiegające z zaburzeniem rytmu serca,
zażywanie doustnych środków antykoncepcyjnych,
przedawkowanie leków przeciwkrzepliwych.
Jakie są choroby naczyniowe mózgu?
Choroby naczyniowe mózgu to takie, w których chwilowo lub trwale dochodzi do zaburzenia przepływu krwi do określonych części mózgu. Oznacza to, że niektóre obszary mózgu nie są prawidłowo zaopatrzone w tlen i substancje odżywcze, więc komórki je budujące mogą obumrzeć. Schorzenia takie są bardzo niebezpieczne, mogą skutkować kalectwem, a nawet śmiercią. Do chorób naczyniowych mózgu należy m.in. udar mózgu czy miażdżyca naczyń mózgu.
Udar mózgu
Udar mózgu to nagłe i utrzymujące się dłużej niż 24 godziny zaburzenie czynności mózgu. Powstaje na skutek zaburzeń w dopływie krwi do tego narządu.
Wyróżniamy dwa typy udarów: udar niedokrwienny i krwotoczny.
Udar niedokrwienny powstaje wtedy, kiedy tętnica określonej części mózgu zostanie zamknięta. Tkanka mózgowa jest niedostatecznie natleniona i odżywiona, co prowadzi do obumarcia części mózgu. Udar niedokrwienny stanowi 80% przypadków wszystkich udarów mózgu. Najczęstszą przyczyną niedrożności tętnic mózgowych jest miażdżyca. Blaszki miażdżycowe, składające się głównie z cholesterolu odkładają się w ścianach naczyń krwionośnych doprowadzając na początku do zwężenia ich średnicy, a następnie do całkowitego zablokowania przepływu krwi.
Udar krwotoczny to zaburzenie powstałe na skutek uszkodzenia tkanki mózgowej w wyniku pęknięcia naczynia krwionośnego.
Krwotok podpajęczynówkowy
Krwotok podpajęczynówkowy powstaje na skutek pęknięcia naczynia krwionośnego w przestrzeni podpajęczynówkowej w mózgu lub rdzeniu kręgowym. Taki udar może doprowadzić do śmierci lub trwałego inwalidztwa, a jego charakterystycznym objawem jest nagły i bardzo silny, piorunujący ból głowy. Krwotoki podpajęczynówkowe to w większości przypadków efekt pęknięcia tętniaka jednej z tętnic mózgu. Tętniaki zaś to poszerzone fragmenty naczyń krwionośnych. Pod wpływem wysokiego ciśnienia związanego z przepływem krwi powiększają się one i uwypuklają, napełniając krwią.
Miażdżyca naczyń mózgu
Miażdżyca naczyń mózgu jest przewlekłą, postępującą chorobą tętnic mózgowych, w wyniku której dochodzi do ograniczonego przepływu krwi przez naczynia mózgowe. Schorzenie to zazwyczaj dotyka osoby po ukończeniu 60. roku życia. Częstym objawem u osób cierpiących z powodu miażdżycy naczyń mózgu są zaburzenia poznawcze.
Choroby naczyniowe mózgu – jak się przed nimi chronić?
Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia chorób naczyniowych mózgu, regularnie kontroluj wartości ciśnienia tętniczego. Bardzo ważna w profilaktyce naczyniowych chorób mózgu jest zdrowa, zrównoważona dieta bogata w nienasycone kwasy tłuszczowe. Jeśli masz skłonność do nadwagi, zwiększ swoją aktywność fizyczną i kontroluj masę ciała. Oprócz ograniczenia cukru zmniejsz dzienne spożycie sodu (w tym soli), który łączony jest z występowaniem chorób układu krwionośnego. Ogranicz używki, takie jak alkohol i papierosy, lub w miarę możliwości całkowicie z nich zrezygnuj.
Jeśli jesteś w grupie ryzyka, skonsultuj się z lekarzem rodzinnym, który podpowie Ci, co jeszcze możesz zrobić.
Jak wygląda pierwsza pomoc w przypadku wystąpienia objawów chorób naczyniowych mózgu?
Wystąpienie u chorego objawów chorób naczyniowych mózgu jest stanem, którego nie można ignorować. Przed udzieleniem pierwszej pomocy należy upewnić się, że miejsce, w jakim przebywa chory, jest bezpieczne. Na samym początku należy ocenić oddychanie oraz przytomność. Jeżeli chory nie oddycha, należy natychmiast rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową. Jeśli chory jest przytomny, to należy ułożyć go w pozycji leżącej z lekko uniesionym tułowiem. Jeśli jest nieprzytomny – w pozycji bezpiecznej ustalonej (chorego układa się na boku, kobiety ciężarne muszą być ułożone na lewym boku). Jest to pozycja mająca na celu zapewnienie drożności dróg oddechowych oraz zmniejszenie ryzyka zachłyśnięcia. Zespół ratownictwa medycznego powinien być wezwany jak najszybciej. Choremu należy towarzyszyć aż do momentu przyjazdu pogotowia ratunkowego.
lek. Wiktor Trela
W przypadku wystąpienia pierwszych objawów chorób naczyniowych wezwij Pogotowie Ratunkowe, dzwoniąc pod numer 112 lub 999. Pilnie udzielona pomoc medyczna, leczenie i rehabilitacja dają największe szanse na powrót do zdrowia.
- A. Szczeklik, Interna Szczeklika. Mały podręcznik, Medycyna Praktyczna 2020, s. 388–396.
- G.M. Opala, S. Ochudło, Poudarowe zaburzenia poznawcze, „Polski Przegląd Neurologiczny” 2005, tom 1, nr 1 , s. 35–43.
- R. Mazur i in., Udar mózgu - pierwsze objawy, „Choroby Serca i Naczyń”, 2005, tom 2, nr 2, s. 84-87.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.