Kiedy należy zadbać o suplementację minerałów?

Elektrolity – do czego ich potrzebujemy?

Elektrolity w organizmach żywych pełnią szereg ważnych funkcji w utrzymaniu zdrowia i równowagi biologicznej. W trakcie ciąży elektrolity odgrywają równie istotną rolę – zaburzenia ich stężeń wpływają na zdrowie matki i rozwijającego się płodu. 

Czym są elektrolity? Elektrolity to minerały, które występują w tkankach (również we krwi) w postaci jonów, czyli w formie zdysocjowanej. W uproszczeniu można powiedzieć, że są one „rozpuszczone” w wodzie. Sód, potas, wapń, magnez, chlorki i fosforany to najistotniejsze elektrolity w organizmach ludzkich, choć wszystkich elektrolitów jest wiele więcej. Żeby poznać je wszystkie, należałoby opowiadać o nich z tablicą Mendelejewa. 

Elektrolity pełnią następujące funkcje:

• Elektrolity pomagają w utrzymaniu odpowiedniej równowagi płynów pomiędzy przestrzeniami komórkowymi i pozakomórkowymi w organizmie. Dzięki regulacji tego procesu w ciele kobiety ciężarnej możliwe są zmiany, które zmniejszają rzeczywistą utratę krwi podczas porodu. Na przykład w czasie ciąży objętość krwi ulega zwiększeniu i rozcieńczeniu. Obrzęki występujące często w ciąży również zależą od równowagi elektrolitowej, na którą wpływają hormony płciowe.

• Elektrolity są niezbędne do prawidłowego przewodnictwa nerwowego. Pozwala to na pracę układu nerwowego i dzięki jego percepcji jesteśmy w stanie odbierać i interpretować sygnały wysyłane przez otaczający nas świat.

• Sód i potas kontrolują pracę mięśni, w tym skurczów macicy podczas porodu. Serce to również mięsień, dlatego zaburzenia elektrolitowe mogą powodować nawet powstawanie arytmii. 

• Sód ma duży wpływ na regulację ciśnienia krwi. Ograniczenie sodu w diecie jest ważne w profilaktyce nadciśnienia tętniczego, również w ciąży.

Przyczyny wahań stężeń elektrolitów w ciąży

Stężenia elektrolitów w organizmie kobiety ciężarnej mogą ulegać wahaniom z różnych powodów. Najczęściej są spowodowane przez poniższe zmiany:

• W trakcie ciąży zapotrzebowanie na elektrolity jest większe z uwagi na rosnącą objętość krwi. 

• Picie zbyt małej ilości wody, stosowanie leków moczopędnych (co rzadko zdarza się w ciąży), przegrzanie, gorączka czy odwodnienie organizmu w inny sposób.

• Występowanie biegunek, mdłości i wymiotów w pierwszym trymestrze ciąży czy podczas infekcji może prowadzić do utraty znacznej ilości elektrolitów. 

• U kobiet z cukrzycą ciążową może wystąpić wzrost poziomu glukozy we krwi, co wpływa na dystrybucję elektrolitów pomiędzy tkankami.

• Nadciśnienie tętnicze może być zarówno przyczyną, jak i skutkiem zaburzenia równowagi elektrolitowej.

Jak zaburzenia elektrolitowe mogą wpływać na przebieg ciąży?

W ciąży regularne nawadnianie i uzupełnianie elektrolitów staje się szczególnie ważne przez wzrost zapotrzebowania organizmu. Zaburzenia elektrolitowe w ciąży mogą mieć poważne konsekwencje zarówno dla matki, jak i dla dziecka. 

• Zaburzenia elektrolitowe mogą przyczynić się do powstania nadciśnienia tętniczego w ciąży, co jest poważnym problemem wikłającym ciążę. Nadciśnienie tętnicze indukowane ciążą może wiązać się z szeregiem powikłań ciążowych, takich jak: stan przedrzucawkowy, rzucawka ciężarnych, zespół HELLP czy ograniczenie wzrastania płodu lub małowodzie. Często ciąże powikłane nadciśnieniem tętniczym kończą się przed wyznaczonym terminem porodu.

• Niedobory wapnia i magnezu mogą prowadzić do przykurczy mięśni, które są bolesne. Zaburzenie równowagi elektrolitowej może powodować nawet przedwczesne skurcze macicy i stanowić zagrożenie porodem przedwczesnym.

• Zaburzenia elektrolitowe mogą wpływać na rytm serca matki, co stanowi poważne ryzyko dla jej zdrowia i dobrostanu płodu.

W jaki sposób bezpiecznie uzupełniać elektrolity?

Kilka prostych zasad, które pomogą Ci utrzymać odpowiedni poziom elektrolitów w ciąży:

• Pij dużo wody! Nawadnianie jest kluczem do utrzymania równowagi elektrolitowej. Pij odpowiednią ilość wody każdego dnia, powinnaś przyjmować około 2,5 l płynów dziennie. W przypadku nadciśnienia tętniczego objętość przyjmowanych płynów powinna być nieco mniejsza. 

• Zdrowa dieta to źródło wielu elektrolitów. Owoce, warzywa, produkty mleczne i orzechy to dobre wybory żywieniowe, jeśli chcesz zapewnić swojemu organizmowi dostęp do ważnych dla niego składników.

• Zbyt duża ilość sodu może prowadzić do zatrzymywania wody i nadciśnienia. Ogranicz spożycie wysokoprzetworzonych i mocno solonych produktów spożywczych.

• Jeśli lekarz zaleci suplementację elektrolitami, przestrzegaj jego wskazówek i nie przekraczaj zaleconych dawek.

Regularne nawadnianie, zrównoważona dieta i suplementacja, jeśli to konieczne, mogą pomóc utrzymać równowagę elektrolitową i uniknąć potencjalnych problemów. Zawsze konsultuj się z lekarzem prowadzącym ciążę przed rozpoczęciem suplementacji mikroelementów.

• Przeczytaj o elektrolitach domowej roboty.